se-shto-treba-da-znaete-za-transplantacijata-na-koskena-srcevina_image
Споделете со пријателите!

Коскената срцевина е сунѓерестото ткиво коешто ги исполнува шумлините во коските.

Трансплантација на коскена срцевина е медицинска процедура што се врши со цел да се замени коскената срцевина којашто е оштетена или уништена од болест, инфекција или хемотерапија. Оваа постапка вклучува трансплантација на матични клетки од крвта кои патуваат до коскената срцевина, каде што произведуваат нови крвни клетки и го стимулираат растот на новата коскена срцевина.

Коскената срцевина е сунѓерестото ткиво коешто ги исполнува шумлините во коските и ги создава следните делови од крвта:

  • црвени крвни зрнца (еритроцити) кои го пренесуваат кислородот и хранливите материи низ телото;
  • бели крвни зрнца (леукоцити) кои се борат против инфекциите;
  • крвни плочки (тромбоцити) кои имаат клучна улога во згрутчување на крвта.

Коскената срцевина, исто така, содржи незрели матични клетки, познати како хематопоетски матични клетки или ХСЦ кои ги создаваат крвните клетки и клетките на имунолошкиот систем. Трансплантацијата на коскената срцевина ги заменува оштетените матични клетки со здрави клетки. Ова му помага на телото да направи доволно бели крвни зрнца, тромбоцити или црвени крвни зрнца за да избегне инфекции, крвни нарушувања или анемија.

Здравите матични клетки може да потекнуваат од донатор или од самото тело на оној на кој му се прави трансплантација на коскена срцевина. Во вториот случај, матичните клетки може да се собираат или да се одгледуваат пред да се започне со хемотерапија или зрачење. Овие здрави клетки потоа се складираат и се користат при трансплантацијата.

Кога е потребна трансплантација на коскена срцевина?

Трансплантациите на коскената срцевина се вршат кога таа не е доволно здрава за да функционира правилно. Ова може да биде резултат на хронични инфекции, болести на крвта или рак. Некои причини за трансплантација на коскена срцевина вклучуваат:

  • апластична анемија, што е нарушување во кое коскената срцевина престанува да создава нови крвни клетки;
  • одредени типови на рак кои влијаат на срцевата срцевина, како што се леукемија, лимфом и мултипен миелом;
  • оштетена коскена срцевина поради хемотерапија;
  • вродена неутропенија, која е наследно нарушување кое предизвикува повторливи инфекции;
  • српеста анемија, која е наследено крвно нарушување кое предизвикува изобличени црвени крвни клетки;
  • таласемија, која е наследено крвно нарушување кое предизвикува телото да прави абнормална форма на хемоглобин, составен дел од црвените крвни клетки.

Кои се компликациите поврзани со трансплантацијата на коскена срцевина?

Трансплантацијата на коскената срцевина се смета за важна медицинска процедура. Таа може да го зголеми ризикот од:

  • пад на крвниот притисок;
  • главоболка;
  • гадење;
  • болка;
  • скратен здив;
  • треска;
  • температура.
Прочитајте:  Eвропска недела за превенција од рак на грло на матката

Горенаведените симптоми се обично краткотрајни, но трансплантацијата на коскената срцевина може да предизвика и посериозни компликации. Шансите за развој на овие компликации зависат од неколку фактори, вклучувајќи:

  • возраста на лицето на кое се прави трансплантација;
  • целокупното здравје на лицето на кое се прави трансплантација;
  • болеста или сотојбата заради којашто се третира на лицето на кое се прави трансплантација;
  • типот на трансплантација којашто е извршена.

Компликациите од трансплантацијата на коскена срцевина може да бидат помали или многу сериозни и може да вклучуваат:

  • графт-наспроти-домаќин (ГНДБ), состојба во која донорските клетки го напаѓаат телото на пациентот;
  • неуспех на графтот, што се јавува кога трансплантираните клетки не почнуваат да произведуваат нови клетки како што вообичаено се случува;
  • крварење во белите дробови, мозокот и другите делови на телото;
  • катаракта, која се карактеризира со замаглување во леќата на окото;
  • оштетување на виталните органи;
  • рана менопауза;
  • анемија, која се јавува кога телото не произведува доволно црвени крвни клетки;
  • хронични инфекции;
  • гадење, дијареа или повраќање;
  • мукозитис, што е состојба која предизвикува воспаление и болка во устата, грлото и стомакот.

Видови на трансплантација на коскена срцевина

Постојат два главни типа на трансплантација на коскена срцевина. Во зависност од причината заради која е потребно да се изведе трансплантација се одлучува за типот на истата.

Автоложна трансплантација

Автоложните трансплантации вклучуваат употреба на хомеопоетичните матични клетки на пациентот. Овој тип на трансплантација обично вклучува извлекување и складирање на клетките на пациентот пред да се започне третмани со хемотерапија или зрачење. По завршувањето на третманите, клетките се враќаат во телото на пациентот. Овој тип на трансплантација не е секогаш достапен и може да се врши само доколку лицето има здрава коскена срцевина. Сепак, овој тип на трансплантација го намалува ризикот од некои сериозни компликации, вклучувајќи ја и состојбата ГНДБ.

Алогенетска трансплантација

Алогенетските трансплантации вклучуваат употреба на клетки од донатор. Донаторот треба да биде компатибилен со пациентот, односно да биде крвно поврзан или да не биде крвно поврзан, но да има висок процент на совпаѓање помеѓу неговото ткиво и она на пациентот. Алогенетските трансплантации се неопходни доколку лицето боледува од состојба која ги оштетува клетките на коскената срцевина. Сепак, тие имаат поголем ризик од одредени компликации, како што е состојбата ГНДБ.


Споделете со пријателите!