Истражувањата покажале дека постојат различни начини со кои наставата може да им помогне на луѓето со дислексија да успеат
Подигање на дете со дислексија може да разбуди многу емоции. Може да се прашувате за иднината на вашето дете и дали овој проблем со учењето во иднина ќе влијае на вашето дете. Но дислексија не е предвидување на неуспех. Дислексија е доста застапена и многу успешни поединци имаат дислексија.
Што е дислексија?
Дислексија е специфично нарушување со невро-биолошкo потекло кое се однесува на проблеми во препознавање на лексичките знаци, нивното преточување во одреден глас, сиромашен правопис и состојба која првенствено ја засега способноста за читање па дури и засегнат говор.
Добар начин да се разбере дислексијата е да се утврди она што не е.
Таа не е знак на ниска интелигенција или мрзливост и не се должи на слаб вид. Тоа е честа состојба која се однесува на начинот на кој мозокот го процесира пишаниот и изговорениот збор. Лицата со дислексија можат да разберат комплексни идеи, само понекогаш им треба повеќе време да ја обработат информацијата. Тие деца имаат потреба на поинаков начин да ги процесираат информациите, како на пример слушање на аудио книга, наместо на читање.
Ако вашето дете има дислексија, тоа нема да го надрасне. Тоа е доживотна состојба. Но, тоа не значи дека вашето дете не може да биде среќно и успешно. Всушност, многу луѓе со дислексија имаат успешна кариера во бизнисот, науката и уметноста. Има долга листа на познати луѓе со дислексија. Оваа листа го вклучува режисерот Стивен Спилберг, инвеститор Чарлс Шваб и актерка Вупи Голдберг.
Кои се симптоми на дислексија
Бидејќи дислексијата е различно изразена кај различни индивидуи, симптомите на вашето дете може да изгледаат различно од оние на друго дете кое го има едно дете. Некои деца со дислексија, имаат проблеми со читање и правопис. Други пак, може да имаат проблем да напишат нешто или да разликуваат десно од лево. Некои деца не се соочуваат со проблеми на почетокот, но подоцна имаат проблеми со комплексни јазични вештини, како граматика, читање со разбирање и пишување смислен текст. Дислексијата, исто така, може да попречи при изразувањето.
За нив може да биде тешко да ги структурираат своите мисли во текот на разговорот. Други пак, се борат да разберат што е она што го слушаат. Ова е особено изразено кога некој не користи литературен јазик или се служи со шеги и сарказам.
Видови на дислексија
Примарна – Примарна дислексија се пренесува генетски заради настанати генетски мутации и е почеста кај момчиња. Претставува дисфункција на левата страна на мозокот (церебрален кортекс) и не се менува со возраста. Неспособноста за справување со читање кај овој тип дислексија варира кај различните индивидуи. Одредена група деца со овој тип дислексија, доколку добијат соодветна стручна помош може да се академски успешни, но има и такви кои имаат сериозни проблеми во текот на целиот свој живот и тоа влијае на нивниот професионален живот.
Секундарна (развојна) дислексија – Овој тип настанува заради нарушување на развојот на мозокот за време на раните фази во развојот на фетусот. Како детето созрева, развојната дислексија се намалува, односно симптомите не се толку изразени и овој тип исто така се јавува почесто кај момчиња.
Дислексија како резултат на мозочна траума во делови на мозокот одговорни за читање и пишување – лева мозочна хемисфера и corpus callosum.
Визуелна дислексија е термин кој се користи заради нарушувања во обработување на визуелните сигнали и соодветно на тоа кај детето се јавуваат проблеми со пишувањето.
Дисграфија е проблем кој се однесува на проблем поврзан со неможноста да се држи моливот или да се контролира неговото движење кое резултира со неточно пренесени ознаки на хартија.
Знаците може да изгледаат различно во различни возрасти.
Еден од знаците за предупредување за дислексија е одложување на говорот пред детето да оди во градинка. Сепак, во најголем број случаи, дислексија е идентификувана во основно училиште, бидејќи на школска возраст се бара способност за обработка на информациите, па тогаш проблемот станува очигледен.
Знаци на предупредување во предучилишна возраст (градинка):
- Има проблеми со препознавањето на букви од азбуката;
- Неуспешно се труди да ги претвори писмата во звуци или не може да го разграничува в или ф звукот во еден збор;
- Има тешкотии и ги меша звуците при поврзување на зборовите;
- Се бори да го изговори зборот правилно;
- Има тешкотии во учењето нови зборови;
- Има помал вокабулар од другите деца на иста возраст;
- Има проблеми со учење да брои или да ги каже деновите од неделата;
- Има проблеми со рима.
Знаци на предупредување во основно или средно училиште:
- Борба со читање и пишување;
- Има проблеми со памтење на факти и бројки;
- Има тешкотии при држење на молив;
- Има потешкотии да користи правилна граматика;
- Има проблеми со учење на нови вештини и меморирање;
- Тешко решава математички проблеми.
Знаци на предупредување во средно училиште:
- Проблем со читање на глас;
- Не чита на ниво на очекуваното одделение;
- Има проблеми со разбирање шеги или идиоми;
- Има тешкотии во организирање и управување со времето;
- Има проблеми во раскажување на текстови;
- Има потешкотии во учењето на странски јазик.
Ако детето има потешкотии со читањето тоа не значи дека веднаш треба да се постави дијагноза за дислексија, бидејќи голем дел од децата кои не можат да читаат во рана школска возраст имаат фрустрација дали ќе наидат на критика од страна на нивните наставници.
Децата коишто имаат нарушување на слухот, може да им се постави погрешна дијагноза и да се поистовети со дислексија. Токму затоа треба да се консултира и аудиолог.
Нарушување на видот е исто така важен фактор во поставување на оваа дијагноза. Децата кои имаат проблем со видот често пати го затвараат едното око или прескокнуваат редови во читањето. АДХД е исто така важна дијагноза која може да биде пропратена со дислексија. Ако сте на самиот почетокот на соочување со дислексија, не се обидувајте да се справите со сè одеднаш. Започнете со соодветни информации за дознаете повеќе за симптомите, причините и стратегиите кои можат да се користат дома и во училиште. Најважно од сè, е детето да ја почувствува вашата поддршка и љубов.
