Гастроинтестинален тракт е одговорен за претворање на храната во хемиски пораки преку процесите на варење и апсорпција
Спротивно на популарното верување, храната не е само гориво. Секој изеден залак на храна испраќа некој вид на порака на нашето тело. И според тоа телото реагира соодветно. Како се пренесуваат овие пораки? Нашиот гастроинтестинален тракт е „интерфејс“ меѓу храната и телото. И овој огромен систем, кој кога би се раслоил открај докрај е со големина на тениско игралиште – е одговорен за претворање на храната во хемиски пораки преку процесите на варење и апсорпција.
Сепак, функцијата на гастроинтестиналниот тракт не е само да ја вари и апсорбира храната.
Изненадувачки, гастроинтестиналниот тракт има свој нервен систем (таканаречен ентеричен нервен систем), богат со невротрансмитери, хормони, хемиски гласници, ензими, и бактерии. Всушност, зазема голем дел нашиот имунолошки систем. Ензимски дефицит, микробиолошки нерамнотежа, нарушувања на мотилитет, абнормалности при детоксикација, интестинална пропустливост, воспаление, се само дел од состојбите кои може да предизвикаат хаос во вашето тело. Тие може директно или индиректно да се провоцирани од интолеранција или алергија на некоја храна и нивната комбинација може да води до низа состојби кои сè повеќе се поврзани со постоење на интолеранција и алергија кон некои видови на храна.
Појавата на низа патолошки состојби чија водечка карактеристика е инфламација, сè повеќе се поврзуваат со нарушувања на ГИТ интолеранција и алергии на храна.
Некои од нив се астма и алергии, автоимуни заболувања, алергиски состојби на кожата, артритис, атеросклероза и други кардиоваскуларни болести и невродегенеративни заболувања како што е деменција, нарушувања на расположението, АДХД, нарколепсија, мигрена, проблеми со бубрезите. Доколку постои сомневање дека постои можност за алергија или интолеранција на храна, тогаш е добро да се направи елиминациона диета.
Како функционира елиминационата диета
Идејата е да ја смените вашата исхрана за неколку недели со намалување на одредени видови на храна кои би можеле да ви предизвикуваат проблеми, особено сите видови на храна кои се познати како високо алергени. Симптомите предизвикани од храна обично исчезнуваат во рок од 4 недели после елиминацијата на храната кој би можела да е причина за проблемот. Ако не престанат по 8 недели, тогаш тие не се причина за проблемот кој го имате.
Елиминационата диета е тест и третман истовремено.
Целта на елиминационата диета е да се исклучат продуктите за кои се сомневаме дека ги предизвикуваат симптомите при што не се води сметка за бројот на внесените калории и сооднос на макронутриентите. Единствено важен услов е комплетно да се избегне внесување на храна која е суспектна причина за нашиот проблем и секогаш да се внимава за адекватен внес на течности. Целта на овој тип на диета не е да се исклучат комплетно сите видови на храна засекогаш, целта е да видиме што точно е извор на нашиот проблем и затоа после 4 недели се вклучува (реинтродукција) повторно само еден вид храна за само еден ден.
На пример, ако се одлучиме да воведеме млечни производи во понеделник, наредните два дена не консумираме од овој вид храна но следиме за симптоми кои би биле знак дека постои алергија или интолеранција.
После тоа, ако сакаме да воведеме нов вид храна воведуваме на пример, јајца и така повторно продолжуваме во тек на наредните денови. Доколку нема симптоми, продолжуваме со нов вид на храна.
Всушност, нутриционистите препорачуваат да се води дневник за време на фазата на елиминација и реинтродукција и следење на било какви промени – физички, ментални или емоционални. Ако се чувствувате подобро за време на периодот на елиминација (имате повеќе енергија, подобар сон), може да укажуваат на тоа дека храната што ја јадете (соодветно сте ја исклучиле) најчесто е таа што предизвикува проблем. Симптомите може да се позитивни или негативни – во текот на реинтродукција. Негативни реакции може да вклучуваат:
- Несоница;
- Замор;
- Болки во зглобовите и/или воспаление;
- Кожен осип;
- Главоболки;
- Промени и симптоми од дебелото црево (гасови, надуеност) или ГИ болка;
- Зголемена носна секреција;
- Други респираторни проблеми.
Интересно е тоа што некои луѓе посочуваат зголемена енергија при враќање на дадена храна повторно. За жал, ова може да се должи како одговор на стресот заради апстинирање од храна. И тоа е всушност негативна работа на овој тип на диета.
Заради тоа, исклучително важно е водење дневник со симптоми.
Осум типови на храна се сметаат дека ги предизвикуваат 90% од сите алергиски реакции поврзани со храна. Тие се: млеко, јајца, кикирики, ореви, пченичен/глутен, соја, риба и школки. Тука се додадени и пченка, алкохол и сите видови храна која содржи рафинирани шеќери, конзерванси или индустриски обработени замрзнати видови на храна. При практикување на оваа диета, бидете сигурни дека комплетно го избегнувате сомнителниот алерген, дури и во трагови.
НАПОМЕНА: При воведување на храна, водете дневник за симптоми. Воведувајте еден вид на храна на 3-4 дена. Пијте многу течности. Консултирајте се со лекар пред да започнете со диета.
