Колективен нарцизам: вирус што се шири

Многу лесно е колективниот нарцизам да цвета во групи кои се несигурни во себе и имаат потреба од потврдата на другите, но и од пораз на другите кои се различни од таа група.

Потребата да се воздигнува една група, на штета на другите, е динамика која се чувствува во текот на целата човечка историја. Групниот нарцизам варира по интензитет, а ние сме го виделе во неговата најлоша варијанта преку определени историски моменти како што е нацистичка Германија. Нацистичкиот стемеж изразува тежнеење за креирање на повисока „чиста раса“. Се разбира, не е задолжително да станува збор за раса, секоја група која споделува некаков елемент на идентифицирање се вбројува во групен нарцизам. Може да станува збор за држави, но и за спортски одбори, одредени професии па дури и во рамките на една компанија. Групниот нарцизам е силно евидентен во фудбалот. Тоа ги прави навивачите практично неспособни да ја прифатат победата на нивните противници, и губењето на терен ги подтикнува да организираат големи собири со песни, гласни извикувања, бојадисани лица, со цел да ги исплашат противниците во случајот победници.

Истото важи и за државните и националистичките чувства.

Некои луѓе се комплетно растроени кога нивната страна или гледна точка не е прифатена од другата група. Тие не толерираат и не прифаќаат коментари, критики и различни мислења од сопственото за себе и својата „група“ и сакаат нивниот став или група или земја да биде ненадминлив и единствен.

Се разбира, ние сите сакаме да сме горди со местото или со групата на која припаѓаме или потекнуваме. Но, кога станува збор за ситуации како тие погоре, тогаш не станува збор за здраво чувство.

Порано или подоцна сето ова доведува до нетрпеливост и насилство. Од групна гордост доѓа до колективен нарцизам.

Која е разликата помеѓу националната гордост, групната гордост и колективниот нарцизам?

Едно лице заразено со вирус на колективен нарцизам не само што е гордо на групата со која е здружен, туку сака и да го демонстрира моментот дека таа група е „нај добра“. Во позадината на ова однесување стои голема несигурност и затоа се јавува потребата за да се утврди она што се мисли на таков начин што има потреба од споредба со другите.

Во секое човечко чувство, однесување и постапка што е претерано, веројатно постои некаков невротизам.

Нарцизмот не е исклучок – на индивидуално ниво, луѓето сакаат да парадираат и да изградат слика на самодоверба за да го маскираат она кое всушност го преживуваат. Истото се случува и со колективот не зависно од неговата големина.

Многу лесно е колективниот нарцизам да цвета во групи кои се несигурни во себе и имаат потреба од потврдата на другите, но и од пораз на другите кои се различни од таа група. Студијата, спроведена на Варшавскиот универзитет во Полска, покажува дека групите со колективен нарцизам главно се состојат од лица кои се чувствуваат неадекватни во голем степен, и нивното групирање се должи на потребата да се надополни овој вакум и чувство на празнина за сопствената некомпетентност.

Манипулација во нарцистички групи

Нормално е да се појават авторитарни во групи на колективен нарцизам – понекогаш тоталитарен. За следбениците, да имаат лидер кој е особено силен или „непобедлив“ им дава чувство на сигурност. Тогаш овие лидери се склони да ја експлоатираат ситуацијата и да ја заштитуваат „супер предноста“ на овие членови на групата во однос на останатите .

Друга, студија пак дошла до заклучокот дека овие групи обожаваат и живеат во конспиративни теории, како другите сакаат да ги уништат или да им наштетат. Општиот ,,непријател,, ја зближува групата. Самиот нарцизам ги подтикнува да фантазираат дека се потенцијално нападнати или им се работи зад грб.

Агресијата и одмаздата добиваат друго значење во овој вид на група.

Членовите на групата која е нарцисоидна се вклучуваат во акти на насилство врз оние кои не припаѓаат на колективот, но сега сега за нив насилството е „позитивно“. Ова е особено точно ако агресијата е против потенцијален непријател, заговорник или сојузник на непријателите.

Истото важи и за одмаздата, нарцистичките групи веќе не гледаат на ова како ирационална и болна страст, туку законско право засновано врз јасна потреба да се одбранат.

За разлика од групите со колективен нарцизам, оние кои имаат здраво чувство за колективна гордост имаат позитивни, потврдувачки ефекти. Овој вид на гордост всушност води кон поголема кохезија и меѓусебна доверба. Групата смета дека не е потребно да се омаловажуваат другите или да се натпреваруваат со оние кои се различни. Кај Групата која има здрав колективна гордост се поттикнува искажувањето на различните мислења кое всушност ја прави групата креативна.

Додека разумната гордост е основата на демократијата, колективниот нарцизам е основа на фашизмот и начинот по кој што тој врши контрола.