За успех на било кое поле, па така и за успешно водење на здрав животен стил, потребно е константност и дисциплина, е ставот на Марио Јовановски, еден од најпознатите фитнес тренери кај нас
Марио Јовановски е познато име во светот на фитнесот и го знаат сите оние кои водат здрав живот, како и оние кои сакаат да го подобрат начинот на живот, а со тоа и да го подобрат своето здравје. Со него разговаравме за задачата на еден фитнес инструктор, а тој ни откри мноштво корисни совети поврзани со вежбањето, исхраната и здравиот животен стил.
Можеш ли накратко да опишеш што правиш, односно која е задачата на еден фитнес инструктор? Воедно, кој ти е најубав дел од твојата работа?
Задачата на еден фитнес тренер/инструктор е да води, мотивира, едуцира индивидуи или група на индивидуи преку индивидуализирани тренинг програми и програми за исхрана, со цел да ги доведе поблиску до достигнување на своите цели, здравствени и естетски. Задолжително е фитнес тренерот да има напредно искуство во полето на фитнесот, односно да го има доведено своето тело на едно повисоко ниво од обичен, просечен аматер вежбач од причина што само на тој начин може да го има стекнато потребното искуство и знаење (покрај формалната и сопствената едукација) со цел да им помогне и на други индивидуи. Пожелно е тренерот да има добро комуникациски вештини, да има пријателски и достапен однос со своите клиенти, тактичен пристап кон својата работа и да има способност да мотивира и инспирира. Сите овие наведени работи го оформуваат имиџот на еден добар фитнес тренер. Како што расте свесноста и заинтересираноста за фитнес животниот стил, апропо на тоа и оваа професија последниве неколку години се популаризира и кај нас во Македонија.
Најомилениот дел од оваа работа е запознавањето на нови луѓе, нови познанства.
Различни луѓе, различни енергии, различни перспективи, различни мислења. Верувам дека од секој може да се научи нешто. Со голем дел од нив сум и близок пријател. Исто така, навистина е уникатно чувство кога знаете дека некому сте му помогнале да достигне некаква цел која посакувал/а.
Колку исхраната е важна? Колку инсистираш твоите клиенти да се водат според одреден режим на исхрана?
Начинот на исхрана, односно што, колку и кога јадеме, има огромен удел кон тоа како изгледаме. Исто така, она што го јадеме во голема мера диктира какво е и нашето здравје. Така што, треба примарно да се фокусираме како она што го консумираме секојдневно влијае на нашето здравје. Потоа секундарно, доколку сакаме естетскиот дел од нашето тело да го промениме, дефинитивно треба да направиме некаква промена во нашиот секојдневен режим на исхрана доколку она како моментално изгледаме не нè прави среќни. Исхраната во голема мера ги диктира резултатите кои ги добиваме од вежбањето во теретана. Постои едно правило кое вели – „You can’t out train a bad diet“. Во превод тоа би значело – доколку имате неправилен начин на исхрана, особено ако целта ви е да намалите вишок на килограми, независно колку часови дневно се мачите и вложувате труд во физичката активност, резултатите ќе ви бидат минимални и незначителни. Исто важи и за спротивното – доколку сакате да додадете телесна тежина/мускулна маса, начинот на исхрана ќе го диктира вашиот прогрес.
Како се информираш и едуцираш за да бидеш во тек со новитетите во полето на фитнесот?
Најголем дел од она што го имам стекнато како знаење е преку своето лично искуство. Низ текот на годините колку што се занимавам со ова, сум пробал доста тренинг методи, различни видови и режими на исхрана. Сметам дека во некои случаеви тоа е доста поважно и од самата едукација – осознавање на искуството, учење од него и применување и пренесување на истото. Секако, едукацијата секогаш си има свое место, но еден сертификат или платена диплома мислам дека игра мала улога споредбено со долгогодишно искуство. Најдобра комбинација е од двете – стекнато знаење и истото применето.
Освен Факултетот за физичка култура кој што нуди само еден дел од својата програма за и околу фитнес кој има скромна содржина, на нашето поднебје се нуди многу мала или воопшто не постои едукација за оваа професија.
