[1 дел] Поделба и видови витамини

Поделба на витамините и нивно објаснување според биолошка улога, потребна дневна доза како и основни извори каде може да се најдат

Витамините се органски материи неопходни за растењето, виталноста и општата добра состојба на организмот. Тие го овозможуваат создавањето на енергија во организмот, го спречуваат дејството на слободните радикали и помагаат во создавањето на некои хормони и антитела. Генерално витамините се поделени на две групи:

• витамини растворливи во вода (хидросолубилни)
• витамини растворливи во масти (липосолубилни).

Витамините растворливи во вода треба секојдневно да се внесуваат во организмот, додека оние растворливи во масти се складираат во црниот џигер и затоа нема потреба од секојдневна нивна употреба. 

Биолошка улога, потребна дневна доза и основни извори на витамин А

Витамин А – (растворлив во масти) во организмот се создава од провитаминот А или бетакаротинот

Биолошка улога: овој витамин се создава со трансформација на провитаминот А, односно каротеноидот (бета – каротен),  пигмент кој му ја дава жолтата боја на многу земјоделски производи, темнозелени градинарски култури и овошје.

Тој го помага растењето, добра превентива е против ракот, го намалува холестеролот и ризикот од срцеви заболувања. Потоа помага за оддржување на здрава кожа и слузокожа, зараснување рани, ги јакне коските, забите и вилиците, ноктите, косата и го појачува видот.

Исто така, тој го забавува стареењето бидејќи го штити организмот од слободните радикали, го подобрува видот и го зајакнува имунолошкиот систем и има антиинфекциско дејство. Тој е моќен антиоксиданс и го штити организмот од слободните радикали. Претерана доза на витаминот А кај бремените жени предизвикува деформации кај плодот. Тој се складира пред се во мрежницата на очите и во црниот џигер.

Потребна дневна доза: овој витамин за мажи се препорачува во количество од 0,5 до 0,8 mg на ден (5 000 IE – интернационални единици), додека за жени 0,4 mg на ден. Многу научници веруваат дека за максимална заштита на организмот од болести потребно е 6 mg бета-каротен дневно. 

При недостиг од витамин A се појавуваат следниве симптоми: лесно црвенило на капаците на очите, слабо ноќно гледање, чешање и воспаление на очите, сува слузница на устата, дишниот систем, мочниот меур и гениталниот тракт, пукање и паѓање на забите.

Исто така, доведува до слаба одбранбена способност на организмот, сушење и збрчкување на кожата. Преголемото количество во организмот на бремените жени може да предизвика оштетување на плодот.

Основни природни извори: морков, слатки компири, црвена пиперка, домат, диња, кајсија, зелка, спанаќ, цвекло, тиква, како и во млекото и млечните производи, џигер и жолчка од јајце. Го има и во интегралните зрна на житата и амарантусот.