Не можете многу да направите кога ќе се роди вашето дете… но периодите поминати во вршење на активности во затворен простор или надвор навистина влијаат врз ризикот од миопија
Експертите велат дека играњето надвор ќе им помогне на децата да го зачуваат нивниот вид и ќе го намали ризикот да станат кратковиди.
Кратковидоста, или миопија, станува значително честа во светот. До 2050-та година, речиси 4.8 милијарди луѓе ќе страдаат од ова пореметување на видот, што е околу 2.8 милијарди луѓе повеќе од бројот во 2010-та година.
Во Кина, каде преку 90 проценти од младите луѓе се кратковиди, овој проблем се смета за епидемија. Но, иако оние кои носат очила сметаат дека гените се причината за нивната кратковидост, генетиката сама по себе не може да го објасни овој брзорастечки проблем.
Експерите велат дека го потценуваме тоа што нашиот вид е под влијание на средината, односно, надворешната околина.
Денес постојат сè поголем број истражувања кои велат дека играњето надвор може да го намали ризикот за појава и развој на миопија кај децата.
Не само што кога сме надвор сме приморани да гледаме подалеку, изложеноста на надорешната светлина, исто така, се смета за витална бидејќи се чини дека го забавува аксијалниот раст на окото. Прекумерниот раст е она што придонесува за појава на миопија.
Една студија открива дека дури и кога детето има два кратковиди родители, доколку тие не поминуваат доволно времето надвор, генитеската закана за појава на миопија се зголемува за околу 60 проценти.
Со овие нови заклучоци, сега експертите сметаат дека средината има поголема улога за развој на миопијата отколку генетиката.
Една недамнешна студија која проучува близнаци додава уште поголемо значење на оваа идеја. Таа посочува дека постојат неколку фактори од средината кои можат да влијаат врз развојот на миопија.
„Не можете многу да направите кога ќе се роди вашето дете… но периодите поминати во вршење на активности во затворен простор или надвор навистина влијаат врз ризикот од миопија,“ вели ко-авторот Кејти Вилијамс, која ги проучува пореметуањата на окото на King’s College во Лондон.
„Здравото балансирање на времето поминато надвор особено во текот на раното образование е важно“.
Истражувањето проучувало 1,991 близнак, родени помеѓу 1994 и 1996 година во Обединетото Кралство, користејќи податоци од студии за раниот развој на близнаците. Во текот на првите шеснаесет години, истражувачите го анализирале развојот, однесувањето и образованието на секое дете преку прашалници и тестови, како и преку правење на очни тестови.
Интересно е дека студијата утврдува четири главни фактори на опкружување кои се поврзани со миопија, и некои од нив биле навистина неочекувани. На пример, студијата покажала дека кај децата родени преку третмани за плодност, се јавува 25 до 30 проценти помала веројатност да развијат миопија до нивните средни тинејџерски години. „Ова може, делумно, да биде поврзано со фактот дека бебињата кои се родени со третмани за плодност имаат помала тежина при раѓање а по краток гестациски период, и, во некои но не во сите студии, задоцнет развој и намалени когнитивни резултати,“ пишуваат авторите.
Исто така, студијата покажала дека оние бебиња родени на лето имале двојно поголема шанса да развијат миопија – најверојатно бидејќи тргнуваат на училиште помлади од повеќето нивни соученици.
Дополнително, за секој повисок степен на образование на мајката, шансите дека тинејџерот ќе ја има оваа состојба се зголемила за 33 проценти. Ова може да се поврзе и со врската помеѓу интелигенцијата и миопијата, иако и социјалните фактори како што се класата веројатно играат улога.
Секако, тука е и технологијата. Во студијата за близнаците, часовите поминати во играње компјутерски игри во раната адолесценција ги зголемиле и шансите за појава на миопија и нарушен вид.
Иако, ова не значи само дека времето поминато пред екран е штетно за очите (а дефинитивно е). Тоа е, исто така, одраз на тоа колку малку време поминуваме надвор – релатвно модерна појава која се покажува како штетна за развојот на окото.
„Зголеменото време пред екран што резултура со играње игри, социјални медиуми, и дигитална забава, доведува до поминување на повеќе време седејќи во затворен простор, велат авторите.
Меѓутоа, истражувачите повторуваат дека овие фактори се поврзани со миопијата. А, како такви, не значи дека се секогаш се водечка причина за појава на кратковидост.
Постои уште еден дел од студијата кој е можеби уште поограничувачки. Истражувањето било спроведено врз делца родени во деведесеттите години, пред појавата на смарт телефони и другите смарт уреди. Во денешно време, со тоа што очите ни се залепени на екранот без разлика каде и да сме – дури и надвор – проблемот е уште поголем.
„Брзото усвојување на смарт уреди кај децата додава една нова димензија на тоа како ги дефинираме и квантификуваме активностите кои ги правиме во непосредна близина,“ заклучуваат авторите.
„Она што, исто така, мора да се истражи е улогата на смарт уредите, измерена како време поминато пред екран.“
