Една жена може да има ниско ниво на фоликуло-стимулирачкиот хормон, но сепак да не поминува низ рана менопауза.
Менструацијата е процес со кој жената овулира или ослободува јајце-клетка подготвена за оплодување. Со текот на годините кога жената е на постара возраст, нејзината менструација постепено престанува и таа не произведува хормони, како што е естроген и прогестерон, коишто се потребни за овулација. Ова е познато како менопауза.
Додека повеќето жени доживуваат менопауза во доцните 40-ти и 50-ти години, некои жени влегуваат во периодот на менопауза многу порано. Ако жената почувствува менопауза пред 40-годишна возраст таа влегува во период на предвремена менопауза, додека ако почувствува менопауза меѓу 40 и 45 години таа влегува во период на рана менопауза.
Раната менопауза може да биде предизвикана од медицински третмани или како пропратен ефект од нив. Сепак, некои жени може да доживеат рана менопауза поради необјаснети фактори. Важно е за жената да разговара со својот лекар ако минува низ рана менопауза, бидејќи оваа состојба може да влијае на нејзиното здравје.
Причини за рана менопауза
Некои од најчестите причини за рана менопауза се:
- Генетика – кај жените кои имаат мајка или баба кои поминале низ рана менопауза, поверојатно е менопаузата да започне порано;
- Автоимуно нарушување – нарушување во кое имунолошкиот систем го напаѓа организмот. Понекогаш автоимуните нарушувања, како што е заболување на тироидната жлезда или ревматоиден артритис, може да ги оштети ткивата во јајниците, кои влијаат на нивните способности да создаваат хормони што може да резултира со рана менопауза;
- Рак – преку хемотерапија или зрачење на карлицата заради некој тип на рак може да настане оштетување на клетките во јајниците, што може да резултира со рана менопауза. Сепак, не сите жени кои се подложени на третмани со радијација и хемотерапија за лечење на рак ќе доживеат рана менопауза;
- Отстранување на матката или јајниците – операцијата за отстранување на јајниците може да предизвика т.н. хируршка менопауза. Бидејќи се отстрануваат јајниците, вкупните нивоа на хормони опаѓаат. Додека операцијата за отстранување на матката не секогаш резултира со рана менопауза, кај некои жени може да се појави истата.
Симптоми на рана менопауза
Се смета дека една жена влегува во период на рана менопауза кога немала менструален циклус 12 месеци по ред. Други симптоми поврзани со менување на нивото на хормони вклучуваат:
- потешкотии при спиење;
- топли бранови;
- неправилни менструални циклуси;
- сувост на вагината.
Не постои конкретен тест преку кој би можело да се открие дали жената е во рана менопауза. Но постојат тестови кои му помагаат на лекарот да утврди дали жената веројатно ја доживува оваа состојба. Примери на тестови од овој тип вклучуваат крвен тест за фоликуло-стимулирачки хормон (FSH) – хормон што го контролира производството на јајце-клетки во менструалниот циклус.
Сепак, нивото на хормони кај жената се менува во зависност од тоа во кој период од менструалниот циклус се наоѓа. Една жена може да има ниско ниво на фоликуло-стимулирачкиот хормон, но сепак да не поминува низ рана менопауза.
Компликации поврзани со рана менопауза
Менопаузата и поврзаните промени во хормоните предизвикуваат голем број на симптоми кај жената. Топлите бранови може да бидат привремени, но постојат и други долгорочни ефекти кои можат да влијаат на животот и здравјето на жената. Додека хормоните произведени во јајниците играат улога во сексуалната функција, тие се, исто така, важни за целокупното здравје на жената.
Меѓудругото, појавата на рана менопауза на рана возраст може да влијае на процесот на забременување кај жената. Други долгорочни компликации поврзани со раната менопауза вклучуваат губење на коскената густина, зголемен ризик за кардиоваскуларни болести, уринарна инконтиненција, зголемување на телесната тежина и намалена сексуална активност.
