Алергијата се стекнува во животот, не е нешто со што се раѓаме
Превентивата зависи директно од самите нас, а тоа значи дека треба да се трудиме да не ја загадуваме животната средина, да консумираме здрава храна и да бидеме физички активни, вели д-р Камелија Бушљетиќ, пулмоалерголог од Клиничка болница „Аџибадем Систина“. Со неа зборувавме за порастот на алергиските болести, за разликување на пролетна алергија и настинка, за ублажување на симптомите на пролетната алергија, како и за превентивните мерки коишто може да се преземат.
Алергиските болести се во постојан пораст, особено во високоразвиените земји. Зошто е тоа така? Кои се главните причини за забележливиот пораст?
Современиот начин на живот е главна причина за пораст на алергиските болести. Тука спаѓа лошата исхрана со недоволно внесување на овошје, зеленчук, риба, незаситени масни киселини, живеење на места каде нема доволно сончева светлина, луѓе кои живеат во големите градови особено во нејзините централни подрачја покрај големите сообраќајници. Денеска сите ние сме изложени и загрозени од алергиите поради големиот економски развој и индустријализацијата, но и желбата да бидеме дел од современиот свет и современиот начин на живеење.
Исто така треба да се знае дека постои поврзаност помеѓу алергиските заболувања и дебелината.
Зголемената телесна тежина го зголемува ризикот од кардиоваскуларни заболувања и шеќерна болест, но исто така го зголемува и ризикот од алергија и алергиски заболувања, како алергиска астма. Возрасните кои имаат астма, а се со зголемена телесна тежина, 5 пати почесто се хоспитализираат поради напади на болеста, во споредба со оние астматичари кои имаат нормална телесна тежина, а лековите кои се даваат за третман на астмата имаат послаб тераписки ефект. Ова е една од причините заради кои нивниот квалитет на живот е многу полош во споредба со квалитетот на живот на астматичарите со нормална телесна тежина.
Колку генетскиот фактор има улога за склоност кон алергии?
Алергијата се стекнува во животот, не е нешто со што се раѓаме. Можеме да имаме генетска предиспозиција, што прави склоност кон алергии. Ако во текот на животот повеќе се експонираме на алергени како што е на пример поленот и ако нездраво се храниме, послабо сме физички активни и ако живееме во урбани средини каде има поголем сообраќај, поголема е можноста во тек на животот оваа генетска предизпозиција да стане и алергиско заболување.
Многу често, пролетната алергија се поистоветува со настинка. Која е разликата меѓу настинка и алергиски ринит?
Доколку се базирате само на симптомите кои се јавуваат прв пат, тогаш многу тешко можете да направите разлика дали се работи за алергија или настинка. Но, доколку симптомите се појавуваат секоја година и тоа во ист период, и ако се придружени и со чешање на очите и носот, тогаш овие симптоми се потипични за алергија.
Затнат нос, кивање, солзење на очите се симптоми кои се исти и за алергија и вирусните инфекции кои се почести во пролетта. Но една од разликите во симптомите е тоа што инфекцииите не одат со чешање на очите и носот. Но за да може со сигурност да се исклучи или да се потврди алергијата, треба да се направат дополнителни испитувања.
Сезонската пролетна алергија може да биде во комбинација со други алергиски и неалергиски болести. Кои се тие?
Самата алергија прогредира и може да се јавуваат и други алергиски болести. Така да ако имате алергиски ринит со тек на време може да добиете алергиска астма. Затоа и се вика една цевка еден орган. Само што носот е почетокот на цевката а белите дробови се нејзиниот крај но и двата се неразделен дел од еден систем. Тоа е и причина што една четвртина од пациентите со алергиски ринит развиваат алергиска астма.
Кои се симптомите на алергија на полен? Кога треба да се посети лекар? Воедно, со каква терапија се третира?
Алергијата на полен (трева, корови, дрва) се манифестира со затнување и течење на носот, црвенило и чешање на очите, но и кивање. Пациентите киваат како во напад 5,6 пати па дури и 10 пати и непријатно се чувствуваат во својата секојдневна околина. Лекувањето доведува до намалување или исчезнување на симптомите додека се зема лекот против алергија (носни кортикостероиди, антихистаминици, антилеукотриени), на пациентот му се препорачува избегнување на контакт со алергенот. Давањето на имунотерапија единствено делува на промена на природниот тек на болеста доведувајќи до нејзино исчезнување на одреден временски период. Исто така, имунотерапијата спречува алергијата да се шири и на други алергени, како и појава на алергиска астма. Имунотерапијата не го намалува ниту зголемува нашиот имунитет кон други болести, таа исклучиво делува на алергијата.
Како се третира пролетна алергија кај деца и трудници? Како најлесно се ублажуваат симптомите?
Третманот кај деца е ист како и кај возрасните, со разлика во дадената доза на лекот. Кај трудници и доилки треба да се внимава бидејќи не сите лекови за алергија се дозволени кај нив. Општите препораки за заштита од алергени важат за сите, а тоа се: пократок престој на отворено меѓу 10 и 20 часот, нега на телото (туширање по престој на отворено), носење шапка и очила, затворање на прозорците дома и во автомобилите додека се возиме и користење на клима уред со филтер против полен, кој треба редовно да се одржува на три месеци.
Освен лечењето за намалување на симптомите, многу е важна и превентивата. Кои превентивни мерки може да се преземат?
Превентивата зависи директно од самите нас, а тоа значи дека треба да се трудиме да не ја загадуваме животната средина, да се бориме за чист воздух, да консумираме здрава храна, многу свежо овошје и зеленчук, риба и јаткасти производи, да живееме подалеку од големите раскрсници, рационално да ги користиме моторните возила и да бидеме физички активни. Внимание треба да обрнат и трудниците, кои покрај исхраната не треба да пушат ниту да бидат пасивни пушачи за време на бременоста, а уште подобро и пред бременоста, бидејќи тоа го зголемува ризикот нивното поколение и тоа до трето колено да има повеќе склоност кон некој тип на алергија.
Колку порано ја утврдиме присутноста на алергијата толку помалку ќе се измачува пациентот, помалку ќе страда и нема да се дозволи доаѓањето на пролетта биде пекол туку уживање во нејзините убавини. Сезонскиот ринитис е најчеста причина за отсуство од работа и училиште, болест која колку и да изгледа несериозна во споредба со другите заболувања, многу знае да го наруши нормалното живеење.
