Несоницата влијае не само на енергијата и расположението, туку и на здравјето, ефикасноста на работа и на квалитетот на животот
Несоницата (инсомнија) е нарушување при кое е отежнат процесот на заспивање, како и континуираното спиење. Оние кои патат од несoница најчесто се будат ненаспани, а тоа се одразува на нивната способност да функционираат во текот на денот.
Несоницата влијае не само на енергијата и расположението, туку и на здравјето, ефикасноста на работа и на квалитетот на животот. Времетраењето на сонот варира од индивидуа до индивидуа. На просечен човек му требаат седум до осум часа спиење. Многу луѓе имаат проблем со несоницата, но кај некои овој проблем е постојан. Несоницата може да биде примарниот проблем, но може да биде резултат и на друга состојба, како болест или лекови (лекови кои содржат кофеин, диуретици, кортикостероиди, лекови за тироидна жлезда и антихипертензиви).
Причини кои придонесуваат за несоница истотака се: стрес, вознемиреност, депресија, промена на околината, лекови, кофеин, никотин, алкохол но и болести кои вклучуваат хронична болка, потешкотии во дишењето, почесто мокрење. Тука спаѓаат и состојби како артритис, канцер, срцева слабост, гастроезофагијален рефлукс, хипертиреоза, Паркинсон и Алцхајмер.
Првичниот третман кај пациентите со хронична инсомнија е промена на животниот стил, и промена на навиките за спиење. Психолошките и бихевиористичките техники исто така можат да помогнат при третман на несоница. Лековите кои се издаваат со препорака од лекар можат да помогнат при несоницата, но и покрај тоа најдобро е да не се користат подолго од четири недели поради предизвикување на зависност. Тука спаѓаат бензодијазепини, седативни хипнотици и антихистаминици.
Еден од природните суплементи кои се користи во третман на несоница е мелатонинот. Тој е хормон кој го скратува времето потребно за заспивање, кај оние пациенти кои имаат нарушен деноноќен ритам, или кај тие со ниски нивоа на мелатонин (кај пациенти со шизофренија). Функционира на тој начин што ја намалува телесната температура и предизвикува заспивање. Суплементите со мелатонин превенираат Jet lag кај оние луѓе кои преминуваат повеќе временски зони за кратко време, на пример при интерконтиненталните авионски летови. За третман на несоница се користат и суплементи на билна база. Некои од растенијата кои се користат при оваа индикација се: корен од валеријана, камилица, маточина и др. Поради ризикот хроничната несоница да потикне развој на психијатриска болест истата треба задолжително да се третира.
Д-р Бранко Аксентиев, специјалист психијатар
