Лековите не функционираат на ист начин кај секого, а една од причините за тоа се генетските фактори што влијаат врз метаболизмот
Неодамнешната анализа од интернет изданието на „Д Вол стрит журнал“, се осврнува на проблематиката како пациентите реагираат различно на истите лекови. Лековите што даваат олеснување и им помагаат на едни пациенти, може да не дадат никакви резултати кај други пациенти, па дури и да имаат штетни и несакани ефекти врз нивното здравје.
Растечката понуда на генетски тестирања не само што нуди речиси прецизно предвидување дали постои ризик од појава на некое заболување, таа нуди и предвидување на реакцијата на пациентите на некои популарни лекови, како антидепресиви, антихистамини, лекови против болки и антикоагуланси. Овие контроверзни тестови ги бараат дури и најмалите варијации на гените што одредуваат со која брзина ги процесираме лековите. Токму брзината со која луѓето ги метаболизираат лековите значајно влијае врз ефективноста на лекот.
Науката што проучува како човечките гени влијаат врз одговорот на лековите се нарекува фармакогенетика.
Како пример може да се земе кодеинот, лек против болки којшто најчесто се препишува во САД. Поради генетските варијации што ги регулираат ензимите во телото на различен начин, овој лек има ефект кај мал дел од популацијата и тоа кај околу 20%, додека пак 2% од луѓето имаат многу силни реакции. Дури и нормална доза од овој лек, за нив може да биде фатална. Слично е и со многу други општо прифатени лекови.
Агенцијата за храна и лекови, врз амбалажите од над 100 најчесто препишувани лекови, додаде предупредувачки информации за луѓето со одредени генетски варијации.
Експертите сметаат дека со редовна примена на испитувањата за генетски варијации, можат да се избегнат многу сериозни штетни реакции кај пациентите, па и многу смртни случаи предизвикани од нив. Тие сметаат дека само во Америка може да се спречат 700 илјади сериозни реакции од лекарства. Поддржувачите на овој вид тестирања што се спроведуваат по пат на земање брис со стапче, уверени се дека тие на медицинските работници може да им помогнат на тој начин што помалку ќе бидат наклонети кон методот на работа по пат на обиди и грешки кога станува збор за изборот на соодветниот лек за нивните пациенти, како и во поглед на одредувањето на соодветната доза за индивидуалните пациенти.
Неинформираност или висока цена?
Повеќе фактори влијаат врз малата употреба на генетските тестови за согледување на варијациите на гените и покрај тоа што некои видови на вакви тестирања за генетски реакции на индивидуални лекови биле достапни со години во САД. Според една анкета спроведена од Американската медицинска асоцијација, до сега во САД само околу 20% од лекарите ги нарачуваат ваквите тестови. Исто така, многу пациенти сè уште не знаат дека вакви тестирања постојат. Други големи американски медицински здруженија, како што е на пример Американскиот колеџ за кардиологија и Американската психијатриска асоцијација, сè уште не успеале да ги популаризираат овие испитувања. Една од причините за тоа е непостоењето на истражувања врз голема контролна група по случаен избор, што ќе докажат дека оваа техника може значајно да ја подобри негата врз пациентите. Друга причина е цената на овие генетски тестирања, која што се движи од 500 до 2.000 американски долари. Ваквите трошоци се покриени само од страна на некои осигурителни компании и тоа само во некои конкретни случаи.
Откривање на здравствените мистерии
Д-р Алан Поусинки – Alan Pocinki интернист од Роквил вели дека тој нарачува генетски тестирања за пациентите кои во нивната болничка историја имале необјаснети симптоми од користењето на некој лек или пак, кај кои немало подобрување. Во многуте случаи д-р Алан е во можност да препише подобар лек базиран врз ДНК на пациентите. Лекарите не треба да се фокусираат само на предиспозициите на гените, туку кога препишуваат лек треба да земат во обзир повеќе фактори: виталноста на пациентот, неговиот начин на живот и животни навики, старост, пол итн.
Другите фактори вклучувајќи го консумирањето алкохол или суплементи и други супстанци исто така можат да влијаат врз реакцијата на личноста на лекови. Одредени лекови пак, земани во комбинација можат да ја намалат способноста да бидат апсорбирани. Пушењето цигари ја забрзува апсорпцијата на лекот против шизофренија, наречен клозамин, па затоа пациентите кои пушат треба да земаат поголеми дози. „Фармакогенетиката никогаш нема да биде кристална топка што ќе ви каже кои лекови ќе функционираат за вас, а кои нема. Многу други фактори играат улога. Но, ние можеме да ги искористиме предностите на ДНК на пациентот и да кажеме: ’Вие имате голема веројатност за неоптимален одговор на овие лекови, па ајде да се обидеме со друг лек што функционира на поинаков начин‘“ – заклучува управителот на Универзитетската клиника NorthShore, д-р Марк Даненбергер – Mark Dunnenberger.
