pharmаnews-pusenjeto-ubiva
Споделете со пријателите!

Пушењето во светски рамки претставува епидемија бидејќи денес 1,22 милијарди луѓе пушат                                                                                   
Пушењето цигари е штетна физиолошка и психолошка зависност која го уништува здравјето а тутунот е широко распространета легална дрога низ целиот свет. Зависноста се создава при внес во организмот преку респираторниот тракт е 10 пати посилна од хероинот. Потребата од пушење се многу интензивни а лечењето е тешко и долготрајно. Оваа зависност од тутун е хронична, релапсирачка состојба која обично започнува во детството и  најчесто бара медицински третман. Пушењето во светски рамки претставува епидемија бидејќи денес 1,22 милијарди луѓе пушат а повеќето пушачи се мажи.

Зависност од тутун – никотин

Никотинот е психоактивна супстанца која делува на централниот нервен систем (ЦНС) и предизвикува промени во однесувањето и доживувањето (забрзани ментални функции, анксиозност, подобро физичко функционирање, пријатно чувство). 

„Никотинската зависност е втора после хероинската и се класифицира како болест.

Што се случува во нашето тело кога внесуваме никотин?

Кога човек ќе внесе чад од цигара, никотинот многу брзо се апсорбира во крвотокот и почнува да делува на мозокот за отприлика 10 секунди. Кога ќе се најде во мозокот, тој покренува серија на хемиски реакции (меѓу кои и ослободување на катехоламини во кои спаѓа и адреналинот), кои даваат привремено чувство на задоволство и концентрација. Но овие сензации се краткотрајни, само во рок од неколку минути. Кога вашиот организам ќе се навикне на никотинот, тогаш ќе почнете да се чувствувате уморно, нервозно, раздразливо и депресивно бидејќи дејството на никотинот веќе поминало и ќе имате потреба за уште една цигара и уште една и уште една….

Физичките ефекти од внесување никотин, односно ослободувањето на адреналин понатаму вклучуваат, забрзан пулс и зголемен крвен притисок. Кога ќе се појават овие симптоми, лицето може да почне плитко да дише и да чувствува тахикардија. Адреналинот исто така му кажува на организмот да го ослободи вишокот гликоза во крвотокот.  Никотинот може да доведе и до намалување на апетитот преку некои комплицирани механизми.

Што содржат цигарите?

Идентификувани се повеќе од 4000 хемиски соединенија во чадот од цигарите од кои за 40 има сигурни докази дека може да предизвикаат малигни заболувања. Главни компоненти на чадот од цигари се:

  • никотинот кој создава зависност, го зголемува крвниот притисок, предизвикува несоница, пореметувања на крвта и др.
  • катранот – кој се поврзува со ХОББ (хронична опструктивна белодробна болест) и карциномот на бели дробови, како и други малигнитети и срцеви заболувања
  • јаглероден моноксид кој се поврзува со неповолно дејство врз срцето и крвните садови како и штетно ефекти за време на бременост и доење
Ефектите на цигарите врз различни органи во телото
Заби 
  • Болести на непцето и
  • Наслаги на забите
  • Непријатен здив
Кожа
  • Предвремено стареење
  • Лошо зараснување на рани
Респираторен систем
  • Хронична опструктивна белодробна болест (ХОББ)
  • Зголемен ризик од вирусни и бактериски инфекции
  • Зголемен ризик од белодробна туберкулоза
  • Зголемен ризик од астма
Кардиоваскуларен систем
  • Зголемен ризик за срцево затајување
  • Зголемен ризик од инфаркт (срцев удар)
  • Периферна васкуларна болест
Имунолошки систем
  • Ослабен имунолошки систем и намалена отпорност кон микроорганизми
Репродуктивен систем
  • Неплодност и кај мажи и кај жени
  • Ризик од сексуално преносливи болести

Според податоците од 2019 година, во Македонија 46% од населението на возраст 15-64 години се пушачи. Исто така на 100.000 жители, 247 смртни случаеви се поврзани со пушењето. Здравствените ефекти после откажување од пушење се многубројни и доколку сами не можете да се справите со зависноста од цигари, побарајте лекарска помош. Секоја година на 31 мај, се одбележува Светскиот ден против употреба на тутун со цел да се истакнат здравствените и дополнителните ризици од употребата на тутун.

 

Автор:  Д-р Милена Симовиќ

Специјалист по семејна медицина во ПЗУ. Едукатор и ментор во Центар за Семејна медицина при Медицински Факултет Скопје. Потпретседател на ЗЛОМ СМ и активист и предавач во Црвен Крст – Скопје.

 

Прочитајте:  Здравствени навики што треба да ги променат мажите кои сакаат да станат татковци

 


Споделете со пријателите!