Колку редот на раѓање има влијание врз личноста?
Сигурно досега сте слушнале дека најстарото дете во семејството е најодговорно, најмалото разгалено, а оние без браќа и сестри се себични. Колку овие стереотипи се точни и дали редот на раѓање нè одредува какви сме?
Психијатарот Алфред Адлер (1870-1937), современик на Сигмунд Фројд и Карл Јунг, прв ја предложил теорија за влијанието на редот на раѓање врз личноста. Тој сметал дека редот на раѓање има значење врз индивидуалниот животен стил, односно начинот на кој личноста размислува за пријателството, љубовта и работата. Еве ги неговите заклучоци:
Првородено – според Адлер, најстарото дете тежнее кон конзервативност, сака моќ и има предиспозиции за лидерство. Бидејќи тие најчесто се одговорни за помладите, тие стануваат одговорни возрасни коишто преземаат иницијативи.
Второ (средно) дете – ако првото дете ги поставува патеките за другите, средното дете е најборбено, бидејќи треба да се бори за внимание и со помладите и со постариот/постарите. Исто така, средните деца имаат изразено чувство за посредување. Овие деца прераснуваат ви амбициозни личности, коишто знаат како да ги решат сите проблеми и да ги совладаат сите препреки. Овие деца најчесто си поставуваат недостижно високи цели.
Најмладо – овие деца се оние коишто внесуваат забава во секое опкружување. Тие најчесто се одлични и внимателни пријатели. Со овие деца, родителите најмногу грешат во воспитување, бидејќи најмногу ги штитат. Преголемата заштита може да резултира со зависно однесување, додека постојаното наредување може да придонесе овие деца да развијат манипулативно однесување.
Едно дете – може да ги има карактеристиките на најмладото или на најстарото дете, во зависност од воспитувањето. Бидејќи овие деца не треба да се борат за внимание од родителите, често се разгалуваат, но воедно се многу самостојни.
Близнаци – еден од нив е секогаш доминантен и ги има карактеристиките на првородениот. Овие деца најчесто имаат проблем да бидат сами и брзо се чувствуваат осамено.
При одредувањето на карактеристиките, треба да се земе во предвид и растојанието помеѓу децата, демографскиот и социјалниот статус, промените во домаќинството низ годините и бројот на деца кои растат во куќата. На пример, доколку постои поголемо растојание од 6 години, гледате во две различни генерации.
Генерациите на психолози после Адлер, не се сложуваат со оваа теорија.
Една современа психолошка теорија тврди дека Големите пет карактеристики на личноста: отвореност, совесност, екстровертност, согласност и невротичност, ги претставуваат најважните елементи на личноста коишто можат да се измерат. Современите емпириски истражувања покажуваат дека редот на раѓање не влијае врз овие карактеристики.
