Мерки за спречување на келоидни лузни
Опишани се неколку иновативни терапевтски методи за третман и превенција на овие состојби, но нивната оптимална употреба за успешно управување со келоид сè уште не е дефинирана. Меѓу најновите, иновативни, терапевтски стратегии за управување со хипертрофични лузни и келоиди се митомицин-Ц, тамоксифен цитрат, метотрексат, имидазолакинолин, ретиноиди, калцинеурин инхибитори, фенилакиламински блокатори на калциум канали, ботулинов токсин, инхобитор на растот на ендотелот на садовите, фактор на раст на хепатоцитите, основен фактор на раст на фибробласти, интерлеукин-10, маноза-6-фосфат, трансформирачки растежен бета, антихистаминици и простагландин Е2.
Митомицин Ц
Митомицин Ц е антинеопластичен антибиотик со антипролиферативни ефекти врз фибробластите. Преку инхибиција на синтезата и репликацијата на ДНК, може да доведе до сопирање на раст на фибробластите без да се жртвува повторна епителизација.
Во студија во која митомицин Ц 1 мг / мл се применува на рани три минути по ресекција на келоид и се повтори по три недели, 4 од 10 пациенти беа задоволни од исходот од третманот, т.е. само еден беше разочаран и околу 80 проценти беа задоволни од резултатот.
Во друга студија, митомицин Ц се применуваше тематски на пост-ексцизивни рани четири минути. Ниту едно од 10-те пациенти немало повторни повторувања на келоиди во просек од осум месеци клиничко следење (од 6 до 14 месеци).
Во друга студија, во која осум пациенти биле третирани со келоидна ексцизија, проследено со митомицин Ц за пет минути, сите осум пациенти биле задоволни со последователни резултати до 14 месеци, додека кај двајца пациенти целосно исчезнал нивниот келоид.
Во друга студија со употреба на пациенти како своја сопствена контрола, Сандерс и сораб. објавиле дека локалниот митомицин Ц применет на ексцизирани келоиди не води до разлика во келоидните рецидиви.
Тамоксифен Цитрат
е селективен модулатор на естрогени рецептори (SERM) кој се користи во третманот на карцином на дојка. Доказите сугерираат дека формирањето на келоидна лузна може да биде медирано од нерамнотежа во активноста на факторот на раст, вклучително и на трансформацијата на факторот на раст бета 1 (TGF-1). Тамоксифенот може да доведе до подобрено зараснување на раните и намалаена стапка на нивното преминување во келоиди. , преку преку намалување на експресијата на овој фактор (TGF-1). Тој исто така го инхибира растот на келоидните фибробласти и ја намалува стапката на синтеза на колаген.
Метотрексат
Метотрексат е лек кој се користи за лекување на рак, псоријаза и ревматоиден артритис. Во комбинација со ексцизија, се покажа дека метотрексатот е доста успешен, што доведува до целосно распаѓање и спречување на повторна појава на келоид.
Во една студија, оралниот метотрексат (15-20 мг), даден како единечна доза на секои четири дена, почнувајќи една недела пред ексцизијата, и продолжил по операцијата три месеци спречува повторување на келоиди. Не се забележани рецидиви кај двајца пациенти по четири години последователно следење.
Ретиноиди
Ретиноична киселина и други деривати на витамин А предизвикуваат значително намалување на размножувањето на фибробласти со тоа што делува на синтезата на ДНК ин витро. Ретиноидите, исто така, покажуваат инхибиторен ефект врз ТГФ1 индуцираната експресија на генот на колаген тип I во фибробластите на човекот.
Употребата на изотретиноин и триаминонолон ацетонид (TAC) значително го инхибираат растот на клетките, и се со поголем ефект кога се комбинираат отколку кога се користат поединечно. Ин-виво студиите покажаа намалување на големината на лузната по третманот со локален 0,05% третиноин.
Други студии покажаа значително намалување на големината на лузната и намалување на пруритусот во повеќето случаи (вкупно 28 лезии) со дневна администрација на 0,05% раствор на ретиноична киселина.
Веројатно е дека ретиноидите, кои се корисни во нарушувања на кератинизацијата, дејствуваат преку намалување на процесот на фоликуларна хиперкератоза и воспаление.
Иако ретиноичната киселина може значително да го намали производството на преколаген на келоидни фибробласти, може да го намали и производството на колагеназа. Иако клиничките студии покажуваат дека ретиноидите доведуваат до лесно намалување на големината и симптомите на келоидите, овој лек не треба да е лек на избор од прва линија за овие состојби.
Инхибитори на калциневрин
Такролимус, е моќен имуносупресив кој се врзува за рецепторот FKBP12. Го инхибира калцинеурин и го инхибира производството на IL-2. Во пилот студија , 1111 пациенти биле третирани со такролимус 0,1% маст двапати на ден во текот на 12 недели.
При повеќето пациенти е забележано намалување на густината, чувствителноста, црвенило и чешање. Пациент со атопичен дерматитис третиран со локален такролимус случајно забележал целосна резолуција на келоид.
Потребни се дополнителни клинички испитувања кои вклучуваат локален такролимус за да се утврди ефикасноста во келоидната терапија.
Други лекови кои се користат во третман на келоиди се:
- Фенилалкиламинови блокери на калциум канали – кои се разумна алтернатива на кортикостероидните инјекции,
- Ботулинов Токсин А
- Интерлевкин -10
- Антихистаминици
- Простагландин- Е2
Мерки за спречување на келоиди
Како и секоја лузна, келоидите можат да бидат тешки за лекување, нивното спречување е возможно преку соодветна нега на раните и избегнување на повреди на кожата, како што се пирсинг, тетоважи итн. е најдобрата стратегија за луѓето склони кон добивање на келоиди.
Ако знаете дека имате предиспозиција да развиете келоиди, постојат начини како да ги спречите да се појават:
Избегнувајте естетска (козметичка) хирургија
Додека некои операции се неопходни, избегнувајте процедури како што се козметичките хируршки зафати. Секоја операција на кожата може да предизвика келоиди. Ако сте имале келоиди од операција или сметате дека може да ги добиете, преиспитајте ја потребата за операција.
Ова е особено важно ако операцијата не е по прашање на живот или е неопходна за подобрување на вашето здравје.
Избегнувајте тетоважи или пирсинг
Тетоважите и пирсингот се многу веројатни причинители на келоидни лузни. На некој начин, тие може да се сметаат за непотребна операција. Размислете внимателно за тоа дали вреди да го ризикувате добивањето на келоиди преку повеќекратно правење на тетоважи или пирсинг.
Избегнувајте иритација на кожата и мозолчињата.
Обидете се да не ги стискате акните на кожата. Воспалението предизвикано од оваа иритација може да доведе до појава на келоиди.
Како заклучок…
Превенцијата и третманот на абнормални лузни е предизвик во областа на медицината. Управување со хипертрофични лузни и келоиди се префрла од инвазивни методи, вклучително и ексцизија и зрачење, до интралезионални и локални терапии кои работат на клеточно ниво. Сè уште нема консензус за режимите на третман и постои ограничена литература заснована на докази за да се води нивно правилно управување.
Сепак, неодамнешните студии нудат нови модалитети кои можат да ги разгледаат лузните од нови агли. Тековната студија за иновативни терапии ќе обезбеди дополнителен увид во механизмот на дејствување на лузни и ќе понуди повеќе можности за ефективна превенција и третман на оваа состојба со која тешко се управува.
