Helicobacter pillory – инфекција, ризици и како да се лекува

Застапеноста на Хеликобактер пилори инфекцијата кај популацијата во Македонија е околу 50%.

Хеликобактер пилори е стапчеста бактерија што е откриена во 1982 година од двајца австралиски научници, откритие за кое беа наградени со Нобеловата награда во 2005 година. Хеликобактер пилори живее во желудникот на човекот, поточно во површниот слој на желудочната лигавица. Денес Хеликобактер пилори инфекцијата се смета за најчеста инфекција кај човечкиот род, со приближна застапеност од 50 отсто од светската популација. Застапеноста на Хеликобактер пилори инфекцијата и во Македонија е околу 50%.

Како се пренесува бактеријата?

Инфекцијата обично се стекнува во детството. Со стареење застапеноста на инфекцијата е сé почеста. Оваа инфекција е заразна, со најверојатен пренос на бактеријата од човек на човек (уста – уста, лоша лична хигиена, пренаселеност, загадена вода). Бактеријата е изолирана од измет, плунка и вилицата на човекот. Кај животните единствен познат носител на бактеријата е мачката.

Кои заболувања ги предизвикува хеликобактер пилори?

Хеликобактер пилори инфекцијата предизвикува:

• Воспаление на желудникот (гастритис) и на дванаестопалачното црево;
• Чир на дванаестопалачното црево и желудникот;
• Малигно заболување на крвниот систем (кај 1% од заразените);
• Карцином на желудникот (кај 1-2 отсто од заразените).

Како се дијагностицира инфекцијата?

Дијагнозата на инфекцијата се поставува на повеќе начини.

Неинванзивни тестови

• Серолошко тестирање (антитела во крв);
• Антиген во измет;
• Дишни тестови со радиоактивен јаглерод.

Инванзивни тестови

Со биопсија од желудочна лигавица за време на ендоскопски преглед и нејзино испитување.

• Хистолошко испитување на примерокот од ендоскопија;
• Микробиолошко култивирање на примерокот од ендоскопија;
• Докажување на нуклеинската киселина на бактеријата.

Колку се сигурни тестовите?

Сите споменати тестови имаат висока точност, меѓутоа ниту еден од нив не е апсолутно сигурен. Пред тестирањето потребно е да се прекине третманот со лекови за желудникот и антибиотици во времетраење од 2 до 4 недели. Единствен дијагностички тест каде прекинот на терапија не е потребен е крвниот тест.

Важно е да се напомене дека кога пациентот еднаш бил лекуван од Хеликобактер пилори, следењето или повторното тестирање за присуството на бактеријата се врши само со следните неинванзивни тестови:

• Дишни тестови со јаглерод
• Антигени во измет

Тестирањето со крв (серолошкиот тест) не е соодветен избор за контрола на инфекцијата по применета терапија.

Кои хеликобактер пилори позитивни пациенти треба да се лекуваат?

Сите позитивни пациенти на хеликобактер пилори инфекцијата немаат апсолутна индикација за лекување. Групата на пациенти кои треба да се лекуваат се:

• Пациенти со симптоми на воспаление на желудникот и дванаестопалачно црево;
• Пациенти со чир на желудник и дванаестопалачно црево;
• Пациенти оперирани од карцином на желудник;
• Роднини на пациенти со желудочен карцином (прво колено);
• Пациенти со атрофичен гастрит;
• Лична желба на пациентот да се лекува од инфекцијата (по консултација со лекар).

Хеликобактер пилори инфекцијата според новите сознанија треба да се лекува и кај:

• Пациенти со анемија поради недостиг на железо;
• Пациенти со идиопатска тромбоцитопенична пурпура (ретка состојба на намален број на крвни плочки и појава на крвавења по кожата во облик на дамки).

Како се лекува инфекцијата?

Постојат многу протоколи за третман, но денешните ставови за третманот на Хеликобактер пилори инфекцијата се состојат од 7 до 14-дневен третман со стандардна, тројна терапија – два антибиотика плус препарат кој го намалува создавањето на киселина во желудникот (инхибитор на протонска пумпа). Постојат повеќе облици и комбинации на овој третман, во зависност дали пациентот е алергичен на некој лек, дали е прв, втор или евентуално трет обид за третман. Успехот на најефикасните протоколи за терапија е повеќе од 95 отсто успех во лекувањето. Во поново време заедно со оваа терапија се препорачува пробиотикот Lactobacillus Reuteri – млечно киселинска бактерија која физички се врзува за Хеликобактер пилори и ја инактивира. Третман од две-три недели само со овој пробиотик ја намалува концентрацијата на Хеликобатер пилори во желудникот за 20%.

Треба да се напомене дека кај сите пациенти кои имаат над 45 години потребно е да се направи ендоскопски преглед на желудникот, а потоа тестирање за Хеликобактер пилори. Кај групата на пациенти кои се под 45 години, а имаат симптоми на гастритис или други диспептични симптоми, а немаат алармантни знаци како крвавење или слабеење може да се направи само тестирање и доколку се позитивни на Хеликобактер пилори, да се постават на тројна терапија.

Идниот развој во третманот на Хеликобактер инфекцијата е насочен во производство на ефикасна и безбедна вакцина против Хеликобактер пилори која сé уште не е достапна.

М-р фарм. Соња Пецевска