Присуството на здравиот заб во својата сопствена алвеола овозможува континуирано физиолошко оптоварување на коската на вилиците, процес преку кој се овозможува на природен начин авторегенерацијата на коскените ткива. Кога забот ќе биде отстранет (дентална екстракција) од денталната алвеола, одеднаш волуменот кој бил зафатен од коренот на забот недостасува и останува празен коскен простор, а со тоа се прекинува и дотогаш континуираниот пренос на џвакопритисокот. Од тој момент коската на вилицата каде има беззабост почнува да атрофира. Атрофијата на коската е спор процес, но само по неколку години видлива е деформацијата и на физичкиот изглед на лицето.
Загубата на алвеоларната коска (тврдото потпорно ткиво на забите) може да биде асоцирана и со различната природа на одредени фактори на влијание и тоа: ендодонтски, пародонтолошки, трауматски или јатрогени (агресивни манипулации на терапевтот при рутински екстракции). Прогресивната ресорпција на алвеоларната коска се јавува како резултат на анатомски, билошки или механички фактори. Механичката стимулација на алвеоларната коска во тек на мастикацијата (џвакањето) е круцијална во одржувањето на коскениот волумен.
За жал, голем број на рутински екстракции на заби се уште се изведуваат без внимание кон алвеоларниот гребен. Во современата стоматологија се обрнува енормно внимание на минимизирање на траумата во тек на оралнохируршката процедура (Сл.1).
Некои карактериситки на загубата на алвеоларната коска:
- Патеката на ресорпција е различна кај горната и долната вилица;
- По неколку години горната вилица прогресивно станува помала, додека лакот на долната вилица станува поширок. Постои тенденција за создавање на класа III интермаксиларен сооднос;
- Постекстракционото коскено ремоделирање ќе биде во поголем степен изразено, ако се присутни одредени анатомоморфолошки карактеристики на алвеоларната коска (дехиценции и фенестрации) кои придонесуваат за добивање на поголем букален конкавитет на резидуалната алвеоларна коска;
- Степенот на коскената ресорпција на резидуалниот гребен е блиску поврзан со времето по денталната екстракција. Губењето на ткивните контури е најголемо во раниот постекстркционен период (првите 6 месеци);
- Зараснувањето на постекстракционите рани во горната вилица се одвива побрзо, такашто и ресорпцијата во горната вилица се одвива побрзо.
Деформитетите на резидуалниот алвеоларен гребен се класифицирани според морфологијата во неколку класи и тоа:
- Класа 1 дефект – загуба на коска во буколингвален правец (напред-назад);
- Класа 2 – апикокоронарна загуба на коска (горе-долу);
- Класа 3 – комбинирана загуба во буколингвален и апикокоронарен правец со губење на висината и ширината на алвеоларната коска.
Секој стоматолог пожелно е да ги пратикува современите принципи на Carl Misch кои гарантираат успешна презервација на резидуалната алвеоларна коска:
- Примена на атрауматската екстракција на забите;
- Евалуација на ѕидовите на алвеолата и на големината на дефектот од страна на стоматологот;
- Асепса и комплетно отстранување на гранулационото ткиво;
- Обезбедување на адекватно крвоснабдување на графт материјалот (ако се применува веднаш по денталната екстракција);
- Примарно затварање на мекото ткиво;
- Правилен избор на графт материјалот;
- Обезбедување на адекватно време на заздравување на раната.
Почитувајќи го сето горе наведено доаѓаме до заклучок дека од медицински и естетски аспект навременото третирање на загубените заби со дентални импланти е најдоброто современо решение за пациентите со кои се рехабилитира комплетно функционалниот и естетскиот лицевовиличен интегритет и истовремено се превенира и понатамошната загуба на алвеоларната коска.
