Летото е сезона на цревни инфекции. Високите температури придонесуваат за размножување на бактериите, вирусите и цревните паразити, кои најмногу ги напаѓаат бебињата и малите деца заради нивниот сеуште неразвиен имунолошки систем.
Дијареата е често заболување во детска возраст. Од неа најчесто заболуваат децата во првите две години од животот. Во неразвиените земји заболуваат голем број на деца во текот на целата година. Дијагнозата се поставува ако детето има изненадно голем број на столици (повеќе од 3), кои се со помала конзистенција, т.е. воденести. Исто така детето може да има чувство на нелагодност и болки во стомакот. Акутната дијареа трае помалку од 2 недели и најчесто е предизвикана од инфективни агенси (вируси,бактерии,паразити), како и други состојби (грешки во исхраната, психолошка состојба итн.)Голем проблем во нашата земја претставува употребата на нечиста вода за пиење, неадекватната канализациона инфраструктура, лоша лична хигиена и хигиена при спроведување храна за деца и хигиена на приборот, чување на храната на собна температура како и воведувањето на вештачка исхрана кај доенчињата.
Најчести причини за акутната дијареа (околу 90%) се вирусни и батериски инфекции и паразити.
Дијареата може да се манифестира и со покачена температура, гадење, повраќање и дехидрирање. Поретко може да се појави и значително оштетување на другите системи во организмот. Столиците можат да бидат кашести, воденести, со или без примеси на крв. Заради губитокот на електролити може да се јават различни степени на дехидрирање (губење на течности), понекогаш и криза на свеста, а ако дијареата трае подолго и неухранетост.
Секогаш прво се проценува губитокот на течности, степенот на дехидрирање и тоа со преглед на детето. Го набљудуваме детето, состојбата на неговата свест, активност, живост, неговото дишење, пулс, состојба на кожата- тургор (ослабен), изглед на очите (воспаление, отсуство на солзи при плачење), изглед на видливата слузница на устата и јазикот (суво обложување на јазикот), преглед на фонтанелите, ако се отворени (вовлечени), ја мериме телесната температура, телесната маса, прашуваме за мокрењето.
Ако ја знаеме претходната телесна маса, лесно ќе го пресметаме губитокот, но секој губиток поголем од 3% е знак на дехидрирање кој може да биде благ, умерен и тежок а според тоа ќе се процени и начинот на понатамошното лекување.
Летото е сезона на цревни инфекции. Високите температури придонесуваат за размножување на бактериите, вирусите и цревните паразити, кои најмногу ги напаѓаат бебињата и малите деца заради нивниот сеуште неразвиен имунолошки систем.
Ризикот од појава на цревни инфекции е поголем при патување и годишен одмор, бидејќи потешко може да се воспостават хигиенски услови. Посебно се погодени доенчињата кои не цицаат, бидејќи млекото е лесно расиплив производ. Мајчиното млеко е стерилно и содржи заштитни материи. Адаптираните млека и кравјото млеко може да бидат контаминирани со предизвикувачите на цревни инфекции, особено ако не се употребат веднаш по подготовката.
Проблемот со дијареа кај децата треба да се реши веднаш, по совет на матичниот лекар, но што да се прави до тогаш?
Проливот ја црпи течноста од организмот на детето и затоа морате да ја надоместите на време. Почнете да делувате веднаш така што ќе му дадете на детето што повеќе течности.
Во еден литар чиста и преварена вода додадете 8 лажици шеќер и една лажица сол, добро промешајте и дајте му на детето да пие.“
Што треба да му дадете на детето:
- Физиолошки раствор кој може да го најдете во најблиската аптека;
- Обична, преварена вода;
- Супа, оризова вода или јогурт;
- Дајте му онолку течност колку што сака;
- Доколку не го доите бебето, дајте му од млекото од кое обично му давате.
Ако детето е постаро од шест месеци и веќе консумира и друга храна, дајте му:
- Житна каша помешана со зеленчук или овошје;
- Свежи овошни сокови и свежи овошни кашички;
- Свежо подготвени оброци;
- Чести, а мали оброци;
- Додатен оброк секој ден во период од две недели откако ќе престане дијареата.
Од лекови можете да дадете адсорбенси (диосмектит – Смекта) и пробиотици.
Ако докторот не препишал поинаку, дајте му на детето онолку течности колку што ќе исфрли со столицата и нека пие се додека е жедно. Бидете упорни.
Одведете го детето на лекар ако:
- има голем број водени столици;
- често повраќа;
- многу е жедно;
- малку јаде или пие;
- има температура;
- има крв во столицата;
- за три дена нема подобрување.
Дополнителна исхрана по дијареа
Кога дијареата ќе помине, потребна е дополнителна исхрана за комплетно заздравување. Во период од две недели секојдневно е потребен дополнителен оброк, или подој. Тоа ќе му помогне на детето да ги надомести загубените енергија и нутритиенти. Детето е излечено кога ќе си ја врати телесната тежина која ја имало пред дијареата. Витаминот А помага во лечењето на детето.
Превенција
Секако, секогаш е полесно да се спречи, отколку да се лечи. Дијареата се шири по таканаречен фекоорален пат. Невидливите микроорганизми од столицата се кријат во рацете играчките и другите површини и оттаму доаѓаат во устата на детето. Секое дете кое ќе добие некоја фекоорална инфекција може да ја одложи со миење на рацете, или на тој начин ќе ја направи поблага и пократка.
- Потсетете ги децата да ги мијат рацете после употреба на тоалетот и да не ги ставаат рацете во уста;
- Неопходно е да се мие зеленчукот и овошјето пред секоја употреба, како и да се одржуваат чисти површините и садовите во кујната;
- Ставете го месото во фрижидер веднаш по купувањето, не држете го на собна температура;
- Обработувајте ја храната термички;
- Јајцата варете ги најмалку три минути;
- Никогаш не користете јајца со пукната лушпа.
Бидете смирени, информирани и делувајте навремено. Иако навидум секојдневна работа, дијареата може да биде и тоа како сериозна.