Што е егзема (атопичен дерматитис)

Како да постапите доколку вашето бебе има егзема

Егземата или атопичен дерматитис се манифестира како сува, екстремно чувствителна, задебелена кожа. Во некои случаи, може да биде присутно црвенило и може да изгледа како лушпи, или да има мали црвени пликчиња кои можат да пукаат или да се инфицираат и е придружена со силно чешање. Егзема кај бебињата најчесто се јавува на челото, образите и скалпот, но може да се појави и на градите, рацете, нозете или други делови од телото. Егземата не е заразна болест, но е хронична и може да биде многу непријатна.

Причини и застапеност на егзема

Точните причини за појава на егзема не се познати, но доколку во фамилијата имало случаи на егзема, астма или алергија, има поголема веројатност дека ќе се појави повторно, односно има наследна основа. Егземата не е алергиска реакција на некоја материја, но може да се активира заради некоја алергогена материја во исхраната на бебето или некоја храна што ја јаде мајката која го дои бебето. Најчест виновник се кравјото млеко или јајцата, а потоа следат соја, житарки, ореви, кикиритки, риба итн. Други причини кои често го поттикнуваат појавувањето на егзема се: сапуни, детергенти, волна, топлина, рапидни промени во температурата и сувата кожа.

Егземата се јавува кај околу 10-20% од бебињата, симптомите обично се најизразени во првата година од животот, а често пати до крајот на втората или третата година целосно исчезнуваат.

Кај 65% од луѓето кои имаат егзема првите знаци се јавиле во првата година, а кај 90% до петтата година од животот. Кај околу 60% од луѓето егземата се задржува и во возрасни години, особено ако во семејството веќе има случаи на егзема. Ако егземата не исчезне во првите години од животот, може да исчезне во тинејџерските години.

Како да му помогнете на бебето со егзема

Егземата не може да се излечи со лекарства, иако често пати детето може да ја надрасне и да исчезне. Во секој случај можете да направите некои работи кои ќе му помогнат полесно да ги надмине проблемите поврзани со неа и да се ублажат симптомите. Кожата на бебето не треба да биде сува. Кога го капете водата нека не биде премногу топла затоа што тоа дополнително ќе ја одземе нејзината влага. Капете го бебето во млака вода почесто, но пократко време за да не се губи влага од кожата со долгото седење во вода. Шампонот ставете го на крајот од капењето за да се скрати времето во кое бебето ќе седи во вода со сапуница.

По капењето намачкајте го бебето со лосион, масло или навлажнувач без мириси наменет за чувствителна бебешка кожа. Тоа ќе помогне на влагата да остане во кожата на бебето. Хемикалиите дополнително можат да ја надразнат кожата и да ја влошат состојбата со егземата. За капење на бебето употребувајте многу благи шампони, наменети за бебиња со чувствителна кожа, кои исто така не содржат мириси. 

• По капењето, впијте ја водата од бебето со мека крпа, но немојте да ја триете кожата;
• Не го облекувајте бебето претерано, топлината може да предизвика да се појави егзема. Внимавајте бебето да не се поти;
• Не дозволувајте воздухот во собата да биде сув;
• Избегнувајте ги ситуациите во кои бебето би било изложено на големи температурни промени, тоа може да ја влоши состојбата со егземата;
• Бебето секогаш нека биде облечено во алишта од природни материјали, памукот е најдобар за неговата кожа. Така кожата ќе може да дише. Избегнувајте волна, синтетика или материјали кои ќе можат да ја надразнат кожата;
• Алиштата перете ги исклучиво со благи детергенти и не ставајте омекнувачи во перењето. Препорачливо е кога ги перете алиштата на бебето да ја пуштите машината да ги исплави уште 2-3 пати.
• Редовно чистете ја прашината и чистете со правосмукалка. Полнетите играчки и постелата на бебето, перете ги барем еднаш неделно за да не се задржува прашина. Ако бебето седи на под со тепих, постелете некоја пластична или памучна подлога за да не биде во допир со прашината насобрана во тепихот;
• Во собата на бебето не дозволувајте да има домашни миленици, влакната од нив кај некои бебиња ја влошуваат состојбата;
• Чаршавите на кои спие бебето нека бидат колку е можно помеки и памучни, во спротивно можат да ја гребат и оштетената кожа на бебето.

