Мали вошки – големи грижи

Препознајте ги знаците за присуство на вошки и навремено реагирајте за успешно да ги отстраните

Вошките (лат.: Pediculus humanus capitis) се мали инсекти без крилја и цицаат крв од главата. Нивната боја е различна, од белузлава до кафеава и црвеникава до кафеава. Вошките живеат само кај луѓето. Ако се oтстранат од главата, тие умираат обично во рок од 24 часа. Вошките не скокаат, тие можат само да ползат при што се пренесуваат од глава на глава.

Вошките се паразити кои наликуваат на инсекти без крилја, живеат на косматиот дел на телото. Вошливоста е честа во школите, во центрите со дневен престој и други простори, кои се пренатрупани и каде децата се во близок меѓусебен контакт. Тие се со големина на семка сусам и многу брзо се движат, па затоа и тешко се откриваат. Јајцата на вошките, наречени гниди, се бели и се прилепени на влакната од косата, во близина на скалпот. Гнидите се забележуваат уште потешко.

Појавата само на гниди не е сигурен индикатор за присуството на вошки. Кај децата кои имаат гниди на својата коса постои 35-40% ризик да имаат и вошки. Многу е распространето мислењето дека вошките се појавуваат само кај лицата кои не одржуваат хигиена. Но, тоа е само заблуда. Вошките можат да се појават кај секого, без разлика дали одржува беспрекорна хигиена или не.

На местото каде што ќе се закачи вошката на кожата за да цица крв, се појавува раничка, а потоа и меурче. Тоа меурче предизвикува силно чешање, детето се чеша и ја разранува кожата. Ако се занемари хигиената, може да дојде до инфекција на раната.

Ако станува збор за вошки, детето може да има и егзема на вратот или зголемени лимфни јазли на тилот. Ако не се отстранат вошките, може да се направат красти на главата и на скалпот. Чешањето предизвикано од вошки обично е посилно кога детето ќе се стопли навечер во кревет.

Показатели за присуството на вошки:

• Интензивно чешање, кое се појавува како резултат на алергиска реакција кон плунката која вошките ја инјектираат кога се хранат од скалпот;
• Слабо чувство на скокоткање, исто како нешто да се движи низ косата;
• Црвени точки и раздразнетост на скалпот или на вратот, кои може да се инфицираат;
• Детектирање на вошка на скалпот.

Како се пренесуваат?

Најзасегнати од овој проблем се децата, но и нивните семејства. Девојчињата страдаат почесто од вошки, отколку момчињата. Се пренесуваат со директен контакт или индиректно, со заедничка употреба на предмети кои му припаѓаат на лице кое има вошки (капи, шалови, четки и чешли, шноли и стегачи, венчиња и сл.).

Може да се случи вошките да се пренесат и преку крпи, облека, ќебиња и перници кои претходно ги употребувало лице кое има вошки. Женките ги депонираат јајцата во косата и тоа во близина на коренот (близина на скалпот) каде што е најтопло. Јајцата наликуваат на бело-сиви зрнца кои се фиксирани за коренот на влакната и не може да се исчеткаат како перут. Најчесто се сместуваат во тилниот дел или зад ушите и може да се видат со голо око. Возрасните вошки се потемно обоени и се гледаат како се движат низ косата. Кај тешки инфестации присутен е интензивен јадеж на скалпот.

Колку време детето е заразно за другите и кога може да се врати во градинка/училиште? Инфективен период/исклучување од дневниот престој на инфицираните деца треба да е до следното утро, по третманот.

Како да се ослободите од вошките?

Денес постојат различни шампони, спрејови, лосиони и прашоци што се користат едноставно, а ефективно ги отстрануваат овие одбивни инсекти. Многу е важно да ги следите инструкциите од упатството. Никогаш не употребувајте повеќе средство отколку што е посочено во упатството. Ако вашето дете има многу долга коса, најверојатно ќе ви биде потребно уште едно пакување од средството.

По третманот, најдобро е да ја исчешлате косата на детето над кадата. Средствата или ги усмртуваат или ги зашеметуваат вошките, па тие многу лесно излегуваат од косата. Наведнете го вашето дете над кадата и чешлајте со специјален чешел со многу блиску поставени запци по можност да е натопен во алкохолен оцет кој ги одлепува гнидите од влакното,а потоа повторно да се исплакне косата со шампон. Чешлајте од тилот кон челото.

Доколку не пронајдете мртви вошки 8-12 часа по третманот, тогаш најверојатно средството не било ефективно. Консултирајте се со стручно лице за да ви препорача друг производ. Се препорачува да ја повторувате процедурата со чешлањето на секои 2-3 дена. За подобро да се чешла, косата треба да биде влажна. Откако ќе изминат 7-10 дена, можете уште еднаш да го искористите средството против вошки.

Ако не сакате да користите средства против вошки, тогаш најдобриот начин да се ослободите од вошките, е да ја чешлате косата со специјален чешел додека е водена. Повторувајте го чешлањето секој втор ден во текот на две недели. Овој метод особено се препорачува ако детето кое што има вошки е под 2 години.

Запомнете, вошките се пренесуваат лесно. Ако вашето дете има вошки, голема е веројатноста и вие да имате. Проверете ги сите членови на вашето семејство за да бидете сосема сигурни дека никој во вашиот дом нема вошки. Во минатото, а и денес, честа појава е да се избричи косата на главата и да се намачка со газија. Ова не треба да се прави, бидејќи денес постојат ефикасни шампони проти вошки, кои се достапни во локалните аптеки. Уште поопасна појава е главата на детето да се мачка, не со шампони за вошки, туку со други средства, на пример со инсектициди или други средства, во кој случај може да настанат компликации и смртоносни труења.

Погрижете се и за домот

Вошките не живеат долго кога не се на човечкото тело. Сепак, добро е да преземете мерки за да го исчистите вашиот дом од овие досадни инсекти еднаш засекогаш. Еве неколку совети:

• Исперете ги со жешка вода сите алишта кои трпат вриење на 90 степени кои вашето дете ги носело пред да го употребите средството против вошки;
• Исперете ги чаршафите на вриење во кои спиело вашето дете или лицето кое било засегнато од овој проблем;
• Сите алишта кои не можете да ги исперете со жешка вода, како и плишените играчки, ставете ги во најлони кои се добро запечатени и чувајте ги така 2 седмици;
• Сите чешли и четки потопете ги во алкохолен оцет или во средство против вошки, а потоа потурете ги со врела вода.Најдобро е и тие да се извријат ако трпат вриење;
• Со правосмукалка поминете го целиот ваш мебел и подот.

Превенција

Тешко е да го спречите ширењето на вошки кај децата кои посетуваат градинка или одат на училиште. Тие постојано се во близок контакт со други деца и често си разменуваат различни предмети или делови од облека. Можете да го посоветувате вашето дете да не се доближува со главата до другите деца, да не си разменува предмети како капи, шалови, чешли и модни додатоци за коса. Сепак, не можете да очекувате дека тоа постојано ќе внимава и ќе ги почитува тие правила. Децата се деца, постојано играат и занесени во играта забораваат на вашите совети. Затоа, вие треба да бидете свесни за овој чест проблем, да ги препознаете знаците за присуство на вошки и навремено да реагирате при нивна појава.