Составот на мајчиното млеко е променлив во текот на месеците, па дури и во тек на еден подој
Составот на мајчиното млеко е променлив во текот на целиот период на лактација и се адаптира според потребите за раст на новороденото. Мајчиното млеко е најдобар избор за мајката како и за новороденото. Светската здравствена организација препорачува ексклузивно доење во првите шест месеци од животот на новороденото. Тоа е акт кој нуди здравствени бенефити и за мајката и за бебето.Една од придобивките коишто се однесуваат на бебето е заштита од инфекции и намалување на стапката на здравствени проблеми кои може да се јават подоцна во животот. Со доењето, мајката ја помага контракцијата и враќањето на матката (утерусот) во нормална состојба после породувањето. Воедно, го намалува ризикот од појава на рак на дојка и јајници. Составот на мајчиното млеко се менува во зависност од потребите на бебето и тоа се разликува во текот на месеците, па дури и во тек на еден подој. Најважни се промените во текот на првите недели после раѓање.
Колострум (во првите 5 дена) после породување. Се карактеризира како течност со по интензивна жолта боја која се ствара во помали количини пред вистинското надоаѓање на млеко. Содржи по малку масти и повеќе протеини, што е неопходно да го обезбеди брзиот раст на новороденото. Во колострумот има многу имунолошки фактори.
Преодно млеко (6-14 дена после породување). Неговиот состав е сличен на зрелото мајчино млеко кое има помала количина протеини а повеќе масти. Составот на мајчиното млеко е променлив во текот на целиот период на лактација и се адаптира според потребите за раст на новороденото. Иако долго време се проучува неговиот состав секогаш се открива некоја нова дополнителна компонента која води кон здравствени бенефити.
Основни состојки содржани во мајчиното млеко
Протеини
- Два вида сурутка 60% и 40% казеин (ваквиот сооднос овозможува брзо и лесно варење). Од 60 до 80% од сите протеини во мајчиното млеко се од сурутка и тие имаат антиинфективна улога;
- Лактоферин– го спречува растот на колиформни бактерии;
- Секреторен ИгА исто така има антиинфективна моќ како и спречување на појава на алергии и инфекции со E.colli;
- ИгМ и другите имуноглобулини во него спречуваат вирусни инфекции. Доколку мајката консумира риба во текот на доењето тогаш се зголемува нивната секреција;
- Лизозим- ензим кој има антивоспалителна функција и го промовира растот на здравата цревна флора, овој ензим исто така го штити новороденото од инфекција со ешерихија и салмонела;
- Бифидус фактор- го подобрува растот на лактобацили.
Масти
Мастите се примарен извор на енергија и се неопходен фактор за развој на мозокот и апсорпција на витамините растворливи во масти.
Витамини
Нивната концентрација во мајчиното млеко е директно поврзана со витамините во организмот на мајката. Од особено значење е таа да добива соодветна исхрана вклучувајќи и додатно внесување на витамини во периодот на лактација (особено витамин А, витамин Д, витамин К, витамин Е кои се од витална важност за новороденото). Витамините кои се растворливи во вода, како што се витамин Ц, рибофлавин, ниацин, пантотенска киселина се исто така од особено значење и затоа се препорачува нивно дополнително внесување.
Јагленохидрати
Лактозата е примарен јаглехидрат кој се наоѓа во мајчино млеко. Таа изнесува околу 40% од вкупниот број на калории во мајчино млеко. Нејзината улога е од големо значење во однос на намалување на концентрацијата на штетни бактерии во желудникот што води до подобрување на апсорпција на калциум, фосфор и магнезиум.
Мајчиното млеко е идеална комбинација на протеини, масти, витамини и јагленихидрати и не постои ниедна адаптирана замена која може комплетно да го замени.
Целокупниот негов состав од: имунолошки фактори (цитокини, макрофаги, лимфоцити); хормони (адипонектин и др); растечки фактори (калцитонин и соматостатин со сè уште неразјаснета улога); еритропоетин (хормон одговорен за покачување на црвени крвни клетки); васкуларно ендотелен растечки фактор; аминокиселини и други компоненти, претставува најдобриот избор што може да го направите и притоа да сте сигурни дека сте го избрале најдоброто за вашето бебе.