Дијабетес мелитус – шеќерна болест
Дијабетес мелитус е хронично метаболно заболување кое се карактеризира со хипергликемија (покачено ниво на шеќер во крвта) до кое доаѓа кога панкреасот не е во можност да излачи доволно инсулин,кога постои инсулинска резистенција или двете во комбинација.
Инсулинот е хормон кој се лачи од страна на бета Ланхерхансовите островца во панкреасот и делува како „клуч за отворање брава” преку која шеќерот од храната може да влезе во клетките и да ги обезбеди со енергија.
Се смета дека во 2013 година 382 милиони луѓе ширум светот живееле со дијабетес, со проекција за 592 милиони во 2035 година.
Постојат три главни видови дијабетес:
Дијабетес тип 1, кој обично е предизвикан од автоимуна реакција, каде што одбранбениот систем на телото ги напаѓа клетките кои произведуваат инсулин. Луѓето со дијабетес тип 1 произведуваат многу малку или воопшто не произведуваат инсулин. Болеста може да се јави кај луѓе на која било возраст, но обично се развива кај деца или млади и возрасни. Оваа форма на дијабетес бара секојдневни инјекции на инсулин или инсулинска пумпа, со цел да се контролира нивото на гликоза во крвта. Дијагнозата се поставува брзо бидејќи симптомите се карактеристични и бурни. Тоа се жед, сува уста, често и обилно мокрење, губење на телесна тежина и мирис на ацетон. Терапијата се состои во брз надомест на течности и инсулин.
Дијабетес тип 2, кој порано се нарекуваше и инсулин независен дијабетес, обично се јавува кај повозрасни луѓе. Се карактеризира со инсулинска резистенција или релативен недостаток на инсулин. Може да остане неоткриен многу години и да се дијагностицира случајно при рутинска контрола или при некоја компликација. Се дијагностицира на време со орален глукоза толеранс тест т.н. ОГТТ со 75 г гликоза. Овој тип на дијабетес најчесто е поврзан со прекумерна тежина или дебелина, која за жал се почеста е кај младата популација. Луѓето со дијабетес тип 2 често, на почетокот може да го регулираат својот дијабетес со вежбање и исхрана. Меѓутоа, со текот на времето повеќето од заболените ќе имаат потреба од лекови и или инсулин.
Гестациски дијабетес – GDM, е форма на дијабетес кој првпат се јавува во бременоста кај жена која претходно немала никогаш дијабетес. Се развива во една од 25 бремености во светот и е поврзан со компликации за мајката и бебето. GDM обично исчезнува по бременоста, но жените со GDM и нивните деца се изложени на зголемен ризик од развој на дијабетес тип 2 подоцна во животот.
Компликации од дијабетес мелитус
Микроваскуларните компликации вклучуваат оштетувања на малите крвни садови на очите (дијабетична ретинопатија), бубрезите (дијабетична нефропатија) и на нервите (дијабетична невропатија) со последица од оштетен вид, намалена функција на бубрези до дијализа и чувство на трпки и болки во потколениците и стапалата.
Макроваскуларните компликации вклучуваат исхемична срцева болест со акутен миокарден инфаркт, мозочен удар или гангрена на екстремитет.
