Дијагностицирањето на есенцијалниот тремор вклучува преглед на медицинската историја, фамилијарната историја, симптомите и физички преглед. Нема медицински тестови за да може да се дијагностицира есенцијалниот тремор. Дијагностицирањето најчесто е прашање на отфрлање на други состојби кои може да ги предизвикаат симптомите.
Есенцијален тремор е пореметување на нервниот систем, кој предизвикува неволно и ритмичко тресење. Тоа може да делува на било кој дел од нашето тело но тресењето најчесто се јавува на рацете, посебно кога се прават едноставни задачи, како на пример пиење од чаша или пак врзување врвки. Тоа вообичаено не е сериозно состојба, но есенцијалниот тремор најчесто се влошува со текот на времето и може да биде сериозен кај некои луѓе. Други услови не го предизвикуваат есенцијалниот тремор, иако некогаш се меша со Паркинсоновата болест. Есенцијалниот тремор може да се јави во било кој период од животот, но најчесто ги напаѓа лицата на 40-годишна возраст и постари.
Знаци и симптоми на есенцијалниот тремор
- Најчесто започнува постепено, на едната страна од телото;
- Се влошува со движење;
- Обично ги зафаќа првин рацете, едната или двете раце одеднаш;
- Може да содржи да-да или не-не движење со главата;
- Може да се влоши од емоцијален стрес, замор, кофеин или температурни разлики.
Многу луѓе го поврзуваат треморот со Паркинсоновата болест, но двете состојби се разликуваат на важни начини: Време на тресењето – Есенцијалниот тремор на рацете најчесто се јавува кога се користат рацете. Тресењето од Паркинсоновата болест најчесто се јавува кога рацете се во положба до телото или кога се одмараат потпрени на телото. Поврзани услови – Есенцијалниот тремор не предизвукува друг здравствен проблем, но Паркинсоновата болест е пропратена со наведната положба на телото, бавни движења и влечење при движењето. Сепак, лицата со есенцијален тремор понекогаш развиваат и други невролошки знаци и симптоми, како што е нестабилно движење (ataxia). Делови од погоденото тело – Еценцијалниот тремор главно ги зафаќа рацете, главата и гласот. Тресењето кај Паркинсоновата болест, најчесто започнува во рацете и може да ги зафати нозете, брадата и други делови од телото.
Причини кои доведуваат до есенцијалниот тремор
Половина од случаите на есенцијален тремор се чини дека се резултат на генетска мутација, но мора да се истакне дека досега не е идентификуван специфичен ген. Оваа форма се нарекува фамилијарен тремор. Не е јасно што го предизвикува есенцијалниот тремор кај луѓето без позната генетска мутација.
Ризик фактори
Автосомно доминантно наследување
Познати ризик фактори за есенцијалниот тремор вклучуваат:
Генетска мутација – Наследениот спектар на есенцијален тремор (фамилијарен тремор) е автосомно наследно нарушување. Доволно е само еден родител да биде носител на дефектен ген, за да се пренесе оваа состојба. Ако имате еден родител со генетска мутација за есенцијален тремор, имате дури 50% шанса да се развие ова заболување и кај Вас.
Возраст – Есенцијалниот тремор е многу почест кај лицата на 40-годишна возраст и постари.
Компликации
Есенцијалниот тремор не е животно загрижувачка состојба, но симптомите најчесто се влошуваат со текот на времето. Ако тресењето станува почесто, може да ппредизвика потешкотии при: држење чаша или шолја без да се истури течноста, да се јаде нормално, да се стави шминка или да се избричи брадата, да се говори – ако е засегната гласовната кутија или јазикот и да се пишува читливо.
Дијагноза
Дијагностицирањето на есенцијалниот тремор вклучува преглед на медицинската историја, фамилијарната историја, симптомите и физички преглед. Нема медицински тестови за да може да се дијагностицира есенцијалниот тремор. Дијагностицирањето најчесто е прашање на отфрлање на други состојби кои може да ги предизвикаат симптомите. За да го направи ова, докторот може да предложи некој од следниве тестови: Невролошки преглед – При невролошки преглед, докторот го испитува функционирањето на нервниот систем, вклучувајќи ги: тендон рефлексите, мускулната маса и сила, можноста да се реагира на одредени сензации, положбата и координацијата и движењето. Лабораториски тестови – крвта и урината можат да бидат тестирани за неколку фактори, вклучувајќи ги: заболување на тироидната жлезда, проблеми со метаболизмот, несакани ефекти од лекарства, ниво на алкохол и нивото на хемикалии кои можат да го тредизвикаат тресењето. Тестови за ефективност – За да се оцени тресењето, докторот може да побара од пациентот да пие од чаша, да ги држи рацете исправени, да пишува и да црта спирала
Ако докторот не е сигурен дали тресењето е последица на есенцијалниот тремор или Паркинсоновата болест, може да предложи и скенирање на транспортерот на допамин. Тоа може да ја открие разликата помеѓу двата вида на тресење.
