На здравјето треба да се внимава уште од најмала возраст затоа здравата исхрана е од клучно значење за децата
Еден од главните услови за здрав развој на децата од претшколска и школска возраст е здравата и правилна исхрана. Современиот начин на живот често наметнува консумирање на брза храна и готови или замрзнати оброци, што доведуваат до формирање на нездрави навики кои понатаму можат да доведат до бројни здравствени проблеми. Денес, сè повеќе деца имаат проблеми со тежината, која се зголемува во периодот на адолесценција, а понатаму, најголем процент од тие адолесценти стануваат возрасни луѓе со прекумерна тежина. Последниве години, на светско ниво, сè повеќе се зголемува свеста за проблемите што ги носи прекумерната телесна тежина, која понатаму води појава на многу заболувања. Затоа, постојано се формираат иницијативи и се реализираат проекти поврзани со едукација за здрава храна кај децата во претшколска и школска возраст.Оваа тенденција се одразува и во Македонија, каде во моментов постојат неколку проекти за поздрава исхрана кај децата. Ваквиот вид на едукација се води од стручен тим, а вклучени се градинки и основни училишта ширум земјата. Исто така, застапена е и практиката на реализација на едукативни работилници, со цел подигање на свеста кај родителите за значењето на здравата исхрана за нив и за нивните деца.
Периодот кога децата посетуваат основно училиште е клучен животен период за понатамошниот нивни развој и затоа правилната исхрана е од огромна важност.
Енергетските потреби, односно калории кои што треба да ги добиваат децата, не се разликуваат многу од потребите на возрасните. Тоа е така, бидејќи интензивниот физички раст и ментален развој бараат многу енергија. Дневните енергетски вредности препорачани за децата се разликуваат за околу 500 калории помалку од возрасните. Децата имаат потреба од одредени витамини и минерали за поддршка на нивниот интензивен раст и развој. После 11-тата година почнуваат да се разликуваат енергетските потреби за витамини и минерали помеѓу момчињата и девојчињата, затоа оваа табела е за деца до 10 годишна возраст. Еве кои се неколкуте клучни нутритивни елементи на кои треба да се внимава доколку детето е во претшколска и школска возраст:
Опис: | Препорачана доза за деца на возраст од 4-6 години | Препорачана доза за деца на возраст од 7-10 години |
Калциум | 450 мг дневен внес | 550 мг дневно |
Железо | 6 мг дневно | 9 мг дневно |
Сол | Да не преминува 3 г дневно | Да не преминува 5 г дневно |
Цинк | 5 мг дневен внес | 7 мг дневен внес |
Калциум
Калциумот е потребен за правилен развој на коските, им ја дава потребната цврстина и неговиот недостаток значи застој во растењето кај децата. Најдобар извор на калциум се млекото и млечните производи, како и голем број на овошни плодови (сливи, портокали, мандарини, круши).
Железо
Кога станува збор за железото, многу деца не ја исполнуваат дневната препорачана доза. Тоа е така бидејќи се апсорбира само 15 проценти од железото што го внесуваме. Недостатокот на железо води кон зголемен умор, проблеми со концентрација, анемија и поголема подложност на инфекции. Железото исто така, е многу важно за имунитетот. Извори на железо се црвено месо, јајца, темнозелен лисест зеленчук, компири, леќа, грав, домати, киви, јагоди.
Сол
Сите здравствени организации редовно предупредуваат за солта во исхраната и нејзината штетност која придонесува за висок крвен притисок и срцеви заболувања. Нивните препораки се задржуваат за возрасните, додека за децата нема особени предупредувања. Имајте на ум, дека доколку детето од мало е навикнато на салата со повеќе сол и многу додатоци, понатаму таа навика останува и може да доведе до здравствени проблеми. Дневната контрола на сол во детската исхрана е тешко да се одреди, бидејќи сол има и во лебот и во корнфлексот, како најчест избор за детски појадок.
Цинк
Циникот е витален за детското здравје. Цинкот го поддржува растењето, дава енергија и ги засилува имунитетот. Симптомите при недостиг на цинк во организмот, вклучуваат забавен раст кај децата. Цинкот е најзастапен во црвеното месо, рибата, морските плодови, јаткастите плодови, семките од тиква и сончоглед и јајцата.