Психологија на стравот: стравот е реален!
НDема човек кој барем еднаш во животот не погледнал хорор филм. Можеби не ви е омилен жанр, но секако дека сте гледале страшни филмови. Хорор филмовите се многу повеќе од уметност и продукција, тие влегуваат во доменот на психологија на стравот и откако постојат, носат негативен предзнак на непожелност, особено кај децата. Професорот по комуникации, Глен Спаркс, кој ги истражува ефектите од хорор филмовите врз психологијата на гледачите, тврди дека стравот додека гледаме хорор филм е реален страв, односно страв кој влијае врз нашето психичко и физичко здравје.
Тој вели дека кога луѓето гледаат страшна сцена, срцето започнува да куца забрзано, дланките се потат, температурата на кожата се намалува за неколку степени и се зголемува крвниот притисок.
Но иако возрасните емотивно ги доживуваат страшните сцени, знаат дека не се реални. Препознавањето, односно непрепознавањето на фикцијата од страна на децата, ги прави хорор филмовите неподобни за нивната возраст поточно до седмата година од животот, кога детето сè уште не може точно да разликува што е реално а што не.
Три глави фактори ги прават хорор филмовите привлечни:
- тензија (која се прави со помош на сомнеж, мистерија, терор, шок);
- релевантност (страв од смртта, поврзување со културни вредности, лична важност);
- нереалност (иако звучи противречно на погоре наведениот фактор).
Фикционалната природа, односно факторот нереалност во хорор филмовите е токму една од главните причини зошто луѓето уживаат во овој жанр. Нереалноста или фикцијата, дава чувство на сигурност и самодоверба, поставувајќи психолошка дистанца помеѓу гледачот и насилниот или страшен чин.
Медицински објаснето, стравот е основен човечки процес исто како дишењето и дигестијата, но сепак не може да се открие докрај неговото функционирање. Од друга страна, постојат луѓе кои што уживаат во страв и се склони кон опасно однесување. Научниците откриле дека стравот има посебен дел во човековиот мозок наречен амигдала. Амигдалата е првиот одговор на заканувачкиот стимул.
Постојат многу теории на оваа тема, коишто треба да се читаат со скепса. Фројд сметал дека луѓето сакаат хорор од желба за непознатото и мистериозното, а Јунг ова искуство го поврзува со неговите архетипови од колективна свест. Аристотел мислел дека луѓето сакаат да слушаат страшни приказни за да се ослободат од своите наталожени негативни емоции. Во основа, ниедна од овие теории не објаснува целосно зошто сакаме да гледаме страшни филмови. Луѓето гледаат хорор од различни причини и ниедна теорија не ги опфаќа сите мотиви и начини на доживување.