Лекување
Кај некои лица со есенцијален тремор не е потребно лекување доколку симптомите се благи. Но, доколку есенцијалниот тремор предизвикува потешкотии при работата или извршување на секојдневните активности, треба да се разгледаат можностите за лекување.
Лекарства
Бета блокатори – Најчесто се користат при лекување на високиот крвен притисок, бета блокатороте како пропранолол (propranolol – Inderal) помагаат да се ублажи тресењето кај некои лица. Бета блокаторите може да не се опција ако имате астма или одредени срцеви проблеми. Несаканите ефекти вклучуваат замор, зашеметеност или срцеви проблеми.
Лекови за спречување на Anti-seizure – Лекарствата за епилепсија како на пример примидон (primidone – Mysoline), може да делуваат кај лица кои не реагираат на бета блокаторите. Други лекарства кои може да бидат препишани се габапентин (gabapentin – Gralise, Neurontin) и топирамат (topiramate – Topamax, Qudexy XR). Несаканите ефекти од овие лекарства, кои вклучуваат поспаност и гадење, најчесто исчезнуваат за кратко време.
Средства за смирување – Докторите може да користат лекарства како на пример алпразолам (Xanax) или клоназепам (Klonopin) за лекување на лица кај кои напнатоста или анксиозноста ги влошуваат тресењата. Несаканите ефекти од овие лекарства вклучуваат замор или блага седација (sedation). Овие лекарската треба да се користат со внимателност бидејќи предизвикуваат зависност.
Ботокс инјекции – Ботокс инјекциите може да бидат корисни во лекувањето на некои видови тресење, посебно на главата или гласот. Една ботокс инјекција може да го подобри тресењето за дури три месеци. Мора да се напомене дека ако ботокс инјекциите се користат за лекување на тресењето на рацете, може да предизвикаат слабост во прстите, а ако се користат за лекување на треперењето на гласот, може да предзвикаат рапав глас и потешкотии при голтањето.
Терапија
Докторите може да предложат физичка или работна терапија. Физичките терапевти може да ги научат пациентите како да вежбаат за да ги зајакнат силата, контролата и координацијата на мускулите. Професионалните терапевти можат да им помогнат на пациентите да се навикнат да живеат со есенцијаниот тремор. Терапевтите може да предложат адаптивни уреди за намалување на ефектите на тресењето во дневните активности, кои вклучуваат: потешки чаши и прибор за јадење, тегови за рачните зглобови и пошироки и потешки пенкала за пишување со широка зафатнина.
Длабока мозочна стимулација
Длабоката мозочна стимулација може да биде опција ако треперењата се сериозно отежнувачки и ако пациентот не реагира на лекарствата. При длабока мозочна стимулација, лекарите вметнуваат долга, тенка електрична сонда во делот од мозокот (таламусот) кој ги предизвикува тресењата. Жицата од сондата се наоѓа под кожата до уредот кој наликува на пејсмејкерот вграден во градите. Овој уред емитува безболни електрични импулси за да ги прекинат сигналите од таламусот кои можат да ги предизвикаат тресењата (треперењата). Несаканите ефекти од овој зафат можат да вклучуваат проблеми со опремата, проблеми со моториката, говорот или рамнотежата, главоболки и општа слабост и истите може да се повлечат со текот на времето или со прилагодување на уредот.
Начин на живот и домашни лекарства кои можат да ги намалат или олеснат треперењата
- Одбегнувајте го кофеинот. Тој и други стимуланси можат да ги зголемат треперењата;
- Консумирајте ретко алкохол или одбегнувајте го. Некои пациенти забележале дека нивните треперења се подобруваат откако ќе конзумираат алкохол, но алкохолот не е добро решение. Тресењето се влошува, откако ќе помине ефектот на алкохолот. Потребни се големи колчини на алкохол за да се намалат треперењата, а самото тоа може да доведе и до појава на алкохолизам;
- Научете да се релаксирате – Стресот и вознемиреноста имаат тенденција да ги влошат тресењата, додека релаксирањето доведува до нивно намалување. Иако неможе да се елиминираат сите стресови во животот, може да го смените начинот на реагирање во стресни ситуации со користење на разни техники на релаксирање, како масажа или медитација;
- Направете промени во стилот на живот – Користете ја раката која е помалку зафатена од тресењето. Најдете начин да го одбегнете пишувањето со раката која е зафатена од треперење, како на пример електронско банкарство или користење на кредитни картички, наместо да пишувате платежни чекови.
