Ако некогаш се зборувало дека солта е живот, денес се тврди дека е закана по здравјето
Можам ли да живеам без сол?
Не. Солта е од есенцијална важност за здравјето. Човечкиот организам не може да ја синтетизира, но на клетките им е потребна за правилно функционирање. Медицинските експерти препорачуваат на ден да се внесува најмалку 3,8 gr. сол (нешто повеќе од половина лажичка) и тоа највеќе поради натриумот. Натриумот е електролит припадник на минералите кои го помагаат одржувањето на мускулните функции и хидратацијата па затоа спортските напивки редовно содржат натриум. Преку потењето и урината човекот го губи натриумот, а ако водата и натриумот не се надоместат, притисокот може да опадне и да предизвика вртоглавица. „Натриумот во организмот е како сунѓер и помага во крвта да се задржи течноста“. Кај луѓето кои пијат многу вода нивото на натриум може да опадне и може да предизвика хипонатремија потенцијална смртоносна состојба, вообичаена повеќе кај рекреативците отколку кај спортистите. Солта е таа која на храната и дава вкус, без сол можеме да умреме.
Морам ли строго да внимавам на внесувањето на сол?
Не е потребно. Луѓето со покачен крвен притисок треба да го намалат конзумирањето на солта. Од натриумот во крвта останува повеќе вода па срцето мора посилно да пумпа, а од тоа се покачува крвниот притисок.Што ако немате здраствени потешкотии
Медицинските експерти за лицата постари од 14 години препорачуваат да не внесуваат повеќе од 2300 mg натриум, т.е. една лажичка сол. Таа граница е пониска за луѓето од средна возраст како и за оние кои страдаат од бубрежни заболувања, висок крвен притисок и дијабетис и изнесува 1500 mg. т.е. нешто повеќе од половина лажичка. Во студиите што ги објавува Журналот за Хипертензија – Journal of Hypertension наведено е дека кај луѓето кои го намалиле внесувањето на натриум на 1000 mg. e забележано паѓање на крвниот притисок, а забрзана работа на срцето, смалена осетливост на инсулин поради што постои ризик од шеќерна болест. Но да се потсетиме дека кривец за висок крвен притисок не е само натриумот туку и прекумерната тежина.
Може ли тоа што го јадам да влијае на мојот крвен притисок?
Да. Човечкиот организам постојано го урамнотежува натриумот надвор од секоја клетка и калиумот кој е во неа. Весникот Hypertension во 2006 пишува дека со зголеменото внесување на калиум, крвниот притисок може да се намали подеднакво како и со смалувањето на внесување на натриум. Ова го негираат експертите од Американскиот Медицински Институт – The Institute of Medicine: „Натриум: размерот во внесувањето на калиум и натриум цврсто е поврзан со крвниот притисок отколку внесување на истите поединечно”. Но поради пресолените оброци кои се на секојдневното мени и недоволното консумирање на овошје и зеленчук кои се главен извор на калиум, настанува нарушување во природниот однос меѓу калиумот и натриумот. Истражувањата покажуваат дека младите мажи внесуваат само 60-70% од препорачаната дневна доза на калиум која изнесува 4,7 gr.Морам ли додека готвам помалку да ја солам храната?
70% од натриумот во храната просечниот човек го внесува преку консумирање преработена храна која се служи во ресторани, 12% натриум доаѓа од природни продукти, а 5% додека готвиме и солиме. Затоа нема потреба од паника зошто солта е важен зачин и единствен природен извор на натриум со длабински вкус. Освен тоа нашиот мозок е програмиран да буди желба за солена храна која е потребна за опстанок на човекот. Солта дава вкус и ја потиснува горчината, а ја истакнува сладоста. Без сол храната нема вкус.
Несолена шала
Со ограниченото внесување на сол е поврзан и еден парадокс кој тврди дека со тоа е поврзано и опаѓањето на јодот кој е потребен за правилно функционирање на штитната жлезда, а неговото намалено количество е опасно и во текот на бременоста бидејќи влијае врз развојот на нервниот систем кај плодот, а последица е ментална ретардација на детето. Ниското ниво на јодот во текот на бременоста предизвикува ADHD кај децата. За да се избегнат здравствени проблеми од недостаток на јод, солта почнала да се јодира и денес таа е главен извор на тој елемент на повеќето луѓе.
