Дознајте за важноста на забните импланти како и за ефектите од лекување на загубата на забите со дентални импланти
За неопходноста и предностите на забните импланти, разговаравме со д-р сци. Даниела Велеска Стевковска, специјалист по орална хирургија и научен соработник на Факултетот за стоматологија во Скопје.
Што претставуваат забните импланти и зошто се потребни?
Денталните импланти се вештачка замена за коренот на забот, вметнати во виличната коска. Овозможуваат пренос на џвакопритисокот во коскеното ткиво, а со тоа ja стимулираат регенерацијата на коската и после загубатa на забот. Наједноставна дефиниција за денталните импланти е онаа која ги дефинира денталните импланти најчесто како внатрекоскени артифициелни компоненти кои интерферираат со коската на пациентите и служат за да ја поддржат денталната протеза над имплантите (супраструктура). Во модерната стоматологија, имплантите сè повеќе се користат и во ортодонцијата (ортодонтски импланти) како анкаража. Денталните импланти се индицирани при загуба на еден, поголем број на заби или сите заби како резултат на пародонтална болест, траума или други заболувања на денталната пулпа.
Што точно се случува кога ќе се случи загуба на забот?
Џвакопритисокот се пренесува преку денталниот корен во коската на вилицита при што оптеретувањето континуирано се пренесува на вилиците (авторегенерација на коскените ткива). Кога забот ќе биде отстранет од неговото природно лежиште – денталната алвеола, одеднаш, волуменот кој бил зафатен од коренот на забот недостасува и останува празен коскен простор, а со тоа се прекинува и преносот на џвакопритисокот. Од тој момент, коската на вилицата каде има беззабост, почнува да атрофира и тој процес е константен.
Атрофијата на коската е спор процес, но само по неколку години, видлива е деформацијата и на физичкиот изглед на лицето. Дополнително се менува целата механика на процесот на џвакање на храната, кој е првиот во циклусот на дигестија на храната. Недостатокот на џвакање на храната се пренесува врз целиот дигестивен систем и ги оптоварува сите дигестивни органи. Се намалува и извлекувањето на хранливите состојки. Несомнено, загубата на заб има неколку системски последици врз здравјето и изгледот на луѓето: естетска промена на насмевката, естетска промена на целата физиономија на лицето, дисфункција на процесот на џвакање на храната, оптоварување на дигестивниот систем, промена на говорниот апарат.
Кои се резултатите односно ефектите од лекување на загубата на забите со дентални импланти?
Денталните импланти се однесуваат како чувари на природната коска односно го превенираат нејзиното неизбежно физиолошко ресорбирање по губитокот на природниот заб. Денталните импланти не само што ја презервираат алвеоларната коска туку и го стимулираат нејзиното создавање. Денталните импланти го одржуваат природниот изглед на контурите на вашето лице и насмевка. Традиционалната фиксна мостова конструкција подразбира препарирање на соседните заби (агонисти), едноставно кажано нивно ,,жртвување” заради надоместување на забите кои недостасуваат. Денталните импланти се инсерираат во коската најчесто на местото каде биле природните заби без да се нарушува интегритетот на соседните здрави заби. Со помош на денталните импланти, пациентите можат повторно да уживаат во целокупниот вкус на храната, може да загризуваат најприродно и да конзумираат скоро се што ќе посакаат. Со помош на денталните импланти се елиминира потребата да се остане дома заради лична неудобност при јавни настапи или било каков социјален живот како резултат на загуба на природните заби или стравот дека мобилната протеза би ,,паднала” при јадење или смеа. Инструкциите кои ги добиваат пациентите за одржување и нега на имплантите се лесни и едноставни за следење и исполнување и без дополнително оптеретување при одржување на протетичката реставрација. Грижата за имплантите со мали модификации е генерално иста како кај природните заби.
Кои фактори влијаат врз успехот на имплантите?
Критеримите за успех на денталните импланти датираат уште од минатиот век, додека денес се во мала мера видоизменети, суштината не е сменета. Во 1978 година поставени се првите постулати на критериумите за успех на имплантите од страна на US National Institutes for Health (Dental Implant, NIH Consensus statement). The American Academy of Periodontology во 2000 година ги ревидира кумулативните оценки за успех („success rates“): 1. Отсуство на болка, инфекција, неуропатија, парестезии, повреда на витални структури; 2. Имплантна имобилност; 3. Отсуство на периимплантна радиолусценца; 4. Занемарувачко прогресивно губење на коска (помалку од 0.2мм годишно) по физиолошкото ремоделирање во тек на првата година од функцијата на имплантите; 5. Задоволен пациент и терапевт од имплантно носената реставрација.
Smith and Zarb (1989) ги дефинираат оценките на успех на имплантите земајќи ја како ориентир временската издржливост на имплантите. Краткотрајни импланти – временска издржливост под 5 години, интермедиерни од 5-10 год. и долготрајни над 10 години. Овие оценки зависат од голем број на фактори: фактори поврзани со домаќинот (парафункции, бруксизам – шкрипење со забите, системски фактори: неконтролиран дијабет, остеопороза, остеомалација, ирадијација и медикаменти), имплантната локализација (горна или долна вилица), позицијата на имплантите, типот на имплантот – неговиот макро и микродизајн, дијаметарот и должината, видот на протетичката конструкција, соло имплант или имплант во состав на поголема конструкција.
Кои се најголемите предизвици во оралната хирургија? Кои се светски трендови во ова поле и колку Македонија е во тек со новите текови?
Денешните современи предизвици во современата стоматологија се многубројни како во однос на дизајнирање на нови дентални материјали и технологија, така и во однос на нови иновативни техники на работа. Светските модерни трендови за оралната хирургија се во доменот на минимално инвазивниот приод, нови технологии во имплантниот макродизајн (геометрија на имплантите) и микродизајн (современи техники на модификација на имплантната површина со ласерски нанообработки), со кои се предизвикува природата и биологијата (создавање на цврста интеграција на клеточно ниво со ласерски модифицираната имплантна површина), предизвици во регенеративната стоматологија (регенерација и репарација на коската и меките ткива), естетска хирургија на меките ткива во устата (мукогингивалната хирургија) која наоѓа сè поголема примена и во имплантологијата. Нашата земја се труди да земе чекор со најсовремените трендови и тоа е за поздравување.
Колку животниот стил и стекнатите навики влијаат врз оралното здравје? Воедно, која превентивна практика ја препорачувате за зачувување на истото?
Генерално треба да го чуваме целокупното општо здравје, прво од медицински, па потоа од дентален аспект. Општата здравствена состојба, или таканаречени системски фактори, директно влијаат на оралното здравје, а подоцна имаат исто така одлучувачко влијание и при планирање на имплант-протетичката терапија. Некои здравствени состојби (неконтролиран дијабет, остеопороза, остеомалација, ирадијација и медикаменти), можат да бидат наведени и како контраиндикација за имплантна терапија. Традиционалната практика на користење на меки четки, пасти со флуор, водички за испирање на уста, сет за орална хигиена од некои светски производители (дентални конци, микрочеткички, водени спрејови и сл.) како и редовно професионално чистење на меки и тврди наслаги кај избраниот дентален терпевт, проследено со рана санација на иницијални кариозни и/или пародонтални лезии, се златниот стандард за долготрајно дентално здравје.
