Човечките јајца започнуваат да созреваат од почетокот на првиот период на жената. Сепак, во денешната современа перцепција и начин на живот не во тренд рано родителство, независно од тој тренд јајце клетките стареат и нивниот квалитет се намалува. Што ако има начин да се одложи стареењето на јајцата без да се изгуби квалитетот на јајцето?
Што ако жените може да притиснат пауза на нивните биолошки часовници? Човечките јајцe клетки започнуваат да созреваат од почетокот на првиот период на жената. Сепак, во денешната современа перцепција и начин на живот не во тренд рано родителство, независно од тој тренд јајце клетките стареат и нивниот квалитет се намалува. Што ако има начин да се одложи стареењето на јајцата без да се изгуби квалитетот на јајцето?
Истражувачи од одделот за генетика на хебрејскиот универзитет во Ерусалим (ХУJИ) го откриле прекинувачот што може да го направи тоа – кај црви. И тие се надеваат дека овој напредок може да им помогне на жените да ги продолжат плодниот период, а во едно и да одржат висок квалитет на јајце клетките и во своите триесетти и четириесетти.
Д-р Џонатан Цур и соработникот д-р Хана Ачаче, заедно со научниците од Медицинскиот факултет Харвард, студирале созревање на јајца кај прстенестите црви и ги откриле своите откритија во научното списание „Genetics“.
Зошто црви? Иако ситни, Caenorhabditis elegans беше неверојатно корисен во помагањето на научниците да ја разберат човечката генетика. Овие црви содржат ист број гени како луѓето (20 000) и нивните јајца созреваат за околу еден ден.
Цур и неговиот тим ги набљудувале промените во секој од 20,000 гени на црвот за време на формирање на јајца и биле во можност да посочат точен ген (ogr-2) кој го контролира ритамот на созревање на јајцата. Истражувајќи понатаму, тимот го проучувал MAP Kinase („МАПК“), биохемискиот прекинувач што го вклучува и исклучува развојот на јајца. Кога тие го отстраниле генот ogr-2 со технологија за уредување на гени CRISPR, МАПК киназата преминала во преголема количина и јајцата на црвите почнале да стареат многу брзо. “Ние ја тестиравме улогата на генот со тоа што го отстранивме од генската секвенца на црвот. Веднаш, овие „изменети“ црви станаа помалку плодни и нивните јајца поблиску потсетуваа на оние на постар црв”, сподели Цур.
Овие откритија се значајни бидејќи стареењето на јајце клетките е главната причина за дефекти при раѓање, спонтани абортуси и неплодност. Како што стареат човечките јајца, се развиваат абнормалности. Додека ин витро оплодувањето (ИВФ) им овозможува на лекарите да ги изберат најдобрите јајца, жените на возраст над 35 години имаат потешкотии да произведат здраво бебе со свои јајца, а за жени 42 и постари, тие шанси се близу до нула. Овие статистички податоци, заедно со фактот дека просечната возраст на мајките за прв пат во западниот свет се зголемува нагло, значи дека наоѓањето на клучот за забавување на созревањето на јајце клетките е клучно и ги подтикнува научниците како Цур да ги откријат механизмите кои го контролираат развојот на јајниците и стареење на ооцитите.
Иако сè уште е во раните фази, Цур гледа две можни примени на своето откритие за нас. Една од нив е нежно да се зголеми еквивалентот на ogr-2 кај девојчињата преку додаток на храна. Ова може да им овозможи на девојчињата да го задржат високиот квалитет на младите јајца сè додека не бидат подготвени да ги користат. Друга би била да се потисне МАПК за време на циклусите на ИВФ. Ова ќе им помогне на постарите јајце клетки да го завршат својот развој и да ги подобрат шансите на жените да имаат здраво бебе и покрај својата напредната возраст.
