Поради низа фактори ризикот од појава на цревни инфекции е поголем при патување и годишни одмори.
Летото е сезона на зголемен број на цревни инфекции, што се должи пред се на високите температури кои придонесуваат за размножување на бактериите, вирусите и цревните паразити. Ризикот од појава на цревни инфекции е поголем при патување и годишни одмори, поради промената на околината и намалената хигиена. Еден од најчестите симптоми на стомачните заболувања е секако дијареата. Дијареата се карактеризира со зголемена содржина на вода во столицата како и најмалку 3 течни столици дневно. Покрај ова се јавуваат и други проблеми како: стомачна болка и грчеви, раздразливост, омалаксаност, температура а понекогаш и повраќање. Дијареата кај возрасните значајно го нарушува квалитетот на живот и е причина за отсуство од работа, додека кај децата може брзо да доведе до дехидрирање што е многу опасно и во некои случаи животно загрозувачко. Токму затоа главна терапевтска цел при дијареа е да се намали бројот на течни столици и да се избегне дехидрацијата.
Повеќе децении за лечење на стомачните проблеми се користат пробиотици кои помагаат да се регулира цревната флора. Пробиотиците примарно делуваат преку блокирање на колонизацијата на цревата од страна на патогените бактерии. Тие компетитираат со патогените бактерии за нутриенти во ткивото кај домаќинот. Покрај ова некои од пробиотиците имаат способност да продуцираат метаболити кои поседуваат антибактериски или анти вирусен ефект и секако поседуваат способност за стимулирање на имуниот систем. Со сите овие дејства пробиотиците помагаат за значајно намалување на времетраењето на дијареата.
Најчесто користени се млечно киселинските бактерии (Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus cassei, Lactobacillus reuteri, Lactobacillus subtilis) како и Bifidobacterim animalis. Најдобри резултати се постигнува со комбинирани препарати кои содржат најмалку 3 различни соја во концентрација од над 1 милијарда единици. Корисни се и комбинации на соодветни пробиотици со цинк и витамин Б6, бидејќи тие забрзано ја стопираат дијареата а за стомачните тегоби можат да помогнат и нане и камилица.
За да бидат ефикасни пробиотиците најпрво мора да го преживеат ниското pH во желудникот, и да стигнат во тенкото црево. За оваа цел е важно да бидат заштитени во желудечно отпорна капсула или да бидат од типот Saccharomyces boulardii кој е природно отпорен на желудочната киселина но и на сите антибиотици. Не треба да заборавиме дека за време на инфекцијата се губи поголема количина на течности и електролити, поради што треба веднаш да се почне со рехидратација, односно со надоместување на изгубените течности со таканаречени ОРС (орални рехидрациски соли). Во оваа смисла користење на комбинирани пробиотски препарати со ОРС делува и на причината (пробиотици-дијареа) и на последицата (дехидратација-ОРС).
Притоа е важно да се продолжи со соодветна диетална исхрана, повеќе пати во мали порции и консумирање на течности. Храната богата со шеќери (слатки, тестенини и леб) треба да се исклучи, бидејќи шеќерите ја разредуваат и онака течната столица. Не е препорачливо да се пијат овошни сокови или газирани пијалоци. Во случај на силно изразена клиничка слика треба да се обратите на лекар, поради можноста од потребна хоспитализација заради парентерална исхрана.
Д-р Ванчо Коцев – лекар по општа медицина