Во последните година-две, од Боди билдинг федерацијата на Македонија, најавуваат курсеви и обуки за персонални фитнес тренери. Така што, тоа ќе биде дефинитивно еден од најдобрите начини за сите сегашни и идни тренери да го утврдат, потврдат и да стекнат ново знаење. Но, тоа не треба да значи да чекаме на некој друг да ни „донесе на тацна“ и тогаш да се едуцираме. Денес интернетот нуди голем број на веродостојни податоци од кои можеме (секако, доколку имаме желба) да научиме многу. Но, многумина никогаш нема да го направат тоа и ќе ги именуваат околностите како изговор. Да, ние сме многу назад во споредба со нашите соседи и генерално светот во однос на нашата свест за спортот, а дотолку повеќе за свеста за фитнесот, но верувам дека кога се има желба, секогаш се има и начин.
Кој вид на исхрана е најефективен за губење на килограми?
Генерално, не постои универзална магична диета за секого да ја прати и да намали килограми и телесни масти. Така што, следен пат кога на социјалните мрежи ќе налетате на диета од типот „ослабете 10 килограми за 10 дена“, ќе знаете дека тоа не постои и дека тоа е наслов само за поголема гледаност на тој портал. Многу фактори играат улога, како што е нивото и типот на физичка активност, животниот стил, моменталниот начин на исхрана, целта и слично. Но, секој може да направи одредени промени во начинот на исхрана и да има видливи промени. За почеток, треба да се исфрли брзата храна, слаткитe, газираните сокови и џусеви.
Тука би го напоменал и овошјето, кое не би го ставил во иста категорија на „junk food“, бидејќи овошјето има многубројни придобивки и е одлична алтернатива на рафинираниот, бел шеќер, но и тоа содржи одредена количина на шеќер (фруктоза). Многумина го консумираат прекумерно, заборавајќи на фактот дека содржи добра доза на шеќери и потоа се чудат зашто немаат прогрес, а во некои случаи и зголемуваат додатно на телесни масти. Генерално, исхраната треба да се базира примарно на протеини (пилешко, мисиркино, телешко месо, риба, протеин од сурутка, јајца и слично) а помалку на храна која обезбедува енергија, односно јагленохидратите и мастите. Тие треба да се консумираат во зависно од типот и интензитетот на физичката активност. Повторно ќе напоменам, режимот на исхрана е индивидуална работа и не може сите да се хранат на исти начин.
Тежинскиот тренинг е наменет само за мажите. Вистина или заблуда?
Апсолутна невистина и еден од најстарите митови за вежбањето во теретана. Како што мажите имаат мускули, коски и телесни масти кои ги даваат обликот на телото, така и жените. Доколку сакаме да го обликуваме и тонираме телото, пред сè мора да ги намалиме вишокот на телесни масти и да ја зголемиме мускулна маса. Тоа се изведува преку комбинација од аеробен и анаеробен тренинг, односно тренинг со тегови и кардио тренинг. Секако, има разлика во дозирањето и интензитетот на тренирање, но генерално основата е иста.
На кое ниво е информираноста околу тоа кои се (условно кажано) машки а кои женски вежби, и воопшто околу фитнес културата. Воедно, колку Македонците практикуваат здрав животен стил, според твоето досегашно искуство како тренер?
Последните осум години драстично се менува свесноста околу фитнес културата. Така што, денес можете да забележите сè повеќе фитнес центри како се отвараат, ресторани за здрава храна, продавници за додатоци во исхрана, продавници за шејкови и здрава храна. Ние како нација сакаме да пратиме глобални трендови, а еден од моменталните (позитивни) глобални трендови е и фитнес животниот стил. Од година во година, сè повеќе индивидуи одбираат да посетуваат теретана или редовно да практикуваат друга физичка активност, да се хранат здраво – генерално да водат еден здрав животен стил. Мислам дека правилниот правец го фативме, треба да препуштиме и времето да го направи своето.
На крај, кои се твоите совети за здрав животен стил?
За успех на било кое поле, па така и за успешно водење на здрав животен стил, потребно е константност и дисциплина. Ништо не се случува преку ноќ. Почнете да ги исфрлате лошите навики и на нивно место вметнувајте добри. Менувајте ги од ден на ден, недела за недела, месец за месец. Почнете редовно да појадувате, вметнете за почеток 2 пати неделно физичка активност, па за некоја недела зголемете на 3 пати и така натаму. Но пред сè, најважно е да имате желба да направите промена. Желбата ќе ве мотивира да продолжите понатаму. Секогаш, секој почеток е тежок. Но, со тек на време тоа ќе ви стане рутина и додека сфатите, тоа ви е веќе животен стил. Инвестирајте во себе – тоа е најдобра инвестиција и одлука што ќе ја направите.