Помогнете му на бебето да не се гребе и чеша. Егземата предизвикува силно чешање, но тоа само ја влошува ситуацијата. Се создава затворен круг: кожата е иритирана, бебето ја чеша, настанува дополнително пукање и оштетување, горниот заштитен слој од кожата се уништува и таа станува уште поподложна на инфекции и полесно навлегување на она што веќе ја иритирало. За да го спречите гребењето не дозволувајте бебето да има долги нокти и доколку е можно ставајте му ракавици на рацете.

Кога има избивање на егзема можете неколку пати дневно да му ставате студени облоги, а потоа да ја намачкате кожата со некој лосион, масло или крема за навлажнување. Доењето е докажано дека има големо влијание врз намалувањето на шансите за појава на егзема. Како и за многу други работи и за ова важи изреката: „Подобро да се спречи, отколку да се лечи“. Обидете се да го доите бебето барем четири месеци, иако е добро и повеќе.

Егземата и храната

Егземата не е специфична алергија на некоја храна, но храната може да ја активира. Ако го доите бебето, обидете се да пронајдете дали има нешто во вашата исхрана што ја влошува неговата состојба на тој начин што ќе исфрлате од исхраната една по една храна од онаа за која се знае дека најчесто предизвикува рекација. Значи прво почнете со млекото, потоа јајцата, па сојата, житарките, кикирики, риба, итн. Дајте си време за една храна барем една недела, за да има време евентуалниот алергоген да се исфрли од вашето и од телото на бебето. Ако пак бебето веќе е на прихрана, тогаш почнете со тестирање на неговата храна, но пред да почнете со исфрлање на било кој прехрамбен производ прво консултирајте се со неговиот лекар.

Бебето не треба да пие кравјо млеко до првиот роденден, но ако има склоност кон егзема не му давајте од него или од другите производи за кои се знае дека се потикнувачи на алергија и после првиот роденден.Често пати егземата може да биде поттикната и ако бебето јаде цитруси, јагоди, домати и сл.

Ако бебето го храните со вештачко млеко можеби лекарот ќе ви препорача да го замените со друг вид вештачка формула на база на соја. Ова можеби нема да помогне затоа што и сојата често предизвикува алергиска реакција.

Германските истражувачи нашле поврзаност помеѓу егземата кај бебето и исхраната на мајката во последните седмици од бременоста. Веројатноста за појава на егзема се зголемила ако мајката имала исхрана богата со маргарин, други растителни масла и цитруси. На трудниците кои и самите имале или имаат проблем со егзема, им се препорачува да не ја јадат во текот на бременоста таа храна за која знаат дека кај нив предизвикувала проблеми, на прмер млеко, домати итн. Друга студија пак, покажа дека доколку мајката во бременоста зема пробиотици, појавата на егзема кај бебето ќе биде значително намалена.

Што ако состојбата со егзема не се подобрува

Ако и покрај применувањето на советите кои ги набројавме погоре, состојбата не се подобри, разговарајте со лекар, можеби ќе ви препише некоја блага крема на база на стероиди. Доколку и тоа не помогне може да ви биде дадена и посилна крема. Овие креми се со голема ефикасност, но треба строго да се придржувате кон упатството за употреба и да се нанесуваат во што потенок слој за кратко време, особено на лицето.

Во спротивно може да предизвикаат истенчување на кожата. Дури и ако користите некоја стероидна крема, не прекинувајте со мачкање на бебето со лосион, масло или крема за навлажнување. Основата на секој успешен третман е кожата да биде добро хидратирана. Егземата не може да се излечи целосно со лекарства, но може да се повлече и да ги снема симптомите за некое време, сè додека бебето не ја надрасне состојбата. Како што кажавме и претходно, многу бебиња ја надраснуваат состојбата, но не може однапред да се каже дали ќе се случи тоа и кога. Добрата вест е тоа што симптомите со текот на времето најчесто стануваат сè поблаги. Важно е кога ќе се јават знаците дека повторно се јавува егзема да се реагира што поскоро. Доколку дојде до инфекција на кожата, ако местото стане црвено или отечено, задолжително појдете на лекар.