Болеста настанува како резултат на губење на нервните клетки во делот на мозокот наречен substantia nigra, каде што се произведува допамин. Taa е дегенеративна болест на нервниот систем
Паркинсоновата болест е дегенеративна болест на нервниот систем, која името го добила по британскиот лекар Џејмс Паркинсон, кој во 1817 год. прв ги опишал симптомите на болеста.
Болеста најчесто започнува после 50-тата година од животот, но во ретки случаи може да се јави и во помлада возраст. Опишани се случаи со почеток на болеста и во третата деценија од животот. Се смета дека 1% од целокупната популација над 50 години боледува од Паркинсонова болест.
Болеста настанува како резултат на губење на нервните клетки во делот на мозокот наречен substantia nigra, каде што се произведува допамин. Причината за пропаѓањето на овие нервни клетки не е позната. Колку повеќе клетки изумираат, допаминот сѐ помалку се произведува и се пренесува до стриатумот, дел од мозокот кој е одговорен за координација на движењата. Симптомите се развиваат напоредно со изумирањето на клетките.
Паркинсонизмот, покрај идиопатски т.е. со непозната етиологија, може да биде и симптоматски или т.н. стекнат паркинсонизам, кој може да биде предизвикан од одредени лекови, токсини, при траума на глава, мозочни инфекции и тумори, по мозочен удар и други состојби.
Во клиничката слика на Паркинсоновата болест доминираат следните симптоми: тресење (тремор) на екстремитетите во мирување, вкочанетост (ригор) на мускулите на екстремитетите и вратот, забавени движења (брадикинезија) и оштетување на постуралните рефлекси (способност на болниот да се исправи и да ја одржува рамнотежата). Болните со Паркинсонова болест имаат карактеристичен израз на лицето (масковидно, сјајно лице) со намалена мимика и вкочанет поглед. Говорот е монотон, слабо артикулиран (брадилалија). Фините движења се забавени. Одот е нарушен заради ригорот, со ситни мали чекори и флектиран став. Постои и микрографија – при пишување буквите се смалуваат.
Сепак, сите овие симптоми не мора секогаш да бидат присутни кај болните со Паркинсонова болест, ниту пак се јавуваат со еднаков интензитет. Најчесто болеста започнува со лесен тремор на едната рака во мир, кој со текот на време се интензивира и ја зафаќа и истостраната нога, а потоа и екстремитетите од спротивната страна.
Брзината на напредување на интензитетот на симптомите и на самата болест не е иста кај сите пациенти со Паркинсонова болест. Од особена важност е навременото откривање на болеста и соодветно лекување на нејзините симптоми. Лекувањето е специфично и ја забавува, но не може да ја запре прогресијата на болеста. Лекарствата коишто се ефективни во одреден стадиум на болеста нема да имаат такво дејство подоцна, а покачувањето на дозата може да даде и несакани ефекти. Земањето на витамин Б6 може да ја влоши клиничката слика кај болните со Паркинсонова болест.
Д-р. Васко Даниловски, специјалист невролог
