Улогата на минералите во градбата, функцијата и здравјето на човечкиот организам е значајна. Тие го јакнат имунитетот го поддржуваат растењето и развојот на телото, а неопходни се во фукционирањето на мускулите и ферменитите, како и за регулација на лачењето на хормоните.
Преголемите дози и недостигот на минерали во органимот предизвикуваат нарушување на функциите и здравјето на телото
Потребите од одделни минерали на организмот се различни, од такви во вид на трагови до позначајни количества. Исто така, потребите од минерали се различни за секоја индивидуа одделно и многу зависат од старосната доба, здравствената состојба, физичката актиност итн. Најдобро е потебите од минерали да се задоволуваат со употреба на природни извори на храна.
Манган Mn
Иако за организмот е потребен во мали количества, тој извршува многу суштински задачи во организмот. Ги активира неопходните ферменти за користење на витаминот C, игра значајна улога во метаболизмот на храната, функционирањето на нервниот систем и производството на половите хормони. Тој има антиосидирачко дејство и затоа му се препишуваат превентивни својства од заболувањата на срцето и рак.
Потребна дневна доза: дневна доза за возрасни е 2,5 до 5,0 mg.
Недостигот предизвикува намалено производство на инсулин, проблеми со метаболизмот на шеќерите, болки во зглобовите. Бидејќи тој е потребен за правилно функционирање на мозокот, неговиот недостиг се поврзува со појава на шизофренија, паркинсонова болест и епилепсија.
Основни природни извори: коскесто овошје, интегрални жита и брашно, ‘ртулци од жита, зеленолистест зеленчук, грашок, репки, јајце, тропско овошје, семиња, чај.
Бор B
Потребен е во траги и затоа до скоро не му се давало некое значење. Научниците тврдат дека заедно со калциумот и магнезиумот помага во јакнењето на коските. Превентивно помага во спречување на појавата на остеопороза.
Потребна дневна доза: За спречување на остеопорозата се препорачува количество од 3 mg дневно.
Основни природни извори: Го има речиси во сите видови овошје и зеленчук, суви сливи и кајсии, интегрални житарки.
Селен Sn
Тој претставува олигоелемент значаен за животните процеси на човечкиот организам. Тој е главен антиоксидант и служи за чистење на организмот од слободните радикали. Исто така, служи и како главен противотров на отровните метали како: живата, кадмиумот, арсенот и други потенцијални канцерогени соединенија, бидејќи ги врзува за себе, создавајќи соединенија кои преку мочката се исфрлаат од организмот. Заштитува од рак, болести на срцето и крвотокот, го подобрува имунолошкиот систем, кај мажите ја подобрува репродукциската способност, ја регулира работата на хормоните.
Потребна дневна доза: Минималната доза на селен за здрав организам е 40 микрограми, оптималната 200, додека 400 микрограми е доза за лечење, а пак количеството од 750 микрограми покажува токсичен ефект.
При недостигот од селен во исхраната на луѓето доведува до појава на низа болести како и тегоби во работата на срцето – кардиомиопатија. Во подрачја каде што внесувањето на селен во организмот е помало од потребното се појавува: зачестена појава на рак, инфаркт, вирусни инфекции и болести на кожата и зглобовите.
Основни природни извори: лук, кромид, риби, црвени видови месо, интегрална пченица и други видови на интегрални жита, јајца, пилешко месо и внатрешни органи, бразилски орев, семки од сончоглед, конзервирана туна.
Магнезиум Mg
Тој е неопходен минерал за рамнотежа во организмот. Неопходен е за градењето на коските, работата и јакнењето на нервите мускулите, за метаболизмот на маснотиите и синтезата на белковини. Тој учествува во низа процеси во организмот: ја ослободува енергијата од мускулните складишта, ја регулира телесната топлина, помага против стресот, го овозможува искористувањето на гликозата која е извор на енергијата на клетките, ја обезбедува функцијата на мускулите, ги штити коските од стареење и на одреден начин ја зголемува концентрацијата и памтењето. Неопходен е во метаболизамот на витаминот C и калциумот, фосфорот, натриумот и калиумот. Магнезиумот до некаде го ублажува предменструалниот синдром, го регулира ритамот на срцето, дејствува на крвните садови и го олеснува варењето. Тој создава рамнотежа на водата во организмот и го спречува дехидрирањето на кожата. Исто така, магнезиумот го подобрува обновувањето на клетките и го забрзува заздравувањето на раните. Бидејќи има својство да не оксидира магнезиумот го забавува стареењето и го зацврстува кератинот на косата и ноктите. Тој има огромно значење во меѓуклеточните реакции, како и во метаболизмот на белковините и јаглехидратите. Овој минерал има и антистресно дејство, па затоа му се припишува и улогата на седатив.
Потребна дневна доза: На возрасен човек за задоволување на дневните потреби неопходно е 250-350 mg. За трудници и доилки се препорачува 300-355 mg на ден.
Најдобри комабинации за внесување во организмот се: магнезиум и витамин C, како и магнезиум и витамин B.
При недостиг од магнезиум се јавуваат следниве појави: зголемен крвен притисок, аритмија, напади на срцето, постојана стресна состојба, нервоза, тежок сон, слаба концентрација и памтење, грчеви во мускулите или трпки во рацете и нозете, лошо варење, пукање на косата и појава на пруги на ноктите. Недостигот делеува и на кардиоваскуларниот и нервниот систем, како и на бубрезите.
Основни природни извори: жита, интегрално зрно и леб, пченични трици, какао, црно чоколадо, бадеми, лешници, ореви, зеленчук, кравјо млеко, млечни производи, речиси во сите видови риби, шкампи, полжави, лиснати зеленчуци, соја, грав, пченични ‘ртулци и некои минерални води.