Загадувањето на воздухот влијае на невролошкиот развој кај децата, што доведува до понизок когнитивен, ментален и моторен развој.
Светската здравствена организација (СЗО) објави извештај којшто ги сумира последните научни сознанија за врската помеѓу изложеноста на загаден амбиентален воздух и негативните ефекти врз здравјето кај децата. Извештајот е приготвен со цел да информира за негативното влијание што го има загадениот воздух и да поттикне индивидуални и колективни активности кои ќе помогнат за намалување на загаденоста на воздухот и со тоа заштитување на детското здравје.
Загадувањето на воздухот претставува криза на јавното здравје којашто добива сè поголемо внимание, но еден критичен аспект често се занемарува, односно, на кој начин загадувањето на воздухот влијае на детското здравје.
Во извештајот, СЗО се осврнува токму на овој глобален проблем за којшто вели: „Доказите се јасни: загадувањето на воздухот има катастрофално влијание врз здравјето на децата“.
Клучни наоди од извештајот
- Загадувањето на воздухот влијае на невролошкиот развој кај децата, што доведува до понизок когнитивен, ментален и моторен развој;
- Загадувањето на воздухот ја оштетува функцијата на белите дробови кај децата, дури и при изложеност на пониски нивоа на загаденост;
- На глобално ниво, 93 отсто од децата под 15-годишна возраст, кои вклучуваат 630 милиони деца под 5-годишна возраст и 1,8 милијарди деца под 15 години, се изложени на нивоа на амбиентални честички (PM2.5) коишто се над границите за квалитет на воздухот;
- Повеќе од 40 отсто од светското население, кое вклучува 1 милијарда деца под 15 години, е изложено на високо ниво на загадување на воздухот од домаќинствата;
- Изложеноста на честички во надворешната средина и во домаќинството предизвикува околу 7 милиони прерани смртни случаи секоја година.
Последните податоци објавени од страна на Светската здравствена организација (СЗО) покажуваат дека загадувањето на воздухот има огромно и ужасно влијание врз здравјето на децата. На глобално ниво, 93 отсто од сите деца во светот живеат во средини со нивоа на загадување на воздухот коишто ги преминуваат препорачаните граници. Повеќе од 1 на секои 4 смртни случаи на деца под 5 години е директно или индиректно поврзан со енвиронментални ризици.
Загадувањето на амбиенталниот воздух и загадувањето на воздухот во домаќинствата придонесуваат за инфекции на респираторниот тракт, што во 2016 резултирало со 543 000 смртни случаи кај деца под 5 години.
Иако загадувањето на воздухот е глобален проблем, товарот е најтежок кај земјите со низок и среден приход, особено во Африка, Југоисточна Азија, Источен Медитеран и западниот дел на Тихиот океан. Земјите во овие региони, особено во Африканскиот регион, имаат највисоки нивоа на изложеност на опасни загадувачи на воздухот поради широката употреба на загадувачките горива и технологии за основни дневни потреби, како што се готвење, греење и осветлување.
Децата се особено ранливи на штетните ефекти од загадувањето на воздухот. Имено, тие се изложени на поголем ризик отколку возрасните поради комбинацијата на бихевиориални, енвиронментални и физиолошки фактори. Тие се подложни на негативните ефекти од загадувањето на воздухот, особено за време на феталниот развој и во најраните години. Тогаш, нивните бели дробови, органи и мозок сè уште се во развој, тие дишат побрзо од возрасните и земаат подлабоко воздох и притоа внесуваат повеќе загадувачки материи.
Кај бремените жени во регионите коишто се изложени на загаден воздух, е, исто така, забележано сè почесто предвремено породување и раѓање на мали деца со ниска родилна тежина. Загадувањето на воздухот, исто така, влијае на невроразвојот и когнитивните способности кај децата и може да предизвика астма и рак во детството. Децата кои биле изложени на високо ниво на загадување на воздухот може да бидат изложени на поголем ризик за хронични болести како што се кардиоваскуларни болести подоцна во животот.
Загадувањето на воздухот е големата закана за здравјето којашто бара од здравствените работници и владините тела да одговорат со итна акција.
