Дали сте забележале дека вашето дете постојано го набира челото, кашла, трепка, или често ги протресува рамената? Ако е така, тогаш треба да помислите дека можеби има проблем со тикови.
Тиковите се некотролирани несвесни и неволни движења на одредени делови на телото или лицето, и во одредени случаи може да го зафатат и целото тело. Вокалните тикови се неволни звуци кои се повторуваат, (шмркање или чистење на грлото итн). Постојат и посложени тикови како што е Туретовиот синдром кој опфаќа комбинација на моторни и вокални тикови.
Моторните тикови се поделени на минливи и хронични и Туретов синдром. Доколку траат најмалку еден месец но не подолго од една година станува збор за минливи тикови и обично се јавуваат кај 5-25% од училишните деца. Другите два типа тикови имаат слична основа, се појавуваат на возраст под 21 година, а разликата е во степенот на растројството. Хроничните тикови се јавуваат кај 4% од децата, на просечна возраст од седум години. Туретовиот синдром е редок кај помалку од 1% од децата, а се појавува на возраст од 4-15 години, иако се забележани случаи и кај деца под една година. Кај овој синдром се забележуваат и сложени вокални тикови, во форма на експлозивно кажување непристојни зборови или фрази (копролалија).
Зошто се повторуваат тиковите?
Тиковите кај децата најчесто се поврзани со емоциите на детето. Почнуваат да се појавуваат од третата до седмата година, кога детето почнува да е свесно за светот околу него и чувствува самостојност, токму во овој период ги доживува првите негативни емоции. За разлика од возрасните, кој можат да го препознаат стресот, детето не знае да го препознае, не може да го искаже преку зборови а и нема стекнати механизми да се бори со него. Во моментот кога нивото на стрес е преголемо, се вклучува заштитниот механизам на психата – тиковите. Тиковите се вентил кој му помага на детето да ја отстрани напнатоста и негативната енергија.
Децата кои имаат тикови покажуваат послаб успех во училиште, и имаат други пропратни симптоми како што се ноќен страв, ноќно мокрење, пелтечење итн. Ова е проблем кој влијае на секој аспект од животот на детето.
Доколу детето има проблем со тикови никако немојте да го казнувате, викате или да се потсмевате, туку поддржете го и натерајте го да ви се доверува низ разговор. Како му е во градинка, какви му се другарчињата, што правело на училиште итн. Избегнувајте да потенцирате и прашувате прашања како: „Зошто постојано трепкаш?“, „Ти реков да престанеш да трепкаш!“ или прашања кои покажуваат дека мислите дека тикот е предизвикан од негативна емоција како „Татко ти те налути?“
Објаснувањето зошто настануваат тиковите е многу сложено, но треба да се знае дека тиковите се најчесто безопасни и само во ретки случаи се знак за нешто посериозно. Освен тоа, тиковите најчесто изненадно исчезнуваат, баш како што и се појавиле. Ако не се повлечат по повеќе од еден месец или пак детето има повеќе тикови, треба да одите на педијатар, односно кај детски психолог.
Родителската љубов и внимание лечат многу тешкотии. Најважно е родителите штом го забележат тикот кај детето, често да разговараат со него и квалитетно да го поминуваат времето заедно.
Не обрнувајте внимание и немојте да се срамите!
Родителите на деца со тикови прават голема грешка со тоа што кога им зборуваат на други луѓе за „проблемот“ на своето дете звучат како да се извинуваат. Не смеете ни да се срамите ниту да се извинувате за тоа. Освен тоа што детето слуша што зборувате, тоа исто така чувствува дека вас ви е непријатно па почнува да се чувствува виновно за нешто за кое воопшто не е ни свесно. Тоа му ја руши самодовербата. Ако не им обрнувате внимание на тиковите, тие ке се повлечат како што се појавиле.
Запомнете!
Кај многу деца на различна возраст се појавуваат тикови. Преку вашиот правилен пристап тие ќе се повлечат без последици, а детето по некое време нема ни да ги помни.
