Варикоцелата не е страшна болест и неговото присуство не мора да значи третман или операција, дури и многу мажи го имаат без да се сомневаат и живеат без никакви проблеми со оваа состојба
По дефиниција, варикоцелa е абнормално зголемување на вените на тестисите и е значаен фактор за настанување на машката неплодност (одговорна за до 40% од случаите). Тестисите стануваат поголеми, малку отечени, во напредни форми вените се гледаат субкутано, а пациентите чувствуваат тежина или болка. Варикоцелата не е страшна болест и неговото присуство не мора да значи третман или операција, дури и многу мажи го имаат без да се сомневаат и живеат без никакви проблеми со оваа состојба.
Кратка анатомија на тестисите
Тестисите се основен орган во машкиот репродуктивен систем. Тие се наоѓаат надвор од телото во кожна торбичка наречена скротум. Оваа локација е многу важна, бидејќи нормалната функција на тестисите бара температура неколку степени пониска од онаа на телото. Ова може да се случи само ако тие се наоѓаат надвор од неа. Со контракција и релаксирање на подкожниот мускулен слој, скротумот ја контролира соодветна температура – мускулите се контрахираат и ги приближуваат тестисите до телото кога температурата е ниска или се опушта и е далеку кога треба да се олади.
Што е варикоцела?
Варикоцела е проширување на венскиот сплет (plexus pampiniformis) во скротумот и на внатрешните тестикуларни вени (vena spermatica interna) кои ја враќаат венската крв од тестисот. Доколку варикоцелата е во блага форма, таа нема видливи клинички симптими, но како што е напоменато е значаен фактор за настанување на неплодност кај мажите.
Венскиот сплет, plexus pampiniformis го сочинуваат вените на тестикуларниот сноп. Овие вени ја одведуваат венската крв од тестисите, надсеменикот и семеноводтот и ги сочинуваат сперматичните вени,кои се влеваат во бубрежните вени. Понекогаш овој венски сплет се проширува, слично како проширените вени на нозете. Ова проширување се означува како варикоцела.
Варикоцелата се јавува најчесто на возраст од 15 и 20 години. Во општата поулација, варикоцелата се јавува во 10-20% од случаите, додека кај неплодните мажи, тој процент е многу повисок и изнесува 40%.
Постојат анатомски разлики помеѓу вените од левата и десната страна на тестисите, при што левата е многу повеќе склона кон венска конгестија. Ова е причината зошто варикоцелата е најчесто во левата и екстремно ретка во десната.
Што предизвикува варикоцела?
Анатомијата на сите примати (мајмуни, шимпанза, горили и сл.) е скоро идентична, но само луѓето страдаат од варикоцела. Тоа е последица на исправено држење на телото кај луѓето и во реалноста тоа е главната причина за проширени вени. Но, како самостоен овој фактор не е доволен (во спротивно би имале сите мажи), за да се развие варикоцела, мора да има и други предиспонирачки фактори.
Најчесто, ова се должи на слабост на клапниот венски апарат, кој не работи ефикасно и овозможува крвта во нив да се врати гравитативно назад во скротумот и тестисите, за разлика од артериите, крвта во вените се движи пасивно, благодарение на вентили/клапи, таа не се враќа назад.
Кои се симптомите и како се дијагностицира?
Карактеристично за варикоцелата е што ретко предизвикува поплаки. Најчесто, меката структура се чувствува по должината на границата, која може да исчезне пред спиење. Болката, кога е присутна, најчесто е досадна и се засилува во текот на денот, а наутро е најблага. Наместо болка, пациентите ја опишуваат како товар. Друг најголем проблем со варикоцелата, како што споменавме, е неговата комбинација со неплодност и нарушена плодност. Честопати, тоа се открива само откако човекот направил спермограм. Се дијагностицира со едноставен преглед, во кој лекарот палпира и може да го натера пациентот да се накашла, да напне или да лежи на грб итн.
Ултразвук (Доплер ултразвук) зазема основно место во дијагнозата на варикоцела, во која проширените вени на левиот тестис се гледаат и нивното полнење со крв е многу јасно видливо.
