[2 дел] Потребна дневна доза и основни извори на минералите

Улогата на минералите во градбата, функцијата и здравјето на човечкиот организам е значајна. Тие го јакнат имунитетот го поддржуваат растењето и развојот на телото, а неопходни се во фукционирањето на мускулите и ферменитите, како и за регулација на лачењето на хормоните.

Преголемите дози и недостигот на минерали во органимот предизвикуваат нарушување на функциите и здравјето на телото

Потребите од одделни минерали на организмот се различни, од такви во вид на трагови до позначајни количества. Исто така, потребите од минерали се различни за секоја индивидуа одделно и многу зависат од старосната доба, здравствената состојба, физичката актиност итн. Најдобро е потебите од минерали да се задоволуваат со употреба на природни извори на храна.

Флуор F

Игра значајна улога во формирањето на коските и забите. Помага за спречување на кариес и остеопороза.

Потребна дневна доза: Не е востановена потребната дневна доза, но за безбедно количество се смета од 1,5 до 4 mg дневно. Водата од водовод во која се додава флуор ги обезбедува потребните количества.

Поголемите количества од 20 mg можат да предизвикаат труење.

Основни природни извори: морски плодови, желатин и вода за пиење, минерална вода, производи од интегрални жита, зелен и црн чај.

Јод J

Претставува неопходен елемент за функционирање на тироидната (штитеста) жлезда, производител на хормони који ги регулираат голем број на животни функции.

Потребна дневна доза: за возрасни 150, трудници 175 и доилки 200 микрограми.

Недостигот од јод предизвикува: намалена функција на штитната жлезда, надуеност на вратот (гушавост), зголемена телесна тежина и чувство на студ.

Основни природни извори: морски плодови, алги, морски растенија и јодирана кујнска сол.

Хром Cr

Потребен е во трагови, но заедно со инсулинот влијаат на метаболизамот на шеќерот. Се претпоставува дека кај дијабетичарите го стимулира панкреасот за поголемо производство на инсулин и го одржува нормалното ниво на глукозата. Кај спортистите може да придонесе за развивање на мускулите.

Потребна дневна доза: Се смета дека просечното количество за возрасни лица треба да се движи од 50 до 200 микрограми.

Основни природни извори: пивски квасец, прокељ, шунка, месо од мисирка, сок од грозје, школки, ракови.

Железо Fe

Претставува основен елемент за создавање на хемоглобинот, миоглобинот и црвениот пигмент на мускулите. Железото е неопходно за исхрана на мозокот и нервите, а претставува и кофактор на неколку есенцијални ферменти.

Потребна дневна доза: 10 mg за возрасни, 18 mg за жени во плодниот период и 20 mg за доилки. Додатоци од железо им се потребни на спортистите и на вегетаријанците. На трудниците им се препорачува 30 mg, а на мажите 10 mg дневно.

Железото е основен фактор за добро здравје. Без него коскената срж не може да произведе доволно хемоглобин, црвените крвни зрнца не пренесуваат доволно кислород, па затоа се јавува исцрпеност. Недостигот од железо предизвикува анемија. Анемичните луѓе чувствуваат хроничен умор, чести главоболки, блед тен, раздразнетост, слабост на мускулите, забрзана работа на срцето, слаба концентрација и поголема подложност на инфекции. Жените се склони на анемија поради менструалниот циклус и фактот што побрзо се решаваат за држење на диети од мажите.

Прекумерната доза на железо може да биде отровна, доколку не се употребуваат соодветни антиоксиданти, а исто така ги испразнува резервите на цинк во телото.

Основни природни извори: интергрални зрна на житните култури, интегрален леб, (помалку е застапено во белиот леб), листести зеленчуци, јаткести овошја, семки од тиква, сушено овошје, кавијар, школки, алги, свинско, говедско и пилешко месо, џигер, кашкавал, жолчка од јајце, грав, леќа, малтекс.

Цинк Zn

Многу значаен елемент за функциите на организмот,  без кој човекот не може да живее. Основната негова улога е при делбите, растењето и обновувањето на клетките и создавањето на коски и мускули. Цинкот го има во секоја клетка на човечкиот организам бидејќи без него не може да се врши размена на материите меѓу клетките. Тој се наоѓа во најмалку 70 ферменти кои во организмот се неопходни за репродукција, растење и обновување на клетките, затоа игра значајна улога при зарастувањето на раните. Го зголемува имунолошкиот ситем и ја заштитува нормалната функција на органите за вкус и мирис. Цинкот игра значајна улога за работа на мозокот и интелектуалните способности, позитивно делува во терапијата на шизофренијата и менталните болести. Toj го запира паѓањето на косата, помага против настинки, менструални проблеми и неплодност. Делува превентивно против зголемување на простатата и помага за намалување на причините за импотенција. За време на бременоста го намалува ризикот од несакан абортус. Цинкот се складира во очите, мозокот и машките репродуктивни органи.

Потребна дневна доза: Препорачлива доза за жени е 12 mg, а за мажи 15 mg на ден. Трудниците и доилките треба да добиваат поголема доза, односно 15-30 mg на ден.

Недостигот предизвикува: проблеми со кожата, пречки во растењето и развојот и пасивност. Преголемата доза може да предизвика лошо апсорбирање на бакарот, калциумот и магнезиумот.

Основни природни извори: морски плодови (особено школките), сите видови месо, млечни производи, јајца, соја, грав, леќа, грашок, сончоглед, лук, семки од тиква, пивски квасец, пченични ‘ртулци и во сите интегрални зрна на житата.

Бакар Cu

Многу корисен минерал за организмот, бидејќи врши претворање на железото од телото во хемоглобин. Корисен е за заштита на здравјето на коските, крвните садови и нервите, а помага за добро функционирање на имунолошкиот систем.

Потребна дневна доза: За безбедна и соодветна доза се смета количеството од 1,5 до 3.0 mg дневно.

Недостигот предизвикува: нарушување на крвната слика, има појава на оштетувања на коскеното и сврзувачкото ткиво, остеопороза и намалена пигментација на кожата и косата.

Основни природни извори: школки, ракови, интегрална пченица, грав, коскести овошја, семки, суви сливи, телешки џигер.