Релативно нова болест кај предвремено родените деца
За време на бременоста, крвните садови растат почнувајќи од центарот на ретината (мрежница) во 16та недела од бременоста на мајката, а потоа полека се разгрануваат кон периферија и ги достигнуваат рабовите на ретината во 8от месец од бременоста, односно кога бебето се подготвува за терминско раѓање. Кај бебињата родени предвреме, нормалниот раст на ретината може да биде нарушен, а може да се развијат и абнормални крвни садови. Ова може да предизвика дополнителни компликации и појава на слепило. Прематурната ретинопатија е релативно нова болест на предвремено родените бебиња. Имено, во последно време, при предвременото породување, голем дел од овие бебиња успеваат да преживеат, но исто така голем процент од овие бебиња имаат и прематурна ретинопатија. Така, радоста на лекарите за зголемената стапка на преживеани предвремено родени деца ја засенува фактот дека многу од овие деца остануваат слепи.
Ретина е слој на нервно ткиво во окото што ни овозможува да гледаме.
Од суштинско значење е болеста да се открие во првите денови по раѓањето, бидејќи болеста се појавува во првите три, четири или пет недели од животот. Прематурните бебиња на кои им е потребен третман може да се третираат со доза на Авастин (Бевацизумаб) што е дел од дозата што најчесто се користи за прематурна ретинопатија во моментов. Резултатите од оваа студија за откривање беа објавени на 23 април оваа година во JAMA Ophthalmology. Студијата е спроведена од страна на група на истражувачи на детски болести на очите, а е поддржана од Национален институт за око (НЕИ). Предвремено родените бебиња се изложени на голем ризик од абнормален раст на крвните садови во мрежницата (ретина). Овие абнормални крвни садови се кревки и склони кон руптура (пукање), по што се создаваат лузни. Лузните потоа ја повлекуваат мрежницата, одвојувајќи ја од задниот дел на окото. Бидејќи мрежницата е важен дел од видот, нејзиното одвојување ќе предизвика појава на слепило.
Ако оваа состојба не се лекува, растот на крвните садови може да доведе до лузни во мрежницата, а тоа претставува главна причина за губење на видот поврзан со оваа состојба. Прематурната ретинопатија е една од водечките причини за слепило кај децата.
Воспоставените досегашни третмани вклучуваат ласерска терапија и криотерапија. Двете интервенции работат на принцип што го прекинуваат растот на нови крвни садови, пред тие да можат да предизвикаат лузни и промени во мрежницата. Резултатите од клиничкото испитување објавено уште во 2011 година ја потврдија користа од употребата на Aвастин пред ласерската терапија за третирање на најтешките случаи на прематурна ретинопатија. Aвастин е еден од неколкуте достапни лекови кои го инхибираат абнормалниот раст на крвните садови со инхибиција на хиперпродукцијата на еден сигнален протеин, наречен васкуларен ендотелијален фактор на раст (VEGF). Офталмолозите го искористиле ова за да го инхибираат абнормалниот раст на крвните садови при прематурна ретинопатија, а нашол голема примена и во други окуларни заболувања.
„Како побрза и полесна опција за третман, анти-VEGF очните инјекции беа добредојдена алтернатива на ласерската терапија за третман на тежок облик на прематурна ретинопатија“, се вели во заклучокот од новата студија на д-р Дејвид Валас, претседател на офталмологија при Универзитетот во Индијана. Ласерската терапија бара времетраење од 90 минути; за апликација на инјекцијата Aвастин потребно е помалку време и генерално е помалку стресна за новороденчето, со што е далеку попрактична метода на избор. „Ние знаеме дека анти-VEGF агентите внесени во окото, исто така, навлегуваат и во крвотокот, па сме загрижени дека оваа инхибиција може систематски да се меша во нормалниот развој на мозочните ткива, белите дробови, коските и бубрезите“, рече тој. Доказите сугерираат дека инјекциите на анти-VEGF во окото ги намалуваат нивоата на VEGF во целокупниот крвоток. Во оваа студија, Валас и колегите се надевале дека ќе ја посочат најниската можна терапевтска доза на Авастин со тестирање на прогресивно пониски дози кај 10-14 новороденчиња. Моментално користените дози на Aвастин за третман на оваа состојба се движат од 0,25 mg до 0,625 mg. „Не сакавме да започнеме со тестирање на неефикасна доза и да ризикуваме детето да добие слепило, па затоа започнавме со 40% од дозата што обично се користи за прематурна ретинопатија. Кога добивме ефективна доза, ја преполовивме и потоа направивме ново тестирање со новата доза. На крајот, ја намаливме дозата за половина седум пати “, рече тој.
Тие планираат да направат долгорочно следење на децата за да ги споредат долгорочните ефекти на оваа можна стратегија врз видот и развојот на органите. Претходните студии сугерираат дека бебињата третирани со Aвастин во однос на ласерска терапија може да имаат помала веројатност нивните очи да добијат миопија и да бараат очила за блискост додека стареат. Студијата опфатила 59 предвремено родени новороденчиња со прематурна ретинопатија тип 1, односно најтешкиот облик. Кај секое новороденче, било третирано едното око со единечна инјекција која содржела 0,016 мг, 0,008 мг, 0,004 мг или 0,002 мг Авастин. Ако другото око барало третман, тоа добило двојно повеќе од концентрацијата (едно ниво повисоко). За споредба, третманот се сметал за краткотраен успех ако состојбата се подобрила во текот на четвртиот ден од терапијата, и ако немало повторување или потреба од дополнителен третман во рок од 4 недели. Таквиот успех е постигнат кај сите очи третирани со дози од 0,016 мг и 0,008 мг, а кај 9/10 очи што примиле 0,004 мг, но само кај 17/23 очи кои примиле 0,002 мг, што резултира во заклучок дека 0,004 мг може да биде најниската ефективна доза.
За да офталмологот се осигура дека очите се лекуваат правилно и дека ретинопатијата не се вратила, тој ќе закажува последователни испитувања на очите. Овие обично се случуваат на секои 1-2 недели.
