Православните христијани го прославија Велигден минатата недела, а некои научници, пак ќе го прослават роденденот на скромната бактеријата Helicobacter pylori.
Од оваа бактерија страда повеќе од половина од светската популација. Многу луѓе кои ја носат бактерија можно е некогаш да не доживеат било какви симптоми на инфекција. Но, таа е виновникот која се крие зад повеќето чирови и во многу случаи е причинител на рак на желудникот. Сепак Helicobacter pylori се крие неидентификувана во човечките стомаци илјадници години. Helicobacter pylori е толку стара што се раселила низ земјината топка со раселувањето на луѓето од Африка. Но, сепак научниците не знаеле дека таа воопшто постои до пред 33 години. Некои од нив, најверојатно, ќе го споменат Велигден како најголем виновник за откривањето.
Целата приказна започнала пред триесетина години. Робин Ворен, тогаш патолог на Кралската болница во Перт Австралија, забележал дека половина од биопсиите земени од пациентите со чир и рак на желудникот содржеле бактерија со спирален облик. Ворен заедно со Бери Маршал, стажист на интерна медицина во тоа време, во раните 80-ти години се обиделе да ја одгледаат новооткриената бактерија, но без успех. Во нивните експерименти користеле агар чинии кои најчесто се користеле за одгледување на Campylobacter. Подлогите ги чувале само два дена и потоа ги фрлале. Во тоа време научниците работеле со тврдењето дека доколку ништо не порасне во рок од два дена, тогаш нештото и не постои. Подоцна за магазинот Discover во 2010 година Маршал ќе открие: „Но, хеликобактер е бавно расте, а ние тоа го откривме“.
Целото откритие се базира на низа од случајности. Но во текот на Велигденските празници, лекарите биле надвор од лабораторијата. Во меѓувреме заборавените опити со Helicobacter pylori за четири дена доволно се развиле, така што кога Ворен и Маршал се вратиле по паузата, пронашле колонии од оваа бактерија како растат во лабораторијата.
Имањето чир некогаш се третирала како сериозна медицинска состојба. Традиционално се верува деака чировите се предизвикани од стрес, начинот на живот или од конзумирање на зачинета храна, а оваа идеја можеби и се уште опстојува како мит денес. Маршал и Ворен биле исмејувани кога сугерирале дека чировите всушност се предизвикани од инфекција. Но, со серијата експеримени кои следеле по откривањето на бактеријата лекарите и научно ја поткрепиле нивната теорија. Можеби најбизарен експеримент меѓу сите тие е експериментот во која Маршал се инфицирал самиот себе со Helicobacter pylori од негов пациент, така што пиел „каша“ на бактерии кои предизвикале кај него да се развие гастритис. Тие подоцна се поврзале оваа бактериска инфекција и со ракот на желудник.
Прочитајте повеќе за зависноста на исхраната и гастритисот во: Гастритисот се превенира со здравствената свест.
Ова откритие на Маршал и Ворен им носи Нобеловата награда за физиологија или медицина во 2005 година. И сега, повеќето чиреви можат да се излечат со краток режим на антибиотици и лекови за намалување на киселоста на желудникот.
