Разговаравме со д-р Светлана Зотовска специјалист педијатар од поликлиника Ѓорче Петров на тема синузитисот, причини, симптоми, третман но пред се превентивни мерки за истиот
Синузитис претставува воспаление на синусите. Синусите се празнини во внатрешноста на коските на лицето и черепот на главата, исполнети со воздух. Постојат 4 групи според коските каде што се сместени: челни, вилични, ситести и клинести. Синузитисот е најчесто компликација која се појавува после инфекција (вирусна или бактериска) на горните респираторни патишта. Бактерии кои најчесто се причина за синузитис (пнеумококите, Haemophilus influenza, стрептококите, Moraxalla catarrhalis) се присутни во слузницата на горните дишни патишта. Синузитис може да настане и поради алергија или габична инфекција. Постојат 3 вида синузитис:
- Акутен – кој трае помалку од 3 недели;
- Хроничен – кој трае најчесто 3-8 недели, а може и повеќе месеци;
- Рецидивен – неколку акутни синузитиси во текот на годината.
Кои се најчести фактори за развој на хроничен синузит?
Причините за развој на хроничен синузитис може да се поделат на два типа:
- Ненавремено соодветно лекување (не соодветно или недоволно долго лекување) на акутни горнореспираторни инфекции посебно на акутен синузитис многу често води кон хроничен синузитис особено ако се рецидивантни. Главниот фактор во развојот на хроничен синузитис е бактериска инфекција во телото – стафилококи, стрептококи, хламидија и микоплазма. Кај децата, воспалението на максиларните синуси најчесто се предизвикува со микоплазма и кламидија;
- Предиспонирачки фактори: vegetatio adenoidea, deviatio septi nasi, престој во ладна и јако влажна средина, престој на децата во колективитети, пад на имунолошката одбрана на организмот од која и да било причина, како и атописките организми кои се поподложни на хроничен синузит.
Кои се симптомите на хроничен синузит?
Клиничките манифестации на хроничен синузити често не се толку изразени како во акутната форма на болеста. Главниот симптом е хроничен ринит, кој не може да се излечи со лекови. Друг карактеристичен знак на хроничен синузитис е оток на очните капаци наутро и воспаление на очите (конјуктивитис).
Други клинички манифестации на синузитис се:
- Долготрајна запушеност на носот со секреција од носот и слевање на секрет по заден ѕид на со често присуство на foetor т.е. непријатен мирис од устата.
- Главоболка, т.е. силна болка во погодената област, која се протега на челото, јаболчињата, храм и половина од лицето;
- Пореметување на чувството за мирис,
- Прекршување на назалното дишење,
- Гноен исцедок од носот со жолта или зеленикава боја, со непријатен мирис,
- Запушеност на tuba auditiva, пратено и со пореметување на слухот,
- Упорна кашлица придружена со чувство на суво грло,
- Општи симптоми: анорексија, замор при умствена и физичка работа.
Што би издвоиле како најефикасен третман на смирување на синусите?
Терапијата зависи од причинителите и од формата на воспалението. Може да биде конзервативен и хируршки. Конзервативниот третман кај вирусните синузити вообичаено е симптоматски, со цел да се смират симптомите-деконгестивни капки или спрејови за нос, со цел да се намали затнатоста на носот, аналгетици за намалување на болката, витамини, инхалации, зрачење со инфрацрвено светло и сл. Доколку причинителот е бактерија дополнително се ординира и антибиотска терапија, во времетрање од 10-14 дена по претходно направен антибиограм и консултација со специјалист. При потешки случаи се препишуваат и кортикостероиди. Ако е потврдена и алергија, тогаш се ординираат и антихистаминици во форма на спрејови за нос.
Оперативниот третман се применува кај хроничните, повторувачки и пролонгирачки форми на воспаление на синусите.
Кога би пристапиле кон хируршки третман, кои се хируршките процедури и евентуални компликации по хируршкиот третман?
При неуспех на конзервативниот третман и при влошена здравствена состојба мора да се пристапи кон оперативен третман. Оперативното лечење се применува кога лековите немаат ефект, односно кога настануваат компликации или структурни деформитети (девијација на носниот септум, полипи) кои го оневозможуваат или го отежнуваат лечењето. Највообичаената операција која се изведува е фукнкционална ендоскопска операција на синусите, при што природните отвори на синусите се зголемуваат за да се овозможи подобро извлекување на содржината од синусите. Најчесто се применува при: deviatio septi nasi, polipoza, vegetatio adenoidea, цистични формации и др. Можна е компликација односно проширување на воспалението и инфекцијата на долниот респираторен систем. Ова се должи на блиската врска меѓу органите на респираторниот систем меѓу себе.
Во секој случај, хируршките методи ќе бидат по избор на ОРЛ хирурзите, зависно од состојбата и дијагнозата на пациентот.
Кои превентивни мерки би ги препорачале за да се спречи појава на хроничен синузитис?
Во прв план подигање на имунолошката состојба на организмот со долготрајна примена на пробиотик, соодветна исхрана и витаминска поддршка и престој во чиста средина (избегнување на зачадени и загадени средини). Главниот метод за спречување на развојот на синузитис е навремено лекување на болести на носната шуплина и респираторниот систем. Важен фактор е санацијата на фокуси на хронична инфекција – кариозни заби, хроничен тонзилитис и други.
