Прва помош доколку ти се најдеш во непосредна околина
Епилептичен статус се дефинира како состојба која се карактеризира со еден епилептичен напад, кој е толку пролонгиран или често се повторува така што предизвикува трајна и пролонгирана епилептична состојба.
Тој е итен медицински проблем , кој ако брзо не се прекине може да предизвика тешки системски и невролошки оштетувања. Епилептичниот статус може да биде конвулзивен и неконвулзивен.
- Конвулзивниот епилептичен статус е состојба која најмногу го загрозува животот на болниот и за него е потребен најитен третман. Тој се дефинира како состојба на повторувачки генерализирани конвулзивни напади, меѓу кои свеста е константно алтерирана. Може да се пронајдат многу етиолошки причини, вклучувајќи прекин на терапијата, инфекции на нервниот систем, мозочниот инфаркт, хеморагија, тумор на мозок и трауматски повреди на глава. Се карактеризира со пароксизмална или континуирана моторна активност, која се манифестира со серии генерализирани конвулзии помешани со тонични или клонични напади кои можат да бидат симетрични и асиметрични. Доколку се пролонгира, тогаш моторните манифестации се намалуваат, но епилептичниот статус сеуште трае.
- Неконвулзивниот епилептичен статус може да биде предизвикан од континуирани абсанс напади или од целосни парцијални напади. Абсанс епилептичен статус претставува нагло и ненадејно настанато пароксизмално растројство на свеста, кој може да се појави во секој животен период, но најчесто се јавува кај болни со веќе дијагностицирана епилепсија, а кај други пак може да биде прва манифестација на епилепсија.
Многу луѓе имаат напади кои траат помалку од 5 минути и престануваат без никаков третман. Сепак, некои луѓе имаат напади што траат подолго од 5 минути. Нападите кои траат подолго од 30 минути може да предизвикаат оштетување на мозокот, па дури и смрт. Во секој случај, тоа се дефинира како статус епилептикус.
Што треба да превземеме во тој случај?
Ако видите некој да има тонично – клоничен или фокален напад, потребно е да го заштитете од повреди ( отстранете ги штетните предмети од околните места ). Придржете ја главата и превенирајте повреди со ставање на нешто меко зад главата. Побарајте лична карта за епилепсија или накит за идентитет – може да ви даде информации за нивните напади и што да правите. Пружете дополнителнаа помош со нежно поставување во позицијата за закрепнување откако нападот ќе престане. Останете со нив се додека целосно не се опорават од нападот.
Што не треба?
Не треба да ги ограничете нивните движења. Во никој случај не ставајте било што во нивната уста! Не давајте им нешто да јадат или да пијат додека целосно не закрепнат од нападот. Обидете се да ги преместите доколку не се во опасност.
Повикајте итна медицинска помош
Повикајте итна помош кога не сте сигурни дека тоа е нивен прв напад или нападот континуирано трае повеќе од 5 минути. Исто така доколку имаат тонично – клоничен напад еден по друг без да станат свесни помеѓу нападите. Доколку тие било како се повредат за време на нападот, итно е потребна медицинска помош.
Запомни мнемоничка кратенка (АCTION) за прва помош при епилепсија:
А ( Assess ) Проценка – Проценка на ситуацијата – дали се во опасност да се повредат себеси? Отстранете ги сите објекти што можат да предизвикаат повреда.
C ( Cushion ) Ублажување – Заштитете им ја главата и ставете им нешто меко под неа за да превенирате нејзина повреда.
Т ( Time ) Време – Проверете го времето – ако нападот трае подолго од пет минути, треба да повикате брза помош.
I ( Identity ) Идентитет – Побарајте медицинска нараквица или лична карта – може да ви даде информации за нападите на лицето и што да правите во тој случај.
O ( Over ) Завршување – Откако нападот ќе заврши, ставете ги на нивна страна (во т.н recovery position). Останете со нив и пружете им соодветна грижа и нега.
N ( Never ) Никогаш – Никогаш не ставајте нешто во устата на лицето и особено не се обидувајте да дадете храна или пијалоци.
