Што ни кажувaат науката и фактите кои се темелат на истражувачки докази во врска со употребата на канабис во лечење или олеснување на симптоми на болести и медицински состојби?
Како се интерпретираат резултатите
Цврсти докази за корисноста
Постои службено одобрување од регулаторните органи, со најмалку едно солидно клиничкo испитување.
Умерени докази за корисноста
Нема одобрување од регулаторните органи но постојат повеќекратни клинички испитувања со резултати кои ветуваат.
Ограничени докази за корисноста
Постојат испитувања или прелиминарни докази со мешани но резултати кои ветуваат кај луѓе.
Без јасни докази
Постојат податоци од клинички испитувања и опсервации кои покажуваат да нема позитивна корист или постојат само истражувања правени на животни.
Докази за потенцијална штетност
Постојат повеќе докази за влошување отколку за подобрување на симптомите при употреба на канабис.
Алцхајмерова болест
Причините за појава на Алцхајмерова болест се уште не се познати но еден од показателите за нејзино напредување е собирање на амилоидни наслаги, абнормални протеини во мозокот.
Едно истражување покажало дека THC може да го спречи собирањето на амилоидни наслаги во мозокот на човекот. Друга студија, која ги испитувала невропротективните својства на 11 канабиноидни соединенија, покажала дека 9 од нив (вклучително и THC и CBD) можат во лабораториски услови да ги заштитат мозочните клетки на човекот и животните од невролошки токсини како што се амилоидните плаки. Експериментите правени на стаорци, исто така потврдија дека CBD и ниските дози на THC ја подобруваат когницијата кај постарите животни.
Овие откритија сугерираа на тоа дека некои канабиноиди имаат потенцијал во спречување или успорување на напредувањето на Алцхајмерова болест но истото не е сигурно докажано преку клинички истражувања кај луѓе кои се заболени од таа состојба.
Амиотрофична латерална склероза (ALS)
Кај амиотрофична латерална склероза, ALS (Lou Gherig-ова болест, состојба од која боледуваше и познатиот теориски физичар Stephen Hawking), прогресивно пропаѓаат нервните клетки во мозокот и во рбетниот мозок, со што се предизвикува слабост и атрофија на мускулите во целото тело како и вкочанетост и грчеви. Тоа на крај доведува до комплетна парализа и губење на можноста за движење на целата мускулатура, вклучително и мускулите за дишење.
Кај глувците кои имаат знаци на болеста, канабисот го продолжува животот на нервните клетки и го успорува напредувањето на симптомите. Студијата од 2019 која вклучила 59 лица со ALS, покажала дека пациентите што земале орален спреј кој содржел THC и CBD приметиле незначително подобрување во вкочанетоста на мускулите после 6 недели од употребата, додека оние кои земале плацебо утврдиле влошување на симптомите. Сепак, потребни се поголеми и поопсежни испитувања пред да може канабисот да се препорачува како лек за ALS.
Анксиозност
Пушењето на марихуана предизвикува чувство на опуштеност благодарение на стимулацијата на ендоканабиноидните рецептори. Со тоа може да се објасни зошто некои опсервациски студии покажуваат дека луѓето со анксиозност кои користат канабис, опишуваат значително подобрување на симптомите од оние кои не користат. Сепак и покрај анегдоталните податоци, во научна смисла недостасуваат цврсти докази. На пример, едно испитување од 2022 година на 32 студенти со умерена до силна анксиозност поврзана со полагање на тестови покажало дека оние кои добиле CBD во тек на лажниот испит по статистика имале слично ниво на анксиозност како и тие кои не добиле. Уште едно испитување од 2022 година кое вклучувало 186 возрасни лица со болки, несоница, тегоби или депресивни симптоми не открило разлика помеѓу оние што користеле и не користеле медицинска марихуана. Некои докази укажуваат на тоа дека канабисот, посебно оној кој содржи висока концентрација на THC, може спротивно од очекувањата да предизвика и влошување на состојбата
Пореметување со недостаток на внимание/хиперактивност (ADHD)
Во неколку истражувања биле пријавени случаеви на луѓе кои успешно користеле канабис за лечење на симптомите на ADHD. На пример, кај 3 возрасни лица со оваа состојба, индикаторите за невнимание и деконцентрација се подобриле од 7 до 30 % после земање на лек кој содржи канабис. Еднo возраснo лице со ADHD во тек на медицинската опсервација приметилo подобрување на концентрацијата, намалување на досадата и помал број на испади од бес после земање на 2 лека со THC и CBD. Меѓутоа и покрај овие поединечни извештаи за подобрување на состојбата кај поединци, голем број на студии спроведени на статистички значаен број на испитаници, покажале дека канабисот нема влијание на ADHD и дeка всушност може да ги влоши симптомите бидејќи кај тие лица го пореметува помнењето и вниманието.
РАК
Прелиминарните докази упатуваат на тоа дека некои канабиноиди можат да имаат антитуморски својства, особено во комбинација со некои лекови за хемотерапија. На пример, студија направена на глувци кои имале рак на панкреас открила дека оние кои биле лекувани со CBD и им била давана хемотерапија со гемцитабин, преживеале три пати повеќе од лабораториските животни кои биле само на гемцитабин. Во меѓувреме, во едно испитување кое вклучувало 21 лице со агресивен тип на рак на мозок, се утврдило дека 83% од пациентите на кои им бил даван спреј за уста со THC и CBD преживеале после една година во однос на 44% на кои им било давано само плацебо.
„Дејството против ракот е многу поизразено кај животните отколку кај луѓето и се’ уште нема доволен броја на спроведени клинички студии кои се направени со луѓе” – вели еден од истражувачите. Во Канада и во некои земји во Европа е достапен спреј за уста со THC и CBD кој се користи за третман на болка кај пациенти заболени од карцином.
Постојат некои непожелни интеракции помеѓу CBD и некои лекови за хемотерапија и затоа пациенти кои се на терапија за карцином треба да го известат својот лекар доколку употребуваат марихуана.
Хронична болка
Воспалението е темел на многу хронични состојби, вклучително и фибромиалгија и артритис. Неколку понови студии покажаа дека канабиноидите, вклучително CBD, THC и канабигерол (CBG), можат да го намалат воспалението. Поради тоа, канабисот можат да го користат луѓето кои имаат болки поврзани со воспаление иако досегашните докази упатуваат дека сепак постои само мало влијание.
Со преглед на 47 рандомизирани контролирани испитувања од 2018 година се покажало дека кај 29% од луѓето кои примале канабиноиди, болката се намалила за отприлика една третина во однос на 26% од оние кои примале плацебо. Исто така се покажало дека при употреба на канабис е потребна помала доза на опијати за задоволително намалување на болката но сам по себе како средство против болки канабисот нема доволна ефикасност.
Посебно предупредување: прекумерната употреба на канабис може да ги влоши болките. Едно истражување на околу 1000 возрасни луѓе со хронична болка кои секојдневно користеле канабис, покажало дека честата употреба е поврзана со поголема болка. Тоа е познато како бифазно влијание. Со други зборови, премногу или премалку марихуана може да ја зголеми болката.
Извор: Marihuana kao lijek: sve što trebate znati, a nemate koga pitati – Medicina @ Bug.hr
