Студеното време ја разгорува сезоната на настинки а респираторните органи се први на удар
Проценето е дека две третини од сите акутни респираторни заболувања се од вирусно потекло. Најголемиот број вируси предизвикувааат горнореспираторни заболувања, но можно е да биде и долниот респираторен тракт особено кај помлади пациенти и деца.
Акутните вирусни респираторни инфекции најчести вируси и опфаќаат над 50% од сите акутни заболувања.
Инциденцата на акутни респираторни заболувања се движи од 3 до 5,6 инфекции по лице, на годишно ниво. Стапката е највисока кај децата до едногодишна возраст (6,1 до 8,3) и останува висока сè до 6-тата година од животот, по што се забележува прогресивно намалување.
Овие заболувања се причина за 30% до 50% отсуство од работа кај возрасните и за 60% до 80% отсуство од училиште. Употребата на антибактериски агенс – (антибиотик) во третман на овие вирусни заболувања е пример за неадекватно користење на антибиотиците. Акутните респираторни заболувања се предизвикани од хетерогена група респираторни вируси.
Парагрип вируси (Parainfluenza) – група вируси од семејството Paramyxoviridae. Тие се поделени во различни субтипови, содржат Рнк и двојна липидна обвивка. При инфекција со парагрипни вируси се појавуваат симптоми на горен респираторен тракт. Најчесто причинува ринит, фарингит, ларингит, бронхит, бронхилит или пневмонија кај помали деца.
Респираторно-синцитијален вирус – еден од најзначајните причинители на инфекции на долни дишни патишта кај новородени и доенчиња. При инфекција со овој тип вируси патолошките промени ги засегаат претежно долни дишни патишта. Најчесто причинува пневмонија бронхиолит, бронхопневмонија.
Аденовируси – најчесто се инфицираат деца а заболувањата се сретнуваат во текот на цела година. За овој тип вируси карактеристично е дека се размножуваат во лигавицата на горни дишни патишта. Оттаму, преку регионалните лимфни јазли одат во крвта, каде предизвикуваат имун одговор. Се пренесуваат преку фекално орален пат и воздушни капки.
При инфекција на конјуктиви и зголемени периферни лимфни јазли веднаш треба да се помисли на аденовирусна инфекција.
Риновируси – поделени се во различни субтипови и податливоста на нивното влијание и можноста за заболување е многу голема. Влезна врата за нив е носна лигавица и промените кои ги прдизвикуваат се претежно локални со отпаѓање на епителот на носна лигавица, оток, секреција и воспаление.
Реовируси (Respiratory Enteric Orphan Syndrome) – се детектираат во респираторен и цревен тракт и кај нив не е точно познат и разјаснет механизмот и патолошките промени кои ги предизвикуваат.
Клиничките особини не се доволно карактеристични за да се постави етиолошка дијагноза, но епидемиолошките податоци ја зголемуваат веројатноста дека определена група вируси е причинител. Потребни се лабораториски методи за точно утврдување на специфичната вирусолошка дијагноза.
Клиничката слика и инкубациониот период варира во зависност од типот на вирусот кој ја предизвикува инфекцијата.
При парагрипна инфекција заболувањето почнува постепено со болки и црвенило во грло, засипнат глас, сува кашлица и течење бистра течност од нос. Многу ретко може да бидат засегнати мали дишни патишта и да се развие пневмонија. Покачување на телесната температура до 39 степени целзиусови, зацрвенето лице и конјуктиви е карактеричтичен начин на кој се одвиваат аденовирозите, при што се забележува зголемени лимфни јазли и црвени тонзили. Реовирусна инфекција се препознава по тоа што освен катарален синдром од горни дишни патишта има и појава на дијареа.
Терапија
Во најголем број случаи не е потребен третман бидејќи вирозата поминува спонтано. Терапијата е симптоматска антипиретици, антитусици, аналгетици, витамини и антихистаминици. Заради потешкиот развој на респираторно-синцитијална инфекција кај деца и новороденчиња можно е да има потреба од назначување на терапија со кислород, воспоставување на нарушениот електролитен статус и парентерална исхрана. Пожелно е мирување заради општиот дискомфор и слабост. Антибиотици треба да се даваат само доколку се јават бактериски компликации како синузити или otitis media.
