Особено подложни на дијареа асоцирана со антибиотици се пациенти со имунодефициенција, при долга хоспитализација или пациенти во интензивна нега
Дијареата претставува често, несакано дејство при третман со антибиотици. Таа се јавува кај 5-30% од пациентите и може да се појави рано во текот на терапијата со антибиотикот или дури по 2-3 месеци по завршувањето со терапијата. Речиси сите антибиотици може да предизвикаат дијареа, особено оние кои влијаат на анаеробните бактерии. Најголем ризик има кај амоксицилин, негова комбинација со клавулонска киселина, цефалоспорините и клиндамицинот. Особено подложни на дијареа, асоцирана со антибиотици, се пациенти со имунодефициенција, при долга хоспитализација или пациенти во интензивна нега.
Причина за појава на овој тип на дијареа е нарушување на нормалната микрофлора која се наоѓа во цревата. Микрофлората е составена од 1.011 бактерии на грам интестинална содржина и притоа формираат стабилен екосистем. Со нарушувањето на оваа композиција од страна на антибиотиците се овозможува развојот на микроорганизми кои предизвикуваат дијареа. Најчести предизвикувачи се: C. perfringens, Staphylococcus aureus, Candida spp, Klebsiella oxytoca, Salmonella spp и во 10-25% од случаите Clostridum difficile.
Клиничката презентација на дијареата асоцирана со земање на антибиотици варира од умерена дијареа до фулминантен псевдомембранозен колитис. Карактеризирана е со водести дијареи, треска (80%) и леукоцитоза. Компликациите се најчесто последица на фулминантниот колитис и вклучуваат токсичен мегаколон, перфорација и шок. Менаџирањето на ДАА зависи од клиничката презентација. Кај умерените случаи стандардната процедура се засновува на рехидратација. Потребно е прекинување со земање на антибиотикот или негова замена со антибиотик кој има помал ризик од предизвикување на дијареа (кинолони, котримоксазол, аминогликозиди). Кај тешките случаи важно е прво да се утврди дали се работи за инфекција со Clostridum difficile. Доколку се докажат А или Б токсини, кон истиот се пристапува со терапија со метронидазол или ванкомицин во текот на 10 дена. Бидејќи ДАА е резултат на дисеквилибриум на нормалната флора, истражувањата се фокусирани на бенефитот од давањето на живи организми (пробиотици). Повеќето од овие истражувања се фокусираат на превентивниот ефект на пробиотикот доколку се зема во текот на антибиотската терапија. Метаанализа од 9 рандомизирани, двојнослепи студии го докажуваат овој ефект, особено на бактериите од групата на Lactobacillus.
Д-р Катерина А. Галева, специјалист по општа медицина
