Тестот са огледало останува најдобар експеримент развиен за да се испита појавата на ЈАС-концептот кај доенчињата.
До ден-денес, „тестот со огледало“ останува најдобар експеримент развиен за да се испита појавата на ЈАС-концептот кај доенчињата.
Звучи чудно кога би помислиле дека постои период од нашиот живот во кој немаме представа за поимот „мене (јас)“. Една едноставна студија која датира од раните 1970-ти години укажува на тоа дека пред двегодишна возраст не можеме да се препознаеме во огледало. Поради оваа студија и нејзините многу варијации, некои психолози тврдат дека нашиот само-концепт се појавува дури во втората година.
По тестирањето на 88 деца, во Амстердам кај само 16 од нив се добиени сигурни податоци. Од овие 16 бебиња, добиени се три категории одговори:
Од 6-12 месеци:
Ова е друго бебе! Бебето се однесува како да сликата во огледалото е некој друг – со кого се однесува пријателски. Тие покажуваат пријателско однесување како насмевки и звуци.
Од 13 до 24 месеци:
Повлекување. Децата веќе не изгледаат многу среќни откако ќе ја забележат сопствената слика во огледалото. Некои изгледаат претпазливи, додека други се насмевнуваат од време на време и испуштаат звуци. Едното толкување на ова однесување е дека доенчињата дејствуваат самосознавачки (можеби демонстрирајќи го Јас-концептот), но тоа може да се протолкува и како реакција на друго дете.
Од 20-24 месеци па натаму:
Тоа сум јас! Од оваа возраст децата почнуваат да се препознаваат јасно, при што покажуваат кон местото на кое е поставено руменило, врз нивните носеви (не во огледалото). Ова дефинитивно подразбира дека тие сфаќаат дека сликата е нивна и дека местото со руменило се наоѓа на нивниот нос.
Иако резултатите од Амстердам се мал пример, тие понатака се повторуваат со уште многу други учесници. Подоцнежните студии во контролни услови покажале дека доенчињата во оваа возрасна група не го допираат носот, освен ако не се намачкани со руменило. Ова укажува на тоа дека допирањето на носот не е случајно, кога тие го гледаат сопствениот одраз во огледалото.
Јас-концепт или само самосвест?
Се разбира, оваа студија ја поедноставува психолошката комплексност. Психолозите покренале секакви прашања за тоа што се открива доенчето при поглед во огледалото. Може да се каже, на пример, дека бебињата едноставно не ги разбираат субјектите особено добро се додека не достигнат возраст од околу 2 години. Во тој случај, можно е да развијат ЈАС-концепт во многу порана фаза.
Како алтернатива, бебињата можат да развијат солиден физички или визуелен ЈАС-концепт, но сепак имаат мала ментална самосвест. Во овој случај, целиот тест покажува дека знаеме како изгледаме но можеби го развиваме нашиот ЈАС-концепт многу подоцна во животот.
Ова се само две од логичките објаснувања, но секако дека сме сигурни дека можеме да помислите на повеќе алтернативи. Множеството од можности ја илустрира едно од главните пречки во детската психологија: резултатите се со двосмислено значење, а и зардаи фактот што можат да се прават само ограничени тестови врз бебињата. Сепак, и покрај овие, тестот со огледалото се покажал основан во текот на годините и се уште се користи до ден денес, за разлика од многу други, кои стануваат неиздржливи со тек на време.
Социјално дете
На возраст од 2 до 4 години, децата почнуваат да демонстрираат брзо зголемување на социјалното однесување. Да бидеш способен да се разликуваш од другите луѓе е од суштинско значење за успешни општествени односи, а не за едноставна интеракција. Се чини дека е малку веројатно дека бебињата можат да градат односи со други без ограничен концепт за себе.
Тестот со огледалото е користен на животни, за да го тестира нивниот концепт за самоосознавање, всушност тој првично е спроведен на шимпанза од проф. Гордон Галуп неколку години пред Амстердам. Сите големи мајмуни го положиле тестот заедно со делфини, китови и слонови. Во една неодамнешна студија поставено е огледало со височина 2, 50 метри во животната средина на слоновите во зоолошката градина Бронкс во Њујорк, а на слоновите им бил ставен натпис врз нивните глави. Истражувачите ги следеле реакциите на слонот и било утврдено дека слоновите ја допираат бојата на главите.
Нивната реакција не е случајна, како и кај другите животни што го поминале тестот, слоновите имаат комплексни општествени системи. Основното самоосознавање е клучот за да може да се поврземе со другите; со ова знаење, бебињата ги прават своите први и предпазливи чекори во социјалниот свет.
