Лицата со такво растројство знаат дека овие мисли и слики се ирационални и се обидуваат да ги потиснат, но тие постојано се наметнуваат во главата со часови, денови, недели и подолго, постојано се одржуваат
Некои луѓе по природа се уредни, секогаш средени, точни и секогаш на време на закажаното место. Но, кога сето тоа ќе го надмине нивото на „нормално“ и почнува да им прави проблеми во секојдневното функциоирање, па почнуваат со часови да чистат, да средуваат проверувајќи и местејќи ги работите по посебен ред, односно манифестираат однесување кое е диригирано од повратни опсесивни мисли и принудни постапки – зборуваме за опсесивно-компулсивно растројство.
Опсесиите се повторувачки, измачувачки мисли, идеи и слики кои пациентите ги препознаваат како бесмислени, но продолжуваат да се јавуваат и одржуваат во главата, а пациентите често безуспешно им се спротивставуваат – на пример: мисли дека ќе повредат некого, слики со насилство, слики со сексуална содржина кои не се во согласност со моралните вредносни системи на тие лица, но и оптоварувачки мисли дека сé треба да биде по некој одреден ред, зашто во спротивно ќе им се случи нешто лошо ним или на некое нивно блиско лице, мисли дека е можно да бидат заразени итн.
Лицата со такво растројство знаат дека овие мисли и слики се ирационални и се обидуваат да ги потиснат, но тие постојано се наметнуваат во главата со часови, денови, недели и подолго, постојано се одржуваат.
Компулзиите се повторувачко однесување или ментални ритуали кои овие лица ги извршуваат за да ја намалат анксиозноста која е произведена од опсесиите. Повеќето од принудните постапки се однесуваат на чистење (особено миење раце), повторувано контролирање за да се осигура дека ќе се спречи појавата на некоја опасна ситуација, или пак на ред и чистота. Во основата на ова однесување е стравот обично од опасност како за пациентот, така и предизвикана од него, а ритуалот е бездејствен или пак симболичен обид да се отстрани таа опасност.
Болните со такво растројство треба да знаат дека нема да „полудат“ од него зашто се свесни цело време дека тие мисли и тоа однесување е бесмислено, но е фрустрирачко за нив зашто не може да се контролира. Третманот на опсесивно-компулсивното растројство, кое спаѓа во групата на анксиозните растројства, е комбинација на давање антидепресиви од групата на селективните инхибитори на повторно преземање на серотонинот со психотерапија заснована на техники на когнитивно-бихејвиорална терапија. Постојат низа когнитивни техники кои се сведуваат на тоа опсесиите да се прифатат и набљудуваат, а не да се отфрлаат, зашто со тоа само се зголемува нивното значење.
Д-р Љубинка Вета, специјалист психијатар
