Најчести деформитети на ’рбетот во детската возраст
Една од најчестите причини за посета на ортопед е кога родителите ќе забележат некакви промени во држењето на телото или во формата на ’рбетот на нивните деца.
Рбетот е стожер на целото тело и во нормална ситуација има облик на буквата ,,S“. Во текот на животот коските растат, созреваат и се ремоделираат под влијание на хормоните, хранливите материи и под дејство на механички сили а овие процеси се најизразени во периодите на забрзан раст. Затоа деформитетите на ’рбетниот столб, најчесто се јавуваат во периодот на раст и развој на детето. Седечкиот начин на живот, поминување многу време пред екрани, во комбинација со лоша исхрана и избегнување спорт и физичка активност, како последица може да има недоволна развиеност на мускулите и тетивите, што доведува до деформитети на стапалата и ’рбетниот столб.
Најчести деформитети што се јавуваат во детската возраст се сколиозите и кифозите. Сколиоза претставува искривување на ’рбетниот столб странично (кон лево или десно) кое може да биде вродено или стекнато и е најчест деформитет кај деца и адолесценти. Најфреквентна е стекнатата адолесцентната сколиоза која се јавува после 10тата година, напредува во текот на растот и го зафаќа градниот дел од ’рбетот. Почесто се јавува кај девојчињата.
Кифоза е деформитет каде ’рбетниот столб се свиткува кон напред – деформацијата е во пределот на средината на градниот ’рбет и е проследена со компензаторно спротивно искривување на ’рбетот во долниот дел на грбот. Се јавува подеднакво кај двата пола и се смета дека голема улога имаат генетските предиспозиции.
Третман на деформитети на ’рбетот во детската возраст
Секој воочен деформитет бара промени во животниот стил, вежбање, физикална терапија или ортопедско-хируршки зафат. Колку порано се воочи, посериозно се пристапи кон вежбање и се промени начинот на живот, толку резултатите во корекцијата на деформитетот ќе бидат подобри.
Физикалната терапија е битен дел во лекување на деформитетите на ’рбетниот столб зошто се изведува во континуитет во тек на неколку години. Некои пациенти имаат потреба од носење на корсет – еластичен или специјален пластичен кој се изработува по мерка во специјализирани заводи за ортотика и протетика. Мал дел од пациентите имаат потреба од оперативно лекување на ’рбетниот столб кое се изведува во високо специјализирани центри.
Како да ги спречиме функционалните искривувања на ’рбетот?
Редовната физичка активност, правилното држењето на телото, посебно во периодот на брз раст и развој се клучни во спречувањето на кифозите и сколиозите. Важно е да се развијат здрави навики при седење на работната маса и да се контролира/намали времето кое детето го поминува на електронски уреди. Школската торба треба да ги содржи само неопходните материјали и правилно да се носи, стегната и на двете рамена.
Една од најзначајните воннаставни активности треба да биде спорт во рекреативен облик. За здрав и цврст ’рбет се препорачуваат спортски активности како што се пливање, гимнастика, балет, итн. Здравата и урамнотежена исхрана, со многу овошје и зеленчук, млеко и млечни производи како редовна изложеност на сонце е клучна за здрави коски.
Корисна е и витаминско-минерална суплементација со калциум и витамин Д а особено во есенско-зимскиот период. Не смеат да се занемарат редовните ортопедски контроли а во случај на забележани промени во држењето на детето задолжително треба да се јавиме на лекар.
