На што асоцира јака градна болка локализирана зад градната коска која продира кон левотo рамо?
Кога се среќаваме со личност која има јака градна болка локализирана зад градната коска која се шири кон обете или кон едната рака, левото рамо веднаш помислуваме на миокарден инфаркт, но оваа болка може да е знак за постоење на една друга состојба на која треба да се помисли а тоа е воспаление на обвивката околу срцето која се вика перикард (перикардитис).
Карактеристична за перикардитисот е болката која се намалува при седење и наведнување нанапред а се појачува при лежечка состојба и може да е пропратена со други симптоми:
- отежнeто дишење-диспнеа,
- ортопнеа(отежнато дижење при исправена положба на телото),
- малаксаност и општа слабост.
Перикардот има заштитна функција. Го обвиткува срцето и е составен од два слоја помеѓу кој има мала количина течност (15-50мл). Оваа обвивка го спречува наглото ширење на срцевите шуплини(комори) кога човекот е физички активен и истовремено ги штити белите дробови и околните структури од ширење на инфекции.
Воспалението на перикардот се нарекува перикардитис.
Постојат неколку типови на пеикардитис:
- акутен перикардит,
- субакутен и
- хроничен перикардит.
Причинители на перикардит може да се:
- инфективни – вируси (коксаки вируси, еховируси, аденовируси, ХИВ), пиогени агенси – бактерии (пнеумококи, стафилококи, туберкулоза и др), габи – хистопазмоза, кандида и др.
- неинфективени – уремиа, неоплазми (примарни, метастатски), мискедем, траума, по радијација, аортна дисекција, фамилијарен перикардитис, саркоидоза, индуциран од лекови.
Акутниот перикардит трае помалку од 6 недели и може да биде фибринозен и ефузивен (серозен и сангвинозен).
Кај 85% од пациентите со перикардит при аускултација (преглед со стетоскоп) се слуша перикардијално триење. Наодот од ЕКГ записот е типичен со конкавни СТ елевации во два или повеќе одводи.
Кај одреден број на пациенти при акутен перикардит може да дојде до појава на перикардијална ефузија (насобирање на течност во срцевата обвивка). Таа е од големо значење бидејки ако дојде до нагло зголемување на течноста (над 200мл) или при споро наголемување(до 2000мл) може да доведе до тампонада на срцето кое е животно загрозувачака состојба и се манифестира со хипотензија и ослабнати срцеви тонови на аускултација.
Од методите кои се користат за поставување на дијагноза на перикардит, најпрактична неинвазивна и чувствителна метода е ехокардиографијата која може да се направи додека пациентот е во кревет, а истовремено да се види присуство или отсуство на тампонада.
Други методи се:
- РТГ на белите дробови,
- магнетна резонанца (МРИ) и
- компјутерска томографија (КТ).
Лекување
Акутниот идиопатски перикардит се третира со антиинфламаторни лекови во поголеми дози со истовремена гастрична протекција во текот на 1-2 недели и подолго со постепено намалување на дозата. Антибиотици се користат доколку е утврден бактериски причинител.
Кај лицата кај кои терапијата нема ефект се даваат и колхицин и кортикостероиди. Доколку постои срцевата тампонада се третира или лекува со перикардиоцентеза со помош на ехокардиографија или во ретки случаи се применува хируршка дренажа.
Хронични перикардијални изливи може да не се манифестираат кај одредени пациенти и случајно се откриваат при ехокардиографија или РТГ на бели дробови. Најчеста причина за овој тип на перикардијални изливи се туберкулоза и микседем, а поретки се лупус, реуматоиден артрит, зрачење и други причини. За полесно поставување на дијагнозата помага аспирација на перикардијалната течност и нејзино испитување.
Кај одредени пациенти после акутен сериозен или серофиброзен перикардитис или пак со хронични перикардијални изливи настанува хроничен констриктивен перикардитис кој доведува до стврднување на перикардот кој го оневозможува нормалното функционирање на срцето. При оваа состојба решение е хируршка ресекција на перикардот.
Околу 5% од пациентите кои пристаппуваат во ургентните клиники со акутна градна болка се должат на оваа состојба. Доколку се опоравувате од перикардитис следете ги инструкциите на кардиологот избегнувајте физички активности, мирувајте и намалете го внесот на сол во вашата исхрана.
