Како влијае тренингот на нивото на кортизол
Јади, спиј и тренирај правилно ќе бидеш здрав и ќе го имаш телото кое го сакаш! Звучи едноставно, но има еден дел од сложувалката во нашето тело од кој зависат добрите резултати.
Кортизолот е исконски непријател на добрата форма и растот на мускулите.
Што е кортизол?
Кортизолот е хормон кој се создава во надбубрег. Според составот тој е стероиден хормон. Тестостеронот исто така е стероиден хормон. Разликата помеѓу овие два хормони е што тестостерон е анаболичен стероид а кортизолот е катаболичен стероид. Се произведува нормално во текот на денот и неговата секреција се зголемува кога сме изложени на физички или ментален стрес.
Неговата концентрација е различна во различни периоди од денот, а најголема е наутро во периодот од 7-9 часот.
Во минатото, кога човечкиот живот бил по елементарен, секреција на кортизол значело состојба на глад или тешки околности, на пример одбрана од предатор, одење во лов итн. Во денешно време нивоата на кортизол кај човекот се константно покачени и тоа му дава сигнал на нашето тело постојано да складира масти (типично околу стомакот), затоа што тоа е извор на лесно достапна енергија. Ова е една од причините зошто телото не е ефективно во губење на мастно ткиво, дури и кога исхраната и тренингот се исправни.
Кортизол е важен имунорегулатор, т.е имуносупресор. Оваа негова особина се користи за лекување со негови деривати како што е преднизон, при состојби како што се алергиските реакции и воспалителните процеси.
Ефекти на кортизол
- Го покачува нивто на гликоза во крвта (има спротивна функција од инсулинот). Инсулинот т.н (хормон градител) се спротиставува на кортизолот (Оваа информација е од големо значење во контекст на градење на мускулна маса).
- Ја намалува секрецијата на натриум од телото, а ја забрзува екскрецијата на калиум-што води до хипертензија поврзана со стрес.
- Заради имуносупресивната моќ на кортизолот организмот кој е под стрес или организмот кој има исклучително екстремни тренинзи има пад на имунитететот.
- Утврдено е дека кортизолот селективно ги уништува невроните кои се во хипокампус (дел од мозокот задолжен за учење и памтење).„Кортизолот го забрзува разградувањето на протеините и аминокиселините“
- Го забрзува разградувањето на протеините и аминокиселините (особено важен податок за спортистите и бодибилдерите). Аминокиселините се транспортират до црниот дроб преку крвотокот и таму со процес на глуконеогенеза стануваат гликоза. Резултат на овој процес е губење на протеини од ткивата и покачување на концентарцијата на гликоза во крвта. Од „мускулна“ гледна точка тоа е застрашувачка ситуација, но во суштина телото само се обидува да ги одржи енергетските ресурси во услови на стрес (тренинг=стрес). Треба да се напомене дека глуконеогенезата вклучува разградување на протеини но истовремено спречува создавање на нови. Еден од примарните катаболни механизми со кои кортизолот делува на мускулите е тоа што поттикнува зголемено ослободување на протеинот миостатин, кој го блокира растењето на мускулите. Неговото дејство не завршува тука, туку тоа се однесува и на коските. Миостатинот ја намалува коскената маса(заради зголемена секреција на калциум и негова намалена апсорпција).
Како тренингот влијае на кортизол?
Акутен (релативно краткотраен) тренинг со висок интензитет, исто така, носи акутно покачување на кортизол во плазмата. Значи после интензивен кондиционен тренинг или интензивен бодибилдинг тренинг, нивото на кортизол расте.
Најдраматичен скок на кортизолот настапува кога паузите помеѓу вежбите се кратки, а волуменот на тренингот голем. За среќа, во оваа приказна ситуацијата ја спасува истовременото зголемување на концентрацијата на анаболните хормони (тестостерон и хормон на растот) како и покачените вредности на катехоламини (исто така резултат на споменатиот облик на тренинг).
Кај спортисти кои користат основно аеробен тренинг (трчање, пливање, одење) кортизолскиот одговор е поголем за разлика од анаеробниот тренинг.
Тоа е една од причините заради која тркачите на долги стази и спринтерите изгледаат толку различно од бодибилдерите. Постои разлика помеѓу акутно и хронично ослободување на кортизол. Кога во мускулите се ниски резервите на гликоген се создава кортизол и како енергетски супстрат се користат мастите и протеините. Но доколку разговараме за хронично покачено ниво на кортизол, тој ќе ја поддржува зголемената синтеза на масти и нивното складирање и при тоа ќе добиеме зголемен апетит како „бонус“.
