ВПовисоките температури и врнежливото време меѓу другото го означуваат и почетокот на сезоната на крлежи. Крлежите се вистинска опасност бидејќи со закачување на кожата и влез во човечкото тело може да пренесат некои болести, најчесто борелиоза , менингоенцефалитис како и конго-кримска треска. Овие патогени најчесто се пренесуваат на човек преку крлежи од домашните животни. Затоа поголемиот дел од случаите на заболувања се однесуваат на луѓе кои се вклучени во работа со добиток, како што се земјоделците, работници во кланици и ветеринарите. Истотака можни локации на кои останатите луѓе би се сретнале со крлежи се и паркови, шуми и водни текови. Преносот од човек на човек може да се случи како резултат на близок контакт со крв, слуз, органи или други телесни течности на заболените лица. Не постојат вакцини за луѓето и животните, а лекувањето е симптоматско.
Најчести и најопасни болести кои се пренесуваат преку крлежи во Македонија
Лајмска болест или борелиоза
Лајмската болест е предизвикана од бактерии од родот Borrelia. Инфекцијата е најчесто предизвикана од каснување од крлеж при престој во природа во пролет и лето. Први симптоми се појава на црвенило на местото на каснувањето. Тоа е обично кружен црвен осип кој е посветол одвнатре, а потемен однадвор. Бактеријата Борелија се шири на други ткива преку лимфата или крвта и штетно влијае на мускулите, срцето и нервниот систем. Затоа е важно да се започне со антибиотска терапија што е можно порано. Нелекуваната Лајмска болест може да доведе до сериозни оштетувања, психолошки проблеми па дури и траен инвалидитет.
Менингоенцефалитис
Се пренесува преку крлежи инфицирани со вирус од родот Flavivirus. Првите симптоми на болеста вообичаено се јавуваат по две недели инкубација. Симптомите вклучуваат главоболка, висока температура и болки во мускулите, проследени со период на неколкудневно транзиторно подобрување. Потоа доаѓа поопасната фаза на болеста, бидејќи вирусот предизвикува воспаление на мозокот или менингите, а во некои случаи и на ‘рбетниот мозок. Оваа фаза може да има и фатален исход, бидејќи постои можност за целосна парализа, а со тоа и нефункционалност на респираторниот систем.
Конго-кримска хеморагична треска
Една од најтешките болести која се пренесува со крлежи инфицирани со вирус од родот Nairovirus. Симптомите на оваа болест започнуваат по период на инкубација кој трае во просек 5-7 дена. Првичните симптоми се екстремно висока температура проследена со треска, главоболки и болки низ целото тело. После тоа започнуваат сериозни симптоми поврзани со циркулаторниот систем, како што се крвавење од носот, појава на крв во столицата и урината, обилно крварење од матката, низок крвен притисок и забрзан пулс. Што се однесува до промените на кожата, на стомакот и грбот се појавуваат петехии или ситни крварења и модринки. Терапијата на оваа тешка болест е симптоматска, но антибиотиците немаат ефект. Стапката на смртност на заразените е многу висока и се движи дури до 40%.
Превенција на болести кои се пренесуваат преку крлежи
Доколку се престојува во место каде што се движат животни и има ризик од присуство на крлежи (паркови, шуми), да се носи облека која го покрива целото тело: рацете, нозете, вратот и главата. Носете светла облека за да се овозможи лесно откривање на крлежи на облеката. Испрскајте ја облеката со инсектициден спреј а дополнителна заштита можат да обезбедат репелентите против крлежи и инсекти, кои се нанесуваат на гола кожа.
Доколку се сомневаме на убод од крлеж, препорачливо е да се направи детална проверка на своето тело и облека. Крлежите најчесто се закачуваат на главата, вратот и позади ушите, во пазувите, препоните, под градите кај жените итн. Доколку утврдите дека на вашето тело се закачил крлеж препорачливо е да не ги вадите крлежите од телото сами, туку да јавите на лекар.
Ризикот од пренос од животно на човек може да се намали со носење ракавици и друга заштитна облека додека се ракува со животни или нивни ткива, особено за време на колење. Треба да се избегнува близок физички контакт со заболени лица, да се носат ракавици и заштитна опрема при контакт со болните луѓе, како и редовно да се мијат рацете со вода и сапун по активностите за грижа/нега или посета на болните луѓе.
