Фолната киселина, или синтетската форма на витамин B9 претставува еден од клучните витамини кој што се препорачува доколку жената е бремена или планира да остане бремена
Фолната киселина е значајна за превенција на т.н дефекти на невралната цевка-сериозни вродени дефекти на `рбетниот мозок (како што е spina bifida) или една друга аномалија не помалку значајна, а тоа е аненцефалијата (некомплетен развој на мозокот) кај плодот.
Но, овие не се единствените причини за надокнада на фолна киселина. Имено, некои истражувања покажуваат дека таа може да го намали ризикот и од други вродени дефекти кај новородените како расцеп на усна, расцепено непце, предвремено раѓање, ниска телесна тежина при раѓањето, заостаток во интраутериниот раст на плодот како и одредени типови на срцеви малформации.
За бремената жена пак е значајно тоа што има улога во редукција на ризикот од преекламсија (зголемен крвен притисок во бременоста) и спонтан абортус.
Постојат одредени групи на жени каде треба да се посвети особено внимание на внесот на овој витамин, поради извесни фактори, или коморбидитети кои имаат влијание врз метаболизмот на фолната киселина. Тука спаѓа вродениот недостаток на MTHFR (methylenetetrahlorofolate) редуктаза. Недостатокот на овој ензим битно го отежнува конвертирањето на фолати во фолна киселина. Доколу овој недостаток и е познат на бремената жена истата треба да се осигура дека прима доволна доза на овој витамин во консултација со нејзинот гинеколог.
Потоа тука спаѓаат и жените со шеќерна болест, или на пример оние кои се лекуваат со антиепилептици.
Предходна бременост со дефект на невралната цевка, позната историја на ваков дефект кај еден од партнерите се од посебно значење, каде супламентацијата треба да биде навремено и правилно отпочната со соодветни дози на фолна киселина кои ќе ги одреди матичниот гинеколог.
Гојазните жени, исто така би требало да обрнат внимание на внесот на фолна киселина во организмот за време на бременоста.
На пример, Американскиот Центар за контрола на болести (CDC), Американскиот колеџ на гинеколози и обстетричари (ACOG), како и многу други здруженија и експерти, препорачуваат сите жени во репродуктивна доба да примаат 400mcg фолна киселина на ден.
Бидејќи невралната цевка се затвора до 28-миот ден од бременоста кога и самата трудница сеуште не знае дека е бремена, се смета дека супламентацијата после првиот месец, нема значење во превенција на овие дефекти. Затоа е значајно жените кои планираат да останат бремени, да го отпочнат внесот на фолна киселина барем месец дена пред и минимум во тек на првите 12 недели од гестацијата.
Но, улогата на фолната киселина е секако поопсежна, бидејќи таа му е потребна на организмот за создавање на нормални црвени крвни зрнца и превенција на анемија. Есенцијална е и во продукција, поправка при оштетување и нормално функционирање на ДНК – нашата генетска мапа и базичен градбен елемент на клетката. Таа исто така има посебно значење и врз брзиот раст и развој на постелката.
Природни извори се темно зелениот зеленчук како што е брокулата, спанаќот, аспарагусот, потоа цитрусното овошје, леќата, грашокот, авокадото како и семки и јаткасто овошје.
На крај, од сето погоре изнесено лесно се заклучува дека е потребно трудниците да ги следат препораките на својот гинеколог грижејќи се за своето, но и здравјето на идните поколенија.
Д-р Ѓорѓи Стамболиев
