Социјална анксиозност предизвикана од прекумерно потење на рацете
„Ќе сфатите дека вие не сте единствениот кој се бори со тоа“ – вели д-р Деј, познат дерматолог од Њу Јорк. Ако се сомневате дека вашите дланки претерано се потат, разговорот со вашиот лекар ќе ви биде од исклучителна важност. Може многу да се помогне, па поради тоа нема потреба да се чувствувате засрамено.
Дланките на секого се потат во еден момент или друг, а особено тоа е присутно во топлите летни денови, кога температурите знаат да бидат екстремно високи. Тоа е само човечка природа. И покрај тоа, луѓето обично не се навикнати да имаат испотени дланки, особено кога тоа е постојан и континуиран процес. Ако се сомневате дека вашите дланки претерано се потат и ги надминуваат границите на нормалата, можеби сте во право. Додека одреденото ниво на потта е сосем нормална телесна функција, понекогаш може да постои нешто како прекумерно потење. Хиперхидрозата, исто така позната како полихидроза или судореа, е состојба која се дефинира како прекумерно потење, што ги нарушува нормалните секојдневни активности. Епизодите на прекумерно потење се случуваат најмалку еднаш неделно, без јасна причина и имаат голем ефект врз општествениот живот и брз вашите секојдневни активности. Хиперхидрозата може да биде присутна од раѓање или може да се развие подоцна во текот на животот. Сепак, повеќето случаи на прекумерното потење имаат тенденција да започнат за време на тинејџерските години. Тоа може да се должи на основната здравствена состојба, а може и да нема очигледна причина. Хиперхидрозата доаѓа во две форми. Примарната, или наречена „идиопатска“ хиперхидроза, затоа што не е позната причината за нејзина појава. Секундарната пак, е како последица на одредена состојба во телото, како прекумерна тежина, менопауза, ДМ, хипертироидизам. Луѓето можат исто така, прекумерно да се потат само на една област на телото, честопати на дланките или стапалата на нозете (познато како палмоплантарна хиперхидроза), поткожно или во пределот на лицето. Ова се случува кога во телото постои претерана нервна сигнализација, односно потните жлезди се премногу активни – а тоа не се случува само кога сме изложени на висока надворешна температура или додека вежбаме.
„Обично оваа состојба има генетска компонента, започнува во детството или младата зрелост, а не се јавува ноќе“, вели Гери Голденберг, М.Д., асистент и клинички професор по дерматологија на Медицинскиот факултет во Илиноис.
Потењето може да биде интензивирано само на една специфична област, а може да биде присутно и на целото тело. Прекумерното потење поврзано со хиперхидрозата е нормално најинтензивно во рацете, нозете, пазувите и препоните поради тоа што тие области се карактеризираат со највисока концентрација на потни жлезди. Иако оваа состојба не е опасна по живот, таа може да биде доста непријатна и да предизвика непријатност и психолошка траума. Луѓето со хиперхидроза можат да се потат толку што тоа следствено води до социјална вознемиреност и непријатност.
Ако овој опис доста го опишува вашето секојдневие, еве што треба да знаете за тоа што предизвикува вашите дланки толку интензивно да се потат.
Според Меѓународната асоцијација на хиперхидрози, околу 2,8 проценти од Американците се погодени од хиперхидроза; тоа е околу 7,8 милиони луѓе. За некои, симптомите на хиперхидроза се толку сериозни што станува срамно, односно тие чувствуваат непријатност и анксиозност. Може да бидат засегнати изборите за кариера на пациентот, слободното време, личните односи, сликата за себе, а особено емоционална благосостојба.
За среќа, постојат неколку опции кои можат ефикасно да ги третираат овие симптоми. Најголемиот предизвик и проблем во лекувањето на хиперхидрозата претставуваат значителен број на луѓе кои не бараат лекарски совет, поради срам или поради тоа што не ги знаат соодветните постапки за адекватен и успешен третман.
Дали навистина постои ефективен и соодветен третман за оваа состојба?
Одговорот е ДА!
Постојат различни третмани кои лекарите успешно ги користат за третирање на симптоми на хиперхидроза. За да се одреди точно за каков тип на хиперхидроза станува збор, вашиот лекар може да ја побара вашата медицинска историја и да изврши лабораториски или други испитувања со цел да го го измери степенот на вашето прекумерно потење.
- Првично, докторот мора да ги отфрли сите основни состојби, како што е прекумерно активна тироидна жлезда (хипертироидизам) или низок шеќер во крвта (хипогликемија) со помош на крвна слика и преглед на урината. Пациентите ќе бидат запрашани за начините на нивното потење – кои делови од телото се најзафатени, колку често се присутни овие појави, колку траат епизодите на потење и дали потењето се јавува за време на спиењето.
- Терморегулаторен потен тест: за овој тест се користи прашок кој е осетлив на влага и се нанесува на кожата. Кога прекумерното потење се јавува на собна температура, прашакот ја менува својата боја. Пациентот потоа е изложен на висока топлина и влажност, што предизвикува потење низ целото тело.
Следен чекор: да се пронајде адекватен план за лекување. Како и повеќето медицински состојби, хиперхидрозата е различна за секого, односно оној третман што е соодветен за една, не мора да значи дека ќе биде адекватен и за некој друг. Сепак, постојат некои лекови кои лекарите најчесто ги препишуваат за лекување на оваа состојба.
- Првиот е типичен антиперспирант, кој во својот состав содржи алуминиум хлорид. Тој се користи бидејќи добро функционира кај некои луѓе со хиперхидроза, вели д-р Голденберг, објаснувајќи дека овие третмани ги приклучуваат потните канали, односно ослободуваат влага, со тоа го намалуваат потењето. Вашиот лекар може исто така да ви препише антихолинергици, кои работат по принципот на намалување на производството на пот, блокирајќи го ацетилхолинот, кој е невротрансмитер (гласник) во нервниот систем, вели д-р Голденберг. Ова му кажува на телото да лачи помалку пот.
- Инјекциите на ботокс се исто така чест третман за хиперхидроза. Дерматологот ќе инјектира ботокс во вашите дланки за да го затвори производството на потните жлезди, Според д-р Голденбер, инјектирањето на ботокс на вашата доминантна рака е поефективно отколку инјектирање на обете дланки. Зошто? Таа е најчесто користената рака додека вие се ракувате. Нејзиното искуство покажало дека помалку доминантната рака се поти помалку доколку потењето на доминантната е намалено. Бидејќи физиолошкиот процес тука не е сосема јасен, д-р Деј вели дека може да се сведе на силата на психологијата: Ако десната рака не се поти толку, вие не ќе бидете толку загрижени за хиперхидрозата, следствено и левата ќе биде помалку испотена. Ефектите на Ботокс врз хиперхидрозата може да траат до шест месеци, пред да мора да влезете во друг круг.
Во просек, лице со хиперхидроза бара лекарска помош откако живее со состојбата 9 години. Важно е да се знае дека симптомите на прекумерно потење можат ефикасно да се третираат.
