Покрај разните видови на сол со ситни разлики меѓу нив, нејзината функција е иста – за правилно функционирање на организмот, но и за давање на убав вкус на јадењата
Солта претставува кристален минерал создаден од два елементи: натриум (Na) и хлор (Сl). Ова соединение е особено значајно за правилно функционирање на организмот, бидејќи им помага на невроните и на мозокот да испраќаат електрични импулси. Меѓутоа доколку се претерува со консумирањето сол, вистината за солта, повеќе од сигурно е дека негативните здравствени последици може да бидат многу големи и кобни.
Една од најголемите опасности поврзани со внесување на преголемо количество сол е способноста на солта да ја задржува водата во организмот и во крвниот систем, а со тоа да создава отоци најчесто на екстремитетите (нозете) и да го зголемува крвниот притисок (а со тоа и ризик од срцев и мозочен удар). Доколку не јадете премногу високо процесирана храна и повеќе сте фокусирани на не многу преработена, домашна и свежа храна, тогаш не мора да се грижите дека во организмот внесувате премногу сол.
Покрај оваа нејзина значајна функција во организмот – да им помага на невроните, солта најчесто се користи и за давање на убав вкус на јадењата, но и како природен конзерванс за храната, бидејќи бактериите не можат да растат и да се размножуваат во солена средина. Во однос на изворот и начинот на кој солта е добиена и направена, постојат повеќе видови на сол, кои меѓусебно се разликуваат во вкусот, мирисот, текстурата и бојата. Солта најчесто се добива од солените рудници или од морската вода со евапорација или пак, од други минерални води. Потоа постојат и разлики според во нејзе постоечките, но и додадените минерали, како на пример калиумова сол, јодирана сол или пак кај нас познатата зачинета сол со разни додадени зачини итн.
Рафинирана сол
Најчесто користената сол е рафинираната обична бела готварска сол. Таа најчесто е високо преработена и поради тоа многу од транс минералите (минералите во трагови) се отстранети. Проблемот со овој тип на сол е тоа што таа е многу ситна и за да не се залепува и згрутчува поради влага, во соларниците се става неколку зрна ориз, но во текот на производството на оваа сол, поради овој проблем во неа се додаваат состојки против стврднување.
Овој тип на сол најчесто претставува чист натриум-хлорид со додаден јод. Во многу земји во сметот во класичната готварска сол се додава јод, за да се спречи недостаток од овој елемент, што може да доведе до проблеми со тироидната жлезда, ментална ретардација и други здравствени проблеми. Доколку одбегнувате да ја јадете оваа сол, тогаш трудете се во диетата да внесувате продукти богати со јод.
Морска сол
Овој тип на сол се добива по пат на евапорација (испарување) на морската вода и слично на обичната сол и оваа сол претставува најмногу натриум-хлорид. Сепак, во зависност од местото на производзтво и на кој начин е добиена (колку и како е процесирана), таа за разлика од обичната сол, најчесто содржи минерали во трагови како: калиум, железо и цинк, и тоа во различен сооднос, во зависност од производителот. Колку морската сол е потемна, толку таа е побогата со овие „нечистотии“ или елементи во трагови.
Морската сол најчесто е покрупна, за разлика од обичната готварска сол и затоа треба подобро да се измеша во храната. Исто така, поради различното количество на минерали во трагови и други елементи од морето, но и во зависност од производителот, морската сол може да варира во вкусот. Имајте предвид исто така дека поради загаденоста на океаните, морската сол може да содржи и тешки метали во трагови како на пример жива.
Розова хималајска сол
Овој тип на сол потекнува од Пакистан, поточно од рудникот за сол Кјуреј (Khewra) – вториот по големина рудник за сол во светот. Инаку рудникот се наоѓа околу 300км од Хималаите, така да освен Името како добар маркетиншки трик, друга реална поврзаност со Хималааите и нема. Хималајската сол најчесто содржи количини во трагови од железен оксид (‘рѓа) поради кој ја добива розовата боја. Содржи мали количини на калциум, железо, калиум и магнезиум, а содржи и незначително помало количество на натриум од обичната сол.
[interaction id=”55928f379903ebaf4961ceb5″]Кошер сол
Овој тип на сол изворно бил употребуван за религиозни причини. Еврејскиот закон наложувал крвта од месото да се отстрани, пред истото да се консумира. Кошер солта има груба, лушпеста и полно зрнеста структура, која е особено корисна во таа намена. Пирамидалните кристали на оваа сол обично се добиваат по пат на испарување со помош на Албергеровиот процес.
Главната разлика со обичната сол е во структурата и готвачите затоа повеќе ја преферираат, бидејќи е полесна за употреба со прсти, а има и појак моментален ефект на вкусот. Но доколку оваа сол се остави да се растопи самостојно во јадењата таа ќе нема некој посебен различен вкус од обичната. Друга разлика во составот е тоа што кошер солта содржи помалку соединенија против згрутчување, но и помалку јод.
Келтска сол
Сел грис „Sel gris“ односно сива сол. Овој тип на сол првично почнал да станува популарен во Франција и потекнува од таму. Има сивкаста боја и содржи одредено количество вода, што ја прави влажна. Таа содржи траги од минерали и има помалку натриум од готварската сол. Таа е морска сол, исто така добиена по пат на евапорација со разлика во начинот на производство, односно нејзиното екстрахирање од морето, па оттука доаѓа и нејзината боја.
Која сол е најздрава?
И покрај тоа што се потрудивме, не успеавме да најдеме некоја научна студија која ги споредува или преферира здравствените ефекти на различните видови на сол. И кога би била направена таква студија, најверојатно нема многу да промени, бидејќи секоја сол во основа е натриум хлорид со минимални примеси на други метали.
И покрај ситните разлики во вкусот целта на секоја сол е иста – на јадењата да им даде вкус а не хранлива вредност. Можеби најголемата придобивка од одбирањето на по „природна“ сол е да ги избегнете додадените хемикалии против згрутчување.
